دانلود فایل صوت         دانلود تصویری اینجا

دعا و مناجات بدون محاسبۀ نفس حتی «شدنی» نیست

• دعا و مناجات بدون محاسبۀ نفس حتی «شدنی» نیست. شما اگر مناجات‌های ائمۀ هدی علیه السلام را بخوانید؛ اصلاً معلوم است این دعا بعد از یک مدتی تفکر در خویشتن است که این تضرّع در بارگاه پروردگار عالم دارد تحقق پیدا می‌کند ولی ما محاسبۀ نفسش را برداشته‌ایم، و بقیه‌اش را داریم اجرا می‌کنیم.
• خلوص بدون محاسبۀ نفس اصلاً امکان دارد؟! تا کسی عمیقاً تأمّل نکند، نمی‌تواند عمیقاً خودش را ببیند؛ کار می‌برد، وقت می‌گیرد، باید تکرار بشود، نفس آدم به آدم رودست می‌زند، می‌گوید «برو به این کارها، کار نداشته باش!» نفس انسان، او را گول می‌زند.

بدون محاسبۀ نفس، نمی‌شود این نفس دغل‌باز را کنترل کرد

• نفس انسان اماره بالسوء است یعنی هرلحظه یک دستوری می‌دهد، یک مرضی می‌ریزد. چنین نفس دغل‌بازی را که نمی‌شود بدون محاسبۀ نفس کنترلش کرد.
• شما هر تصمیم خوبی برای خودت بگیری، تا مکر نفست را نشناسی و گیرش نیندازی،  نمی‌توانی آن‌را اجرا کنی، او به تو اجازه نمی‌دهد. محاسبه نفس مثل دامی می‌ماند که می‌توانی مکر نفست را گیر بیندازی و بشناسی.
• نیت هم به این سادگی قابل کشف نیست! انسان موجود پیچیده‌ای است بنابراین محاسبه و دقت لازم است تا معمای پیچیدۀ وجود خودش را کشف کند؛ و این بدون محاسبه نفس امکان ندارد.
• همان‌طوری که قبل از هر ورزشی، نیاز به گرم کردن بدن داریم، برای هر عملی مثل مناجات و استغفار و مبارزه با نفس، نیاز به محاسبه نفس داریم.

به چه دلیل باید محاسبۀ نفس کنیم؟

• 1- ما در جهانِ به‌شدت با حساب و کتابی زندگی می‌کنیم که بدون حساب و کتاب نمی‌شود در آن زندگی کرد.
• 2- انسان موجود پیچیده‌ای است که بدون حساب و کتاب رمزگشایی نمی‌شود.
• 3- بالاخره ما قیامتی داریم که در آن از ما حساب می‌کشند. قبل از آن حسابرسی، باید خودمان به حساب خودمان برسیم. امام سجاد علیه السلام جداگانه برای جهنم گریه می‌کنند، و جداگانه برای حساب‌وکتاب روز قیامت!
• امام صادق علیه السلام می‌فرماید:

حساب بکشید و نفس‌تان را محاسبه کنید قبل از اینکه از شما حساب بکشند(کافی/8 /143)