ایام نوروز فرصت مناسبی برای رفتن به مهمانی و دید و بازدید است و این سنت به بخشی از فرهنگ ما تبدیل شده که با شروع سال جدید کوچکترها به دیدار بزرگترها می‌روند و سال نو را تبریک می‌گویند. 

 

درباره اهمیت صله رحم گفتگویی با حجت الاسلام حاج حسین انصاریان ترتیب داده است که که در ادامه می خوانید:

 

صله‌رحم در چه زمانی صورت می‌گیرد؟

 

خداوند متعال در قرآن کریم در آیات بسیاری به اهمیت صله‌رحم اشاره کرده است؛ همچنین ائمه‌ی معصوم ما صله رحم را زمینه ساز افزایش خیر و برکت و روزی دانسته اند که و خداوند ثواب زیادی برای آن در نظر گرفته است.

 

حجت الاسلام حاج حسین انصاریان در این خصوص بیان کرد: معمولا به محض رسیدن سال نو، کوچکترها مثل فرزندان پسر و فرزندان دختر به دیدن پدر و مادرها می‌روند و عروس و دامادها به دیدن خانواده هایشان می‌روند و این دیدار هم غم و غصه را از دل می زداید و هم دل انسان را شاد می‌کند.

 

آثار صله رحم

 

وی با اشاره به آثار صله رحم از نگاه دین مبین اسلام گفت:صله رحم نوعی عبادت است و اینطور نیست مردم عزیز کشورمان که به محض آغاز سال نو به دیدار یکدیگر می روند یا مردم اقصی نقاط دنیا که دوستدار فرهنگ نوروز هستند به دیدار هم بروند، فقط یک دید و بازدید کرده باشند؛ خیر، این دید و بازدید و در آیین و دین اسلام برایش ثواب در نظر گرفته شده و خداوند هم برای عبادت ما پاداش در نظر گرفته است.

ادامه »

خداوند متعال در قرآن کریم می‌فرماید:

از پروردگار خویش آمرزش بطلبید که او بسیار آمرزنده است، تا باران‌هاى پربرکت آسمان را پى در پى بر شما فرستد، و شما را با اموال و فرزندان فراوان کمک کند و باغ‌هاى سرسبز و نهرهاى جارى در اختیارتان قرار دهد.

یکی از سنت‌های زیبایی که در ایران اسلامی از دیرباز در روزهای آخر هر سال، رونق داشته است، سنت خانه تکانی است. رفتار و اخلاقی که گویای اهتمام و توجه خاص ایرانیان به نظافت، پاکی و زیبایی است.

سنتی که بر اساس آموزه های اسلامی خدای متعال نیز از آن استقبال کرده است.

«عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ قَالَ، قَالَ أَمِیرُ الْمُؤْمِنِینَ(علیه السلام) إِنَّ اللَّهَ جَمِیلٌ یُحِبُّ الْجَمَالَ وَ یُحِبُّ أَنْ یَرَى أَثَرَ النِّعْمَةِ عَلَى عَبْدِهِ؛ خداوند جمیل است و جمال را دوست دارد و دوست دارد آثار نعمت خود را بر بنده‌‏اش ببیند.»، هر چند خانه تکانی و نظافت خانه و محل زندگی بسیار لازم و با اهمیت است ولی سزاوار است پیش از خانه تکانی منزل برای ورود به سال جدید، خانه دل را گردگیری کنیم.

غبار دل را پاک کنیم!
اولین گام در خانه تکانی دل به سبک قرآنی، شستن قلب از لجن زار گناه و معصیت است، به راستی زندگی بدون گناه چه رنگ و بوی زیبا و معطری به خود می‌گیرد. برای اینکه دل و قلب را از غبار آلودگی ها و گناه پاک کنیم، بر اساس روایات اسلامی می‌بایست قلب را در رودخانه استغفار و توبه شستشو دهیم. در کتب روایی از امام علی(علیه السلام) نقل شده است: «تَعَطَّرُوا بِالاستِغفارِ لا تَفضَحکُم رَوائحُ الذُّنوبِ؛ با آمرزش خواهی، خود را معطّر کنید تا بوی گناهان شما را رسوا نکند.»، در اهمیت و ارزش استغفار در ابتدای سال همین بس که خدای متعال به واسطه این شاخص خانه تکانی دل، برکات فراوانی را قسمت افراد مستغفر و توبه کننده می‌کند.

ادامه »

«صله‌رحم» یکی از زیباترین و با ارزش‌ترین آموزه‌های دین مبین اسلام است که آثار و برکات دنیوی و اخروی فراوانی را برای افراد به دنبال دارد و براساس توصیه‌های اهل بیت علیهم السلام انسان‌ها موظف به انجام صله‌رحم هستند.

با فرا رسیدن فصل بهار و تعطیلات نوروزی، همان طور که طبیعت رنگ و بوی جدید و زیبایی به خود می‌گیرد، ارتباطات خانوادگی و فامیلی نیز گویی فصل جدید و تازه‌ای به خود می‌گیرد؛ چرا که بازار دید و بازدید و صله رحم رونق دوباره می‌یابد. صله رحم و ارتباط با اقوام و آشنایان، از جمله فرامین دینی و اسلامی است که منابع اسلامی بر آن تأکید و سفارش فراوان دارد، به همین جهت سزاوار است جایگاه آن در سبک زندگی اسلامی تبیین و تبلیغ شود، تا اینکه این واجب دینی تنها در یک فصل از فصول سال رونق نداشته باشد، بلکه برکت و شور آن در مابقی ایام سال نیز نمایان باشد.

جایگاه و اهمیت صله رحم در آیات و روایات

 آیات مشخصی از قرآن کریم به روشنی دلالت بر لزوم صله رحم در زندگی دارد. برای نمونه به بعضی از این آیات اشاره می‌کنیم:

1-آیه اول: «وَ الَّذینَ یَصِلُونَ ما أَمَرَ اللَّهُ بِهِ أَنْ یُوصَلَ وَ یَخْشَوْنَ رَبَّهُمْ وَ یَخافُونَ سُوءَ الْحِسابِ؛[رعد/21] و آنها که پیوندهایى را که خدا دستور به برقرارى آن داده، برقرار می‌‌دارند و از پروردگارشان می‌‌ترسند و از بدى حساب (روز قیامت) بیم دارند …»

ادامه »

بانوانی که خود را دختران زینب و زهرا سلام الله علیها می‌نامند؛ توجهی به زندگی زاهدانه‌ حضرت صدیقه‌ طاهرهسلام الله علیها داشته باشند و ببینند آیا با این تجمّل‌گرایی که زنان ما دارند، با سیره و سبک زندگی حضرت زهراسلام الله علیها سازگار است؟!

حضرت فاطمه زهراسلام الله علیها بیستم جمادی الثانی سال پنجم بعد از بعثت در مکه مکرمه به دنیا آمد. اکثر مفسران شیعی و عده‌ای از مفسران بزرگ اهل تسنن نظیر فخر رازی، آیه آغازین سوره کوثر را به فاطمه زهرا سلام الله علیها تطبیق نموده‌اند و ایشان را خیر کثیر و باعث بقا و گسترش نسل و ذریه پیامبر اکرم ذکر کرده‌اند.

آنچه در ادامه می‌خوانیم سخنانی از آیت‌الله سیدمحمد ضیاءآبادی از اساتید اخلاق شهر تهران، درباره شخصیت حضرت زهراسلام الله علیها است که به مناسبت ولادت با سعادت حضرت زهراسلام الله علیها منتشر می‌شود:

حضرت زهراسلام الله علیها مادر امامت

در زیارت‌نامه دخت گرامی نبی اکرم صلی الله علیها جملاتی می‌خوانیم که به‌راستی حیرت‌آور است از جمله این که:

«سَلَلْتَ مِنْها اَنْوارَ الْاَئِمَّڑِ وَ اَرْخَیْتَ دُونَها حِجابَ النُبُوَّڑِ»؛ خدایا تو انوار امامان را از نور اطهر زهراسلام الله علیها منشعب کرده‌ای و او را در پس پرده‌ نبوّت نشانده‌ای.

از امتیازات افتخارآمیز فاطمهسلام الله علیها مادر بودنش برای امامت و امامان است. سایر مادران امامان، مادر جسم آن بزرگواران بوده‌اند نه مادر امامتشان. فاطمه بنت اسد؛ مادر جسم امیرالمؤمنین، نرجس خاتون؛ مادر جسم حضرت ولیّ عصر(عج) بوده است نه مادر امامتشان، امّا حضرت فاطمه‌ صدیقه، مادر امامتشان است.

در زیارت جامعه‌ کبیره خطاب به اهل بیت رسول اکرم صلی الله علیها می‌گوییم:

«خَلَقَکُمُ اللهُ اَنْواراً فَجَعَلَکُمْ بِعَرْشِهِ مُحْدِقینَ»؛ خدا شما را انواری آفرید و سپس شما را محیط بر عرش خود قرار داد.

آری همان انوار عرشی مولود نور زهراسلام الله علیها است که:

«سَلَلْتُ مِنْها اَنْوارَ الْاَئِمّر»؛

و خدا آن نور، مادر انوار را در جایگاهی از قرب خود قرار داده که کسی بخواهد او را بشناسد، باید در طیّ مراحل عبودیّت و معرفت به جایی برسد که بتواند از پرده و حجاب نبوّت عبور کند تا در پس پرده‌ نبوّت، آن نور اَزْهَر را در حدّ استعدادش مشاهده نماید.

ادامه »

«فضای مجازی» تأثیرات صله‌رحم را خنثی نکند

یکی از آفات دید و بازدیدهای نوروزی، از کار افتادن اثر صله ارحام با میدان‌داری رسانه‌های امروزی است؛ متأسفانه اعضاء خانواده، دور هم جمع می‌شوند اما به هیچ وجه توجهی به یکدیگر ندارند؛ بلکه تمام توجهشان به رسانه‌هاست و بعد از ساعتی هم از هم جدا می‌شوند.

دین اسلام برای نهاد خانواده اهمیت ویژه‌ای قائل است؛ چرا که برای تحقق یک جامعه ایده‌آل و تراز اسلامی، باید به کوچکترین سلول جامعه یعنی خانواده، اهمیت داده شود و برای اصلاح آن تلاش شود.

متأسفانه سبک زندگی امروزی از این هدف مهم، فاصله گرفته و به سمت زندگی فردی در حرکت است. همین مسأله باعث مشکلات فراوان روحی و خانوادگی در جامعه شده است. نوع نگاه و برنامه‌ریزی در نوروز، در راستای انسجام و تقویت روابط افراد خانواده، مؤثّر است. در این نوشتار به دو نکته از موارد تأثیرگذار بر تقویت روابط خانوادگی که می‌توانیم در نوروز به آن عمل کنیم، از نگاه قرآن و روایات اشاره می‌کنیم.

صله رحم

بهترین و قدیمی‌ترین فایده اجتماعی نوروز، دید و بازدید و صله ارحام است. باید با تأکید بر این سنّت حسنه، ارتباطات بین نزدیکان را ارتقاء داد. پیشنهاد ما در اینجا این است که افراد یک خانواده(تا حدّ امکان)، دسته‌جمعی به دیدار اقوام بروند نه تکی و پراکنده! این کار به عنوان یک تجربه ماندگار، باعث نزدیک‌تر شدن روابط اعضای یک خانواده با یکدیگر می‌شود. به خصوص که حدود و زیبایی‌های اخلاقی نیز در آن رعایت شود؛ مثل رعایت احترام پدر و مادر در هنگام راه‌رفتن، نشستن و…!

دلیل اهمیت این کار، روایت پیامبر گرامی اسلام(ص) است که می‌فرمایند: «سِرْ سَنَتَیْنِ بِرَّ والِدَیْکَ، سِرْ سَنَةً صِلْ رَحِمَکَ؛ دو سال راه برو به پدر و مادرت نیکى کن، یک سال راه برو و صله رحم انجام بده.» این روایت، در مقام مقایسه بین دو واجب مهمِّ صله ارحام و نیکی به والدین، نیکی به والدین را شایسته تلاش بیشتری می‌داند.

ادامه »

کودکان در خانواده‌ها معمولا خوشحال‌ترین اعضایی هستند که بعد از حضور میهمان به خوشحالی‌های کودکانه می‌پردازند. شاید برای شما هم پیش آمده باشد که به دیدن یکی از اقوام خود می‌روید و با حضور شما کودکان رفتارهای هیجانی از خود بروز می‌دهند و به نوعی می‌خواهند نشان دهند که از حضور شما خوشحالند.
 
به ویژه اگر اقوام نزدیک آن ها باشید، این هیجان و موج مثبت از سوی کودکان بیشتر به شما منتقل می شود.
 
صله رحم در قرآن کریم بسیار مورد تاکید قرار گرفته است. خداوند متعال در آیه 22 سوره مبارکه محمد صلی الله علیه و آله  می فرماید:
 
اگر (از این دستورها) روی گردان شوید، جز این انتظار می‌رود که در زمین فساد و قطع پیوند خویشاوندی کنید؟!
 
دستورات قرآن در هر آیه‌ای و هرچه که باشد، اگر کسی از آن ها روی گردان شود باید منتظر فساد در زمین باشد و خداوند انسان مفسد را در این آیه هم رده افرادی قرار می دهد که بدون دلیل شرعی به قطع صله رحم می پردازند. اما برای اطلاع دقیق از معنی این آیه باید به مفسران رجوع کرد.
 
در تفسیر این آیه از کتاب المیزان علامه طباطبایی جلد 18 صفحات 361 و 362 می خوانیم :
 
خطاب در این آیه به همان کسانى است که فرمود: در دلهایشان مرض هست، و از رفتن به جهاد در راه خدا بهانه‏ جویى می‌کردند و به همین جهت خطاب را به ایشان کرد تا توبیخ و سرزنش شدیدتر کند و استفهام در آیه استفهام تقریرى است. مى‏خواهد بفرماید شما این طورید.
 
 و معناى آیه این است که: آیا از شما توقع مى‏رفت که از کتاب خدا و عمل به آنچه در آن است که یکى از آنها جهاد در راه خدا است اعراض نموده و در نتیجه دست به فساد در زمین بزنید و با قتل و غارت و هتک عرض و به علت تکالب بر سر جیفه دنیا قطع رحم کنید؟ مى‏خواهد بفرماید: در صورتى که اعراض کنید توقع همه این انحرافها از شما مى‏رود.
 
اهمیت انسان در صله رحم در آموزه های قرآنی و اسلامی بسیار مورد توجه است اما مهمتر از آن رعایت نکات کلیدی هنگام میهمانی رفتن است.
 
در کتاب رهنمون صفحه 748 از قابوس نامه اینگونه نقل می کند :
 
“چون میهمان کنی، از خوبی و بدیِ خوردنی ها عذر مخواه که این طبع بازاریان باشد. هر ساعت مگوی که فلان چیز بخور، خوب است ! یا چرا نمی خوری؟ یا من نتوانستم سزای تو کنم که این ها سخن کسانی است که یک بار میهمانی کنند.”
همچنین خداوند در سوره احزاب ، آیه 53 یکی دیگر از آداب میهمانی را به مومنان یادآور می شود و از آنان می خواهد به وقت میزبان احترام بگذارند :
 
“ای کسانی که ایمان آورده اید، بدون اذن و اجازه و دعوت برای طعام، وارد خانه ی پیامبر نشوید، و هر گاه دعوت شدید، داخل شوید، و چون غذا خوردید، پخش شوید (و بروید) و برای حرف زدن (وگپ زدن) ننشینید، این کار شما سبب اذیت پیامبر است و از شما خجالت می کشد، ولی خداوند از گفتن حق، حیا نمی کند!”
 
یکی دیگر از آداب میهمانی رفتن چه در آموزه های اسلامی و چه آموزه های ایرانی ، برگزاری مراسم ساده میهمانی است.
 
در کتاب بحار الانوار ، جلد 72 صفحه 451 حدیث چهارم ، روایتی را از امیرالمونین علی (علیه السلام) درباره میهمانی رفتن حضرتش به منزل یکی از صحابه نقل می کنند :
 
مردی حضرت علی علیه السلام را به خانه دعوت کرد.

حضرت فرمود: به سه شرط می آیم. آن مرد پرسید: آن شرایط چیست؟ امام پاسخ داد:
 
یکی این که از بیرون خانه چیزی برایم تهیه نکنی.

دوم آن که آن چه را در خانه داری، پنهان و ذخیره نسازی (هرچه داری بیاوری)

سوم آن که به خانواده ات اجحاف و فشار وارد نیاوری.

مرد گفت: باشد، می پذیرم.

حضرت قبول کرد و مهمانِ خانه ی او شد.
 رعایت آداب میهمانی و توجه به صله رحم یکی از مهمترین وظایف مومنان است و افرادی که پیوندشان را در صله رحم محکم می کنند ، محبوب خداوند متعال هستند.

باشگاه خبرنگاران جوان/گزارش از  پوریا سلیمان زاده

قَالَ الْبَاقِرُ علیه السلام:

صَلَاحُ شَأْنِ النَّاسِ التَّعَايُشُ وَ التَّعَاشُرُ مِلْ‏ءَ مِكْيَالٍ ثُلُثَاهُ فَطَنٌ وَ ثُلُثٌ تَغَافُلٌ.

امام باقر عليه السلام فرمود:

سامان يافتن (درست شدن) كار مردم به اين است كه طورى با هم همزيستى و معاشرت كنند كه مانند پيمانه اى باشند كه دو سومش هوشيارى و يك سومش ناديده گرفتن و چشم پوشى است.

بحار الأنوار، ج‏71، ص: 167

امام علی علیه السلام در بخشی از نامه 31 کتاب شریف نهج البلاغه خطاب به امام دوم شیعیان، حسن علیه السلام در مورد واقع نگری در این دنیا می‌فرماید:

ای فرزندم، به يقين بدان كه در این دنیا به تمام آرزوهایت نخواهى رسيد و از مرگ خويش نمی‌توانی بگریزی. تو به همان راهى می‌روى كه پيشينيان تو مى‌رفتند. پس در طلب دنيا، لحظه‌ای مدارا كن و سهل‌گير و در طلب معاش نيكو تلاش كن؛ زيرا چه بسا طلب كه به نابودى سرمايه كشد. زيرا چنان نيست كه هر كس به طلب خيزد، روزي‌اش دهند و چنان نيست كه هر كس در طلب نشتابد، محروم ماند.

امام علی علیه السلام در مورد عزت نفس انسان به فرزند خود چنین سفارش می‌کند: نفس خود را گرامى‌ دار از آلودگى به فرومايگى، هر چند تو را به آروزيت برساند. زيرا آنچه از وجود خويش مايه مى‌گذارى ديگر به دستت نخواهد آمد. بنده ديگرى مباش، خداوند تو را آزاد آفريده است. خيرى كه جز به شر حاصل نشود، در آن چه فايده و آسايشى برای تو است كه جز به مشقت به دست نيايد؟

ادامه »