نکته دیگری که در آیه وجود دارد و ممکن است برای بسیاری از تلاوت کنندگان سؤال برانگیز باشد این است که خطاب به جن و انس شده است که همانا از جنس شما برای شما رسولانی فرستادیم، در حالی که همه می دانند رسولان فقط از جنس انسیان بودند و ربطی به پریان نداشتند. البته آنچه مسلم است و از آیات سوره جن نیز معلوم می شود این است که پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله قطعا برای انس و جن آمده و مبعوث شده است که همه جن و انس را به سوی خدا فراخواند و از عاقبت امر بترساند و نه از قرآن و نه از سنت ثابت نمی شود که خداوند از جنس جن نیز پیامبرانی فرستاده است بلکه همه پیامبران برای جن و انس مبعوث شده اند و همه آنان از جنس انس بوده اند. بنابراین در اینجا که می فرماید رسل منکم لازم نیست مقصود این باشد که از جنس هر یک از شما دو گروه پیامبرانی آمده اند زیرا وقتی خطاب به دو گروه است، در ادبیات عرب می توان خطاب کلی باشد و غرض یک طایفه یا اینکه خطاب به هر دو گروه باشد و مقصود اغلب آنها باشد. زیرا معلوم است که انس غلبه بر جن دارند از حیث کثرت و همچنین امور دیگری باعث می شود که خطاب به نوعی باشد و انواع دیگر را نیز شامل شود. مثلا اگر چندین زن باشند و تنها یک مرد میان آنان باشد خطاب به آنها به صورت مذکرشود هرچند غلبه برای جنس اناث باشد. برای مثال تغلیب در قرآن آمده است: «یخرج منهما اللؤلؤ و المرجان» یعنی از درون دریاها و رودها دُر و مرجان به دست می آید، در حالی که میدانیم دُر و لؤلؤ و همچنین مرجان فقط از دریاها و آبهای شور استخراج می شود. ولی در اینجا چون بحث از هر دو آب بود، لذا چنین فرمود. یا اینکه کسی می گوید: اکلت التمر و اللبن یعنی خرما و دوغ را خوردم با اینکه خرما را می خورند و دوغ را می نوشند ولی هر دو را در هم ادغام می کند و به یک خطاب می آورد.

در این آین مبارکه نیز خطاب به هر دو نوع است، ولی غرض از «منکم» فقط انسیان است. البته ناگفته نماند که ممکن است بلکه قطعی است که رسولان خصوصا اولواالعزم از میان خود جنیان و پریان، نمایندگی داشتند که مطالب را به همنوعان خود برسانند چنانکه از روایات نیز ظاهر می شود.

نکته دیگر اینکه خداوند کسی را عقاب نمی کند مگر آنکه حجت را بر او کامل گرداند و اصلا تکلیف انسانها به انجام عبادتهای مخصوص مستلزم این است که برای آنها رسولان و نمایندگانی از سوی خدا بیایند و آیات خدا را برای آنها بیان کنند، در غیر این صورت اصلا تکلیف محقق نمی شود. در زمان ما نیز که پیرو خانم الانبیا صلی الله علیه و آله هستیم هم کتاب الهی حکمفرما است و هم حجت خدا روحی فداه در میان ما هست. هرچند از دیدار رخ دلربایش محرومیم و حجت بر ما تمام است که بحمد الله وکلای عام حضرتش پیوسته ما را با آیات الهی آشنا می کنند و در این دوران تکنولوژی و پیشرفت چیزی بر کسی مخفی نمانده است و آنچه باعث دوری مردم از خدا و آیات او می شود تنها و تنها دنیاپرستی و وابستگی شدید به مادیات است که امید است شیعیان أمیرالمؤمنین علیه السلام خود را با معنویات بیشتر مأنوس کنند و از مادیات تنها به اندازه ضرورت استفاده کنند تا ان شاء الله همراه با شفاعت امامان و موالی خود، از رحمت بی پایان پروردگارشان بهره مند گردند. آمین رب العالمین.

منبع: حوزه نت

صفحات: 1· 2