| « اسرائیل چگونه نابود می‌شود؟ | سرانجام دنیا » |
آن روزی که مال و فرزندان سود نبخشند....
نوشته شده توسطرحیمی 13ام تیر, 1397
يَوْمَ لَا يَنْفَعُ مَالٌ وَلَا بَنُونَ
وَ اغْفِرْ لِأَبِي إِنَّهُ كانَ مِنَ الضَّالِّينَ «86»
(ابراهيم در ادامه‌ى دعاهايش گفت:) پدرم را ببخش كه بى شك او از گمراهان است.
وَ لا تُخْزِنِي يَوْمَ يُبْعَثُونَ «87» يَوْمَ لا يَنْفَعُ مالٌ وَ لا بَنُونَ «88» إِلَّا مَنْ أَتَى اللَّهَ بِقَلْبٍ سَلِيمٍ «89»
و روزى كه همه مبعوث مى‌شوند، مرا خوار مگردان. روزى كه مال و فرزندان براى انسان نفعى ندارند. مگر كسى كه با روح و قلب پاك به سوى خدا آيد.
نکته ها
مشهور آن است كه مراد از پدر، عموى ابراهيم است و به گفته‌ى قرآن، مؤمن نبايد در حقّ كافر دعا كند. بنابراين اگر حضرت ابراهيم براى عموى كافرش دعا كرد، به خاطر اين بود كه به او وعده‌ى دعا داده بود، زيرا هنوز به ايمان آوردن او اميد داشت. «سَأَسْتَغْفِرُ لَكَ رَبِّي» «1» لكن همين كه يقين كرد او ايمان نمى‌آورد، از عموى خود تبرّى جست. «وَ ما كانَ اسْتِغْفارُ إِبْراهِيمَ لِأَبِيهِ إِلَّا عَنْ مَوْعِدَةٍ وَعَدَها إِيَّاهُ فَلَمَّا تَبَيَّنَ لَهُ أَنَّهُ عَدُوٌّ لِلَّهِ تَبَرَّأَ مِنْهُ» «2»
روحِ پاك، روحى است كه از وابستگى به دنيا وآلودگى به شرك، كفر، نفاق، تكبّر و همه‌ى امراض قلبى پاك باشد وچون خداوند درباره‌ى منافقان مى‌فرمايد: «فِي قُلُوبِهِمْ مَرَضٌ»* پس قلبِ سليم، قلب مؤمن است.
پيامبراكرم صلى الله عليه و آله در نمازش اين دعا را مى‌خواند: «اللهم لا تخزنى يوم القيامة» پروردگارا! مرا در قيامت خوار و رسوا مكن. «4»
سؤال: در روايات مى‌خوانيم: انفاق مال و صدقه‌ى جاريه و اولاد صالحى كه براى والدين
«1». مريم، 47.
«2». توبه، 114.
«3». تفسير نورالثقلين.
«4». تفسير فرقان.
جلد 6 - صفحه 335
دعا كنند، براى قيامت انسان مفيد هستند، پس رابطه‌ى آيه‌ى «لا يَنْفَعُ مالٌ وَ لا بَنُونَ» با اين روايات چيست؟
پاسخ: مراد اين آيه، مال و فرزندى است كه در خط الهى قرار نگيرند.
بنابراين دنيا مانند كليدى است كه با حركتى درب را قفل و با حركت ديگرى درب را باز مى‌كند. مال حلال در دست افراد صالح، سبب قرب ودر دست ناهلان سبب گناه مى‌شود.
مال را كز بهر دين باشى حَمول
نعم مالٌ صالحٌ گفت آن رسول
چيست دنيا از خدا غافل شدن
نى قُماش ونقره وفرزند و زن
آب در كشتى هلاك كشتى است
آب در بيرون كشتى، پشتى است «1»
پیام ها
1- محبّت و دعا درباره‌ى بستگان، همراه با نهى از منكر و انتقاد از اشتباهات آنان باشد. قالَ لِأَبِيهِ وَ قَوْمِهِ ما تَعْبُدُونَ … وَ اغْفِرْ لِأَبِي
2- بند و بست‌هاى دنيوى در قيامت بى اثر است و جز قلب پاك، هيچ چيز كارايى ندارد. خَطِيئَتِي يَوْمَ الدِّينِ … بِقَلْبٍ سَلِيمٍ
3- بيم و اميد بايد در كنار هم باشند. «أَطْمَعُ أَنْ يَغْفِرَ لِي- لا تُخْزِنِي يَوْمَ يُبْعَثُونَ»
4- انسان در هر مرحله‌اى كه باشد نبايد از قيامت غافل باشد. لا تُخْزِنِي …
5- در قيامت، ديگران نيز از عيوب ما آگاه مى‌شوند. «لا تُخْزِنِي» زيرا رسوايى در جايى است كه ديگران از خصوصيّات رفتار و افكار ما آگاه شوند.
6- خوارى ورسوايى، از سخت‌ترين حالات در قيامت است. «لا تُخْزِنِي» حضرت ابراهيم از ميان همه‌ى مشكلات روز قيامت، رسوا نشدن را مطرح مى‌كند.
7- در قيامت، تحقير و خوارى و خزيان، بدتر از عذاب دوزخ است. «لا تُخْزِنِي» در جاى ديگر مى‌خوانيم: «إِنَّكَ مَنْ تُدْخِلِ النَّارَ فَقَدْ أَخْزَيْتَهُ» «2»
8- آنچه در دنيا ارزش است، در آخرت بى‌ارزش مى‌شود. «لا يَنْفَعُ مالٌ وَ لا بَنُونَ»
«1». بيان السعاده.
«2». آل‌عمران، 192.
جلد 6 - صفحه 336
«مال» جلوه‌ى مسائل مادّى و «بَنُون» (فرزندان) جلوه‌ى مسائل عاطفى است، يعنى در قيامت مال و فرزند و مقام و شهرت و مدرك و … نجاتبخش نيست.
فرم در حال بارگذاری ...