سلام بر حضرت نبی (صل الله علیه وآله) 

     پيامبر اسلام (ص) بر پوشيدگىِ زن درمقابل نامحرم و دورى از جلوه‏ گرى‏ و خودنمايى، اصرار مى ‏ورزيدند. نيز، اعجاز او، قرآن، همپاى توصيه به مردان در دورى از چشم‏ چرانى و رعايت پوشش بدن از نامحرم، به زنان نيز توصيه مى ‏كند كه ديدگان خود را فروخوابانند و عفت پيشه كنند. به دو آيه زير دقت كنيد:

- اى پيامبر، به همسران و دخترانت و زنان مؤمن بگو، پوشش‏ هاى بلند (جلباب) خود را بر خويش فرو افكنند. «1»

- به زنان مؤمن بگو، ديدگان خود را فرو خوابانند و عفت‏ پيشه سازند و دامن خود را از

     بيگانگان بپوشانند و زيور خويش را جز براى شوهران و ساير محارم، آشكار نكنند؛ مگر آنچه پيداست؛ و روسرى‏ هاى (خُمُر) خويش را به گريبان‏ها اندازند تا سر و گردن و سينه و گوش‏ها پوشيده باشد و پاهايشان را [چنان‏] به زمين نكوبند كه آنچه از زينت پنهان مى‏ كنند، معلوم شود. «2»

درباره اين دو آيه، به چند نكته توجه كنيد:

1 -جلباب، پوششى چادرمانند، گشاد و پارچه‏ اى است و با روسرىِ كوچك و خُمار متفاوت است. جلباب همچون مقنعه‏ ها و روسرى ‏هاى بزرگ، سر و همه بدن‏ را مى‏ پوشانيده است. «3» خداوند (عز) در آيه نخست، با بيان جلباب، به پوشاندنِ سر و گردن و بدنِ زنان اشاره دارد.

2 -خُمُر جمع خمار و به‏ معناى روسرى و سرپوش است‏ «4» و خداوند (عز) در آيه دوم، از دختران و زنان مؤمن خواسته است كه به‏ وسيله خمار، سينه‏ و گريبان‏ (جِيْب) خود را بپوشانند. مرحوم ‏طبرسى درباره اين آيه مى ‏نويسد:

      «زنان مدينه، اطراف روسرى‏هاى خود را به پشت‏ سر مى ‏انداختند و سينه، گردن و گوش‏هاى آنان آشكار مى‏ شد. براساس اين آيه، آنان موظف شدند اطراف روسرىِ خود را به گريبان‏ها بيندازند تا اين مواضع نيز مستور باشد. «5» ابن ‏عباس نيز درباره تفسير اين آيه، مى‏ گويد:

     «يعنى زن بايد مو، سينه، دورِ گردن و زيرِ گلوى خود را بپوشاند.» «6»

3- قرآن در پاسخ به ضرورتِ پوشش نيز چنين مى‏فرمايد: ذلك أدْنى أنْ يُعرِفْنَ فَلا يؤذين.؛ (بدين‏وسيله شناخته مى ‏شوند [كه‏ اصالت‏ خانوادگى دارند؛] پس، با آزار و تعقيب [هوس‏رانان‏] روبه ‏رو نمى ‏شوند.) «7»

4-  پيامبر (ص) به أسماء فرمودند: «اسماء، وقتى زن بالغ شد، شايسته نيست كه [دربرابر نامحرم‏] جز صورت و دست‏هايش ديده شود.» «8»

5-  پوشش اسلامى به‏ معناى زندانى‏ كردن و قراردادنِ زن در پشت پرده و درنتيجه، مشاركت‏ نكردن در فعاليت‏هاى اجتماعى نيست؛ بلكه پوشش بدان معناست كه شما به ‏عنوان‏ دختر و زن مؤمن، در معاشرت با مردان، بدن خود را بپوشانيد و به جلوه‏ گرى و خودنمايى نپردازيد و مشاركت تان‏ در فعاليت‏ها، بر اصول انسانى‏ و اسلامى‏ استوار باشد. «9»

6-  بسيارى جامعه‏ شناسان، حجاب زن را مقتضاى طبيعىِ‏ جامعه بشرى معرفى كرده‏ اند. مونتسكيو مى ‏نويسد: «قوانين طبيعت حكم مى‏ كند كه زن، خوددار باشد؛ زيرا مرد را باتهوّر آفريده ‏اند و زن، نيروى خوددارىِ بيشترى دارد. بنابراين، تضادّ بين آنان را مى‏ توان با حجاب از بين بُرد و براساس همين اصل، تمام ملل‏ جهان معتقدند كه زنان بايد حيا و حجاب داشته باشند. «10»

پديده‏اى به‏نام «پوشيده ‏هاى برهنه!»

      آنچه در پوشش مهم است، رعايت عفت، حيا، دورى از معاشرت‏ با مردان بيگانه و پرهيز از نگاه‏ چشم‏هاى نامحرم است؛ در غير اين‏صورت، اگر نوع دوخت و جنس پارچه، دختران و

زنان را به پوشيدنِ لباس‏هاى نازك و چسبان سوق دهد و جلوه‏ گرى‏ و خودنمايى‏ را ترويج كند، با پديده‏اى به‏نام پوشيده ‏هاى برهنه روبه ‏رو هستيم.

گاه، در جامعه، دختران و زنانى ديده مى ‏شوند كه به ‏ظاهر، با چادر يا مانتو، پوشيده‏ اند؛ ولى درواقع برهنه ‏اند! پيامبر (ص) چنين زنانى را «كاسيات عاريات» مى ‏نامند و در وصفشان مى‏ گويند: «آنان زنانى‏ اند كه پوشش دارند، اما برهنه ‏اند. آنان به‏ كج‏راهه‏ مى‏ روند و ديگران را به‏ كج‏رَوى‏ تشويق مى ‏كنند.» «11»

پوشش، منهاى عفت و حيا، همان پوشيدگىِ برهنه را به‏ دنبال دارد. شهيد مطهرى در تبيين اين پديده چنين مى ‏گويد: «حركات و سَكنات انسان، گاهى زبان‏دار است: گاهى وضع لباس و راه ‏رفتن و سخن‏ گفتن زن، معنادار است و به‏زبان بى ‏زبانى مى ‏گويد كه دلت را به من بده، در آرزوى من باش و مرا تعقيب كن.» «12»

کربلایی علی جنانی

______________________________

(1). احزاب/ 59

(2). نور/ 31.

(3). شيخ‏طوسى، التبيان، ج 8، ص 361؛ الميزان، ج 16، ص 361

(4). راغب اصفهانى، المفردات فى غرائب القرآن، ص 159.

(5). امين‏الاسلام طبرسى، مجمع البيان، ج 8 ص 217.

(6). همان.

(7). احزاب 59.

(8). سنن ابى داود، ج 4، ص 62.

(9). مرتضى مطهرى، مسئله حجاب، ص 73؛ تفسير نمونه، ج 17، ص 401.

(10). على ‏اكبر علويقى، زن در آيينه تاريخ، ص.

(11). محمدى رى ‏شهرى، ميزان الحكمه، ج، ص 994.

(12). مسئله حجاب، ص 163