آیت الله مصباح یزدی:

شرط لازم برای کسب محبت الاهی، شناخت است.

برای ادامه راه تکامل بندگی و کسب همه ارزش های الهی، نیازمند به تقویت معرفت هستیم.

کسانی هستند که عاشق شهادتند و از خدا می خواهند که جانشان را فدای اسلام کنند.

این کمترین مرتبه محبت است.

پایین ترین مرتبه محبت نسبت به خدا، لازمه ایمان است.

قُلْ إِنْ كَانَ آبَاؤُكُمْ وَأَبْنَاؤُكُمْ وَإِخْوَانُكُمْ وَأَزْوَاجُكُمْ وَعَشِيرَتُكُمْ وَأَمْوَالٌ اقْتَرَفْتُمُوهَا وَتِجَارَةٌ تَخْشَوْنَ كَسَادَهَا وَمَسَاكِنُ تَرْضَوْنَهَا أَحَبَّ إِلَيكُمْ مِنَ اللَّهِ وَرَسُولِهِ وَجِهَادٍ فِي سَبِيلِهِ فَتَرَبَّصُوا حَتَّى يأْتِي اللَّهُ بِأَمْرِهِ وَاللَّهُ لَا يهْدِي الْقَوْمَ الْفَاسِقِينَ^{(التوبة/24)}

با توجه به آیه 24 سوره مبارکه توبه، اگر انسان والدین، همسر، فرزندان، کسب و کار، مسکن و کاخ خود را بیشتر از خدا دوست بدارد، آنجا که می خواهد به جهاد برود این محبت ها مانع می شود و نمی گذارد؛ این خطرناک است و تهدیدی برای سعادت فرد محسوب می شود.

مواظب باشید؛ هیچ چیز را نباید بیشتر از خدا دوست داشت. این مرتبه از محبت لازمه ایمان است و کمتر از این نیاز به هشدار دارد؛ کسانی هستند که محبت شان نسبت به خدا بسیار بالاتر از آمادگی برای اهدای جان است.

محبت بالاترین انگیزه برای حرکت در مسیر قرب الهی است

اگر انسان خدا را دوست داشته باشد تلاش می کند که به او نزدیک شود و به تکامل برسد. سیر محبت الاهی تدریجی و طولانی مدت است و باید تلاش کرد و زحمت کشید. این گونه نیست که با تزریق یک آمپول بتوانیم همچون حضرت ابراهیم علیه السلام به خدا عشق بورزیم.

محبت دارای مراتب بسیاری است. همه مؤمنین به اندازه خود نسبت به خداوند محبت دارند. اما محبت ما با محبت انبیاء و اولیای الاهی قابل مقایسه نیست. حداقل میزان محبت برای ما مشخص است اما حد نهایی آن معلوم نیست. اگر کسی بگوید این مراتب بالقوه بی نهایت هستند؛ حرف غلطی نیست.

حضرت شعیب علیه السلام در راستای محبت به خدا، به قدری گریه کرد که چشمانش نابینا شد و خداوند وی را شفا 0داد. این ماجرا سه بار تکرار شد و آخرین بار خداوند فرمود اگر از ترس جهنم گریه می کنی آن را برتو حرام کردم. اگر در آرزوی بهشت است، هرجای آن که می خواهی سکنی بگزین. حضرت در پاسخ گفت:

من تنها برای دوست داشتن تو و رسیدن به لقای تو می گریم. خداوند در پاسخ به این محبت 10 سال موسی علیه السلام کلیم خود را خادم ایشان کرد.

حضرت ابراهیم علیه السلام نیز نیمه شبی در بیابان همراه گله گوسفندانش بود که ندای جبرائیل را شنید که نام خداوند را برد. آن چنان روحش ابتهاج یافت که حاضر شد تمام گوسفندانش که همه دارایی اش بود را بدهد تا یک بار دیگر نام محبوش را بشنود. ما نمی فهمیم لقای الاهی چیست و چطور می شود انسان برای شنیدن نام خدا تمام هستی اش را بدهد. اگر باور کنیم؛ چنین محبت هایی ممکن است.

کمال حقیقی و ارزش واقعی انسان رسیدن به چنین مقامی است و انبیاء آمده اند که ما را به این راه که خودشان پیموده اند؛ دعوت کنند. پس باید ما نیز طالب آن جایگاه باشیم و برای نزدیک تر شدن به آن تلاش کنیم. هر کس به اندازه ایمانی که در این زمینه دارد سعی می کند بهره ای از این حقایق ببرد.

تلاش برای رسیدن به محبت الهی در تضاد با انجام وظایف اجتماعی نیست

تلاش برای رسیدن به محبت الاهی هیچ منافاتی با انجام وظایف اجتماعی ندارد. بت شکستن و در آتش افتادن حضرت ابراهیم علیه السلام نیز در مسیر محبت الاهی بود. در روایت داریم وقتی محبت خدا بر دل مؤمنی طلوع کند؛ وی را از هرچیزی که مانع رسیدن به خدا باشد باز می دارد.

با وجود همه اشتغالات و گرفتاری های دنیا، چه کنیم تا محبت و ارتباط مان با خدا برقرار باشد؟ اگر می خواهیم اموال، پست و مقام، ما را از این راه باز ندارد؛ باید همه چیز را فراموش کنیم یعنی هیچ کاری را به طور مستقل و با هدف رسیدن به آن انجام ندهیم. محبت انبیاء و اولیای الهی، شعاعی از محبت خدا است. ما امام حسین علیه السلام را دوست داریم به این دلیل که بنده خدا است؛ آنهایی که برای زیارت سیدالشهدا علیه السلام جانشان را می دادند به این خاطر بود که ایشان را بنده شایسته خدا می دانستند.

کسب معرفت نیازی ضروری در مسیر محبت الهی است

برای پیمودن مسیر محبت الهی نیاز به کسب شناخت و معرفت است. همه کمالات دست خداوند است و باید خودش افاضه کند. اما ما نیز باید زمینه اش را در خود ایجاد کنیم؛ انسان تا یک چیز را نشناسد، دوست نخواهد داشت و از طرف دیگر تا چیزی را دوست نداشته باشد به دنبال شناخت آن نخواهد رفت.

کمالات و ارزش های انسانی غالبا رابطه زیگزاکی دارند مانند رابطه ایمان و عمل یعنی ابتدا ایمان ضعیفی پدید می آید و به مقتضای آن عملی انجام می شود که ایمان را تقویت می کند و این دور ادامه پیدا می کند.

رابطه بین معرفت و محبت نیز به این شکل است؛ یعنی خداوند مرتبه ای از معرفتش را عنایت می کند اگر فرد درست استفاده کند؛ محبت پیدا می کند و با ادامه این روند کم کم مراتب بالای محبت و معرفت را به وی می دهد.

پایگاه حوزه