رسولُ اللّه صلى‏ الله ‏عليه و ‏آله و سلّم :

إذا ماتَ أحَدُكُم فَقد قامَت قِيامَتُهُ ، يَرى ما لَهُ مِن خَيرٍ و شَرٍّ .

هرگاه يكى از شما بميرد ، قيامتش بر پا شود .

پس خدا را چنان بپرستيد كه گويى او را مى ‏بينيد و هر لحظه از او آمرزش بخواهيد .

كنزالعمّال : 42123 منتخب ميزان الحكمة : 516

قال ابو عبدالله علیه السلام :

ان رسولَ الله صلی الله علیه وآله نـَزل بأرض قرعاً . فقال لأصحابه : ائتوا بحَطب. فقالوا : یا رسولَ الله ! نحنُ بأرض قرعاً ما بها من حطب. قال : فلیأت کلّ إنسان بما قدرعلیه. فجاؤوا به حتی رمَوا بین یدیه بعضه علی بعض.

فقال رسول الله صلی الله علیه و آله : هکذا تجتمع الذنوب! ثم قال : وایّاکـُم و المحقـّرات من الذنوب

کافی 2/218 و البرهان 4/568

حضرت امام جعفر صادق عليه السلام فرمودند:

حضرت رسول اكرم صلي الله عليه وآله در بياباني فرود آمدند. و به اصحابشان فرمودند: هيزم جمع كنيد. اصحاب عرض كردند: يا رسول الله:اينجا سرزميني بي آب و علف است و هيزم يافت نميشود! حضرت فرمودند: هركس در حد توانش جمع آوري كند. پس هركس مقداري جمع نمود و هيزم ها را بر روي هم انباشته كردند.

پس حضرت رسول اكرم صلي الله عليه وآله فرمودند: همينگونه است كه گناهان جمع ميشوند! سپس فرمودند: بپرهيزيد از گناهان كوچك

 از امام صادق(عليه السلام) نقل شده:

ما مِنْ رَجُل تَجَبَّرَ أَؤ تَكَبَّرَ إلاّ لِذِلَّة يَجِدُها فِى نَفْسِهِ(1)

ترجمه:

هيچ كس بر ديگران بزرگى نمى فروشد

مگر به خاطر حقارتى كه در درون وجود خود احساس مى كند!

شرح كوتاه:

     اين نكته امروز در پرتو تحقيقات روانشناسى و روانكاوى مسلّم شده است كه سرچشمه تكبّر و بزرگى فروختن بر ديگران چيزى جز عقده حقارت نيست; آنها كه مبتلا به اين عقده هستند و از آن رنج مى برند براى جبران كمبودهاى خود متوسل به اين وسيله غلط يعنى خود را به طور مصنوعى بزرگ نشان دادن مى شوند و از اين راه بر حقارت اجتماعى خود مى افزايند و بيش از پيش خود را منفور مى سازند.

     اين مسأله روانى به روشنى در گفتار معجزه آسايى كه در بالا از امام صادق(عليه السلام)نقل شده ديده مى شود.

     ولى افراد با ايمان بر اثر شخصيت درونى همواره در برابر ديگران متواضعند.

——————————————————————————–

1. بحار الانوار، جلد 73، صفحه 225.

یکصد و پنجاه درس زندگی/آيت الله ناصر مکارم شيرازي

امام صادق سلام الله علیه:

إنّ قائمَنا إذا قامَ مَدَّ اللَّهُ عزّوجلّ لِشيعتِنا في أسْماعِهِم وأبْصارِهِم ، حتّى (لا) يكونَ بينَهُم وبينَ القائمِ بَريدٌ، يُكلِّمُهُم فيَسْمَعونَ، ويَنظُرُونَ إليهِ وهُو في مكانِهِ.

هرگاه قائم ما قيام كند، خداوند عزّوجلّ، گوش‏ها و چشم‏هاى شيعيان ما را چنان تيز مى ‏كند كه ميان آنها و قائم، پستچى لازم نيست. او با آنان سخن مى ‏گويد و آنها مى ‏شنوند و آنها او را در همان جايى كه هست، مى ‏بينند.

ميزان الحكمة/محمدی ری شهری/ح 1335

امام صادق (عليه ‌السلام):

قَالَ اللَّهُ عَزَّ وَجَلَّ:

«عَبْدِيَ المُؤْمِنُ لا أَصْرِفُهُ فِي شَيْ‏ءٍ إلّا جَعَلْتُهُ خَيْراً».

خداوند متعال می‌فرمايد:

«هیچ شرایطی را برای بندۀ مؤمنم پیش نمی‌آورم مگر این‌که آن را برایش خیر قرار می‌دهم»

The Almighty God said, “Whatever I prepare for My believing bond servant (i.e. whatever happens to him), it will be for his own good.”

كافی، ج 3، ص 101

امام صادق عليه السّلام فرمودند:

     بين بندگان كمتر از پنج خصلت تقسيم نشده:

يقين و قناعت و صبر و شكر، و كامل كننده همه اينها عقل است.

من وصيّته «عليه السلام» لكميل بن زياد:

يا كميل! لست واللّه متملقاً حتى أطاع ولاممنياً حتى لاأعصى ولا مائلاً لطعام الأعراب حتى انحل امرة المؤمنين وادعى بها.

(تحف العقول صفحه 175)

      در اين فراز از وصيت، حضرت از روش‏هاى متداول و معمولى كه اهل دنيا براى بدست‏آوردن حكومت و تحكيم و حفظ آن، به آنها متشبث مى ‏شوند تبرّى مى‏جويد.

     تملق هميشه، در برابر صاحبان قدرت و سرمايه و مقام نيست. گاهى يك حاكم به آحاد ملت و حتى به افراد زيردست و مطيع نيز تملق مى ‏گويد تا اين كه از او اطاعت كنند.

     مى ‏فرمايد: من آرزوها را در دل مردم زنده نمى ‏كنم و آنان را با وعده ‏هاى پوچ و توخالى سرگرم نمى ‏كنم تا از من اطاعت كنند، و گرايش به خوراك ساده صحرانشينان نكرده و مثل آن غذا نمى‏ خورم تا از اين طريق رياست و امارت مؤمنين را بدست گيرم.

     بايد توجه كرد كه اين جمله را كسى مى ‏گويد كه ساده ‏ترين طعام‏ ها را ميل كرده، سخت‏ ترين و دشوارترين شرائط را براى خود در زندگى انتخاب كرده بود. اما در عين حال مى‏ فرمايد:

     من به خاطر حكومت، رياكارى و تظاهر نمى ‏نمايم و اين مسأله براى ما، خيلى مهم است و بايد از آن درس بگيريم كه هدف و نيت ما خالص و الهى باشد و هر كار كه انجام مى ‏دهيم، از متن شرع فقط براى خدا باشد.

گزند کردار

اللهم انی اعوذبک من شر ما عملت و من شر ما لم أعمل

بارالها ! از گزند کارهایی که کرده ام

و گزند کارهایی که نکرده ام به پناه تو می روم خداوندا !

سیوطی ، 217

پيامبر اسلام(صلى الله عليه وآله) مى فرمايد:

 ثَلاثُ تَخرُقُ الْحُجُبَ وَ تَنْتَهِى إلَى مَا بَيْنَ يَدَى اللهِ:

 صَرِيْرُ أَقْلامِ الْعُلَمَاءِ

وَ وَطْىُ أَقْدامِ الُْمجَاهِديْنَ

وَ صَوْتُ مَغازِلِ الُْمحْصَناتِ ¹

 ترجمه:

 سه چيز است كه حجاب ها را پاره مى كند و به پيشگاه عظمت خدا مى رسد:

 صداى گردش قلم هاى دانشمندان به هنگام نوشتن!

و صداى قدم هاى مجاهدان در ميدان جهاد!

و صداى چرخ نخ ريسى زنان پاكدامن!

شرح كوتاه:

     چه تعبير عجيب و پر معنا!

     سه صداست كه در اعماق هستى نفوذ مى كند و طنين آن تا ابديت پيش مى رود و به پيشگاه عظمت پروردگار مى رسد:

     آهنگ دانش و قلم، هر چند آهسته و كوتاه باشد، و آهنگ جهاد و فداكارى و آهنگ تلاش و كوشش كار هر چند به ظاهر كوچك باشد.

    و در حقيقت اساس يك اجتماع سربلند انسانى را نيز همين سه چيز تشكيل مى دهد، دانش، جهاد، و كار.

  1. از كتاب الشهاب فى الحكم و الاداب، صفحه 22

یکصد و پنجاه درس زندگی / آیت الله مکارم شیرازی