درس اخلاق علامه حسيني طهراني(ره):

در أخبار وارد شده است كه دنيا ملعون خداست.

حضرت رسول‌اکرم(صلی‌الله‌علیه‌و‌آله) در ضمن وصايايى كه به أبوذر غفارى مى‌‏كنند، مى‌فرمايند:

يا أباذر! إن‌الدنيا ملعونة، ملعون ما فيها.1

«اى أبوذر! دنيا ملعون است و ملعون است هر چه در دنياست.»

در بسيارى از روايات مذمت دنيا شده است؛ و دورى از دنيا را موجب سعادت و روى‌آوردن به آن‌را علت شقاوت دانسته است. معناى دنيا همين زندگى‌كردن بر اساس تخيلات و شهوات و لذايذ فانيه، و غفلت از برنامه حقيقى انسانى و جهالت و غفلت از خداست. معناى دنيا پيروى از مكتب احساس و عواطف حيوانى و غرايز بهيمى و دور بودن از منطق عقل است.

اين معناى دنياست، يعنى زندگى پست و دنى، در مقابل زندگى عليا يعنى حيات بلندپايه در سطح فضايل انسانى. و لذا در قرآن مجيد حيات دنيا را مقابل با آخرت شمرده است:

يعْلَمُونَ ظَاهِرًا مِنَ الْحَياةِ الدُّنْيا وَهُمْ عَنِ الْآخِرَةِ هُمْ غَافِلُونَ^{(الروم/7)}

از زندگي دنيا ظاهري را مي ‏شناسند و حال آنکه از آخرت غافلند

حيات آخرت كه باطن دنياست، حيات عليا است، حيات انسان عقلانى است؛ ولى حيات دنيا كه حيات منطق احساسات است، حيات نفسانى است.

منظور از دنياى مذموم، زندگى‌كردن روى زمين و از نعمت‌هاى پروردگار منان بهره‌بردارى‌كردن نيست. روى زمين زندگى‌كردن و با عمر طولانى با صحت و سلامت زيست نمودن و در امان و فراغت بال و آرامش دل و اطمينان خاطر در روى زمين به سر بردن، گناه نيست.

ما به اختيار خود روى زمين نيامده‌ايم و زندگى نمي‌كنيم و به اختيار خود نمى‌‏رويم؛ پس اين آمدن و رفتن، دنياى مذموم نيست. زمين كه گناه نكرده است. كوه‌ها، آب‌ها، آبشارها، سبزه‌ها، مناظر عجيب و غريب روى زمين، باد و باران، و پيدايش فصول أربعه، و مناظر عجيب طلوع و غروب خورشيد، و ماه و ستارگان و كهكشان، گناه نكرده‌‏اند. در روى زمين انبياء و ائمه و اولياى خدا زندگى كرده و مى‌‏كنند؛ و زندگى آن‌ها روى زمين موجب منقصت و پستى آن‌ها نخواهد بود. آن‌ها دور از رحمت خدا نبوده و نيستند.

منظور از دنيا زندگى حيوانى است. يعنى انسانى كه بايد با دارا بودن قواى عقلانى به آخرين درجه قوس صعود رسيده و از آخرين‏ ذروه مدارج و معارج انسانيت بالا آيد، زندگى خود را پايين آورده و بر اساس منطق حيوان زندگى كند؛ و از انديشه‌مند‌شدن در اين عالم عجيب خلقت، و تفكر و تأمل در برنامه و هدف انسانى غفلت ورزيده، همّ و غم خود را خوردن و آشاميدن و به روى هم جستن قرار دهد! ايده و آرمان خود را كشتن و غارت‌كردن و تعدى به ضعفاء نمودن قرار دهد. بر اساس تخيلات واهيه و آرزوهاى پوچ كه محال‌ است صورت واقعيت به‌خود بگيرد، زندگى خود را ترتيب دهد.

اداره تربیت معاونت تهذیب