گفتاری از آیت الله آقا مجتبی تهرانی
مرحوم آیت الله مجتبی تهرانی در تفسیر حدیثی از پیامبر گرامی اسلام، دنیا را فاقد اعتبار و ثبات قرار دانسته و از مردم خواسته است به جای این که برای دنیا نقشه بکشید، خود را به خدا واگذار کنید.

خبرگزاری«حوزه»، به مناسبت ایام ماه مبارک رمضان، شرح این حدیث نورانی را در بیان آن فقید سعید منتشر می کند.

*متن روایات

روِيَ عَن رسولِ الله صلّي الله عليه و آله و سلّم:

الدُّنْيَا دُوَلٌ فَمَا كَانَ لَكَ أَتَاكَ عَلَى ضَعْفِكَ وَ مَا كَانَ مِنْهَا عَلَيْكَ لَمْ تَدْفَعْهُ بِقُوَّتِكَ وَ مَنِ انْقَطَعَ رَجَاؤُهُ مِمَّا فَاتَ اسْتَرَاحَ بَدَنُهُ وَ مَنْ رَضِيَ بِمَا قَسَمَهُ اللَّهُ قَرَّتْ عَيْنُهُ.[1]

ترجمه حدیث: از رسول خدا (صلى اللَّه عليه و آله) منقول است که فرمود: دنيا متحول است و ثبات و قرار ندارد. آنچه براى تو مقرّر شده است به تو خواهد رسيد، گرچه در نهايت ضعف و ناتوان باشى؛ و آنچه كه به ضرر و زيان تو باشد باز هم به تو خواهد رسيد، گرچه در كمال قدرت و نيرومندى باشى و هرگز جلوی آن را نتوانى گرفت. هر كس اميد خود را از آنچه كه از دست رفته قطع كند، بدنش آسايش خواهد داشت و آن كس كه راضى باشد به آنچه كه خدا روزى او نموده دل و چشمش روشن خواهد شد.

ادامه »

برای اولین بار چه کسی در جهان روزه گرفت؟

 بر اساس برخی از روایات، اولین فردی که روزه گرفت، حضرت آدم علیه السلام بود. روایت در این باره چنین می‌گوید:

«إِنَّ آدَمَ ع لَمَّا أَکَلَ مِنَ الشَّجَرَةِ بَقِیَ فِی بَطْنِهِ ثَلَاثِینَ یَوْماً فَفَرَضَ اللَّهُ عَلَى ذُرِّیَّتِهِ ثَلَاثِینَ یَوْماً الْجُوعَ وَ الْعَطَشَ وَ الَّذِی یَأْکُلُونَهُ بِاللَّیْلِ تَفَضُّلٌ مِنَ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ عَلَیْهِمْ وَ کَذَلِکَ کَانَ عَلَى آدَمَ علیه السلام …»؛[1]

هنگامی که حضرت آدم علیه السلام از میوه درخت ممنوعه خورد، آن میوه سی روز در شکمش باقی ماند. پس از آن بود که خداوند بر حضرت آدم و نسل او سی روز‏ گرسنگی و تشنگی را واجب نمود. و اگر در شب چیزی می‌خورند تفضلی است از جانب پروردگار.

این روایت تصریح دارد به این‌که اولین فردی که در تاریخ بشر روزه گرفت، خود حضرت آدم علیه السلام بود و تاریخ وجوب روزه بازگشت به خلقت آدم می‌کند.

 

اما طبق برخی از روایات، اولین شخصی که از پیروان پیامبر صلی الله علیه و آله و از مسلمانان روزه گرفت، امام علی علیه السلام بود:

«…قَالَ أَبُو سَعِیدٍ الْخُدْرِیِّ کُنْتُ مَعَ النَّبِیِّ صلی الله علیه و آله بِمَکَّةَ إِذْ وَرَدَ عَلَیْهِ أَعْرَابِیٌّ طَوِیلُ الْقَامَةِ عَظِیمُ الْهَامَةِ مُحْتَزِمٌ بِکِسَاءٍ وَ مُلْتَحِفٌ بِعَبَاءٍ قُطْوَانِیٍّ قَدْ تَنَکَّبَ قَوْساً لَهُ وَ کِنَانَةً فَقَالَ لِلنَّبِیِّ صلی الله علیه و آله یَا مُحَمَّدُ أَیْنَ عَلِیُّ بْنُ أَبِی طَالِبٍ مِنْ قَلْبِکَ فَبَکَى رَسُولُ اللَّهِ صلی الله علیه و آله بُکَاءً شَدِیداً حَتَّى ابْتَلَّتْ وَجْنَتَاهُ مِنْ دُمُوعِهِ وَ أَلْصَقَ خَدَّهُ بِالْأَرْضِ ثُمَّ وَثَبَ کَالْمُنْفَلِتِ مِنْ عِقَالِهِ وَ أَخَذَ بِقَائِمَةِ الْمِنْبَرِ ثُمَّ قَالَ یَا أَعْرَابِیٌّ وَ الَّذِی فَلَقَ الْحَبَّةَ وَ بَرَأَ النَّسَمَةَ وَ سَطَحَ الْأَرْضَ عَلَى وَجْهِ الْمَاءِ لَقَدْ سَأَلْتَنِی عَنْ سَیِّدِ کُلِّ أَبْیَضَ وَ أَسْوَد وَ أَوَّلُ مَنْ صَامَ وَ زَکَى وَ تَصَدَّقَ وَ صَلَّى الْقِبْلَتَیْنِ وَ بَایَعَ الْبَیْعَتَیْنِ وَ هَاجَرَ الْهِجْرَتَیْنِ وَ حَمَلَ الرَّایَتَیْنِ وَ فَتَحَ بَدْراً وَ حُنَیْنَ ثُمَّ لَمْ یَعْصِ اللَّهَ طَرْفَةَ عَیْنٍ قَالَ فَغَابَ الْأَعْرَابِیُّ مِنْ بَیْنِ یَدَیْ رَسُولِ اللَّهِ صلی الله علیه و آلهفَقَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلی الله علیه و آله لِأَبِی سَعِیدٍ یَا أَخَا جُهَیْنَةَ هَلْ عَرَفْتَ مَنْ کَانَ یُخَاطِبُنِی فِی ابْنِ عَمِّی عَلِیِّ بْنِ أَبِی طَالِب…»؛[2] 

ابو سعید خدری می‌گوید؛ با رسول خدا در مکه بودم  که مردی اعرابی بلند قامت… وارد شد، گفت ای محمد ….

پیامبر صلی الله علیه و آله گریه‌ای شدیدی کرد به گونه‌ای که اشک بر صورت حضرت جاری شد….

بعد از فرمود ای اعرابی….

اولین کسی که روزه گرفت، زکات داد، صدقه داد، به سوی دو قبله نماز خواند، دوبار بیعت نمود، دوبار مهاجرت کرد….

امام علی علیه السلام بود.

 

پی نوشت‌ها:

[1]. ابن بابویه، محمد بن على، ‏من لا یحضر الفقیه، محقق، مصحح، غفارى، على اکبر، ج 2، ص 74، دفتر انتشارات اسلامى، قم، چاپ دوم، 1413ق.‏

[2]. برقى، احمد بن محمد بن خالد، المحاسن‏، محقق، مصحح، محدث، جلال الدین‏، ج 2، ص 331، دار الکتب الإسلامیة، قم، چاپ دوم، 1371ق.‏

 

منبع: اسلام کوئست

 

امام صادق علیه السلام، در حدیثی ویژگی های افراد عاقل، احمق و فاجر را بیان کرده اند. متن حدیث را از کتاب تحف العقولمی باشد.

امام صادق عليه السلام فرمود:

الرِّجَالُ ثَلَاثَةٌ عَاقِلٌ وَ أَحْمَقُ وَ فَاجِرٌ، فَالْعَاقِلُ إِنْ كُلِّمَ أَجَابَ وَ إِنْ نَطَقَ أَصَابَ وَ إِنْ سَمِعَ وَعَى وَ الْأَحْمَقُ إِنْ تَكَلَّمَ عَجَّلَ وَ إِنْ حَدَّثَ ذَهِلَ وَ إِنْ حُمِلَ عَلَى الْقَبِيحِ فَعَلَ وَ الْفَاجِرُ إِنِ ائْتَمَنْتَهُ خَانَكَ وَ إِنْ حَدَّثْتَهُ شَانَكَ.

 انسان ‏ها بر سه گروه ‏اند: عاقل، احمق و بدكار.

1-خردمند، كسى است كه اگر از او بپرسند، پاسخ مى ‏دهد، اگر سخن بگويد، به درستى سخن مى ‏گويد، و اگر گوش كند، استفاده مى ‏برد.

2-احمق، آن است كه اگر تكلّم كند، شتاب مى ‏نمايد؛ اگر حديث بگويد، فراموش مى ‏كند، و اگر بر كار زشت وا داشته شود، آن را انجام مى ‏دهد.

3-بدكار، كسى است كه اگر او را امين بشمارى، خيانت مى ‏ورزد، و اگر با او سخن بگويى، از تو بدگويى مى ‏كند.

تحف العقول، النص، ص: 323.

رسول خدا(صلی الله علیه و آله) فرمود:

پنج چیز است که اگر به آن‌ها برخورد کردید از آن‌ها به خدا پناه برید.

خَمْسٌ إِنْ أَدْرَکْتُمُوهُنَّ فَتَعَوَّذُوا بِاللَّهِ مِنْهُنَّ لَمْ تَظْهَرِ الْفَاحِشَةُ فِی قَوْمٍ قَطُّ حَتَّی یُعْلِنُوهَا إِلَّا ظَهَرَ فِیهِمُ الطَّاعُونُ وَ الْأَوْجَاعُ الَّتِی لَمْ تَکُنْ فِی أَسْلَافِهِمُ الَّذِینَ مَضَوْا وَ لَمْ یَنْقُصُوا الْمِکْیَالَ وَ الْمِیزَانَ إِلَّا أُخِذُوا بِالسِّنِینَ وَ شِدَّةِ الْمَئُونَةِ وَ جَوْرِ السُّلْطَانِ وَ لَمْ یَمْنَعُوا الزَّکَاةَ إِلَّا مُنِعُوا الْقَطْرَ مِنَ السَّمَاءِ وَ لَوْ لَا الْبَهَائِمُ لَمْ یُمْطَرُوا وَ لَمْ یَنْقُضُوا عَهْدَ اللَّهِ وَ عَهْدَ رَسُولِهِ إِلَّا سَلَّطَ اللَّهُ عَلَیْهِمْ عَدُوَّهُمْ وَ أَخَذُوا بَعْضَ مَا فِی أَیْدِیهِمْ وَ لَمْ یَحْکُمُوا بِغَیْرِ مَا أَنْزَلَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ إِلَّا جَعَلَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ بَأْسَهُمْ بَیْنَهُمْ.

پنج چیز است که اگر به آن‌ها برخورد کردید از آن‌ها به خدا پناه برید:

١) هرگز در مردمی زنا پیدا نشود که آن را آشکار کنند؛ جز اینکه در ایشان طاعون و دردهایی که در گذشتگان آنها سابقه نداشته پدیدار شود.

٢) و از پیمانه و ترازو کم نگذارند، جز اینکه به قحطی و سختی مخارج زندگی و ستم سلطان گرفتار شوند.

٣) و از دادن زکات منع نکنند؛ جز اینکه آمدن باران آسمان بر آنها ممنوع شود و اگر به سبب چهار پایان نبود، هیچ باران بر آنها نبارد.

۴) و عهد و پیمان خدا و رسول خدا (صلی الله علیه و آله) را نشکنند مگر آنکه دشمنانشان بر آنها مسلط شوند و بخشی از آنچه در دست آنهاست، بگیرند.

۵) و حکم به غیر آنچه خدا نازل کرده است نکنند مگر آنکه خداوند عزیز و جلیل، سختی و شدت را در بین آنها قرار دهد.

منبع:حوزه قرآن و عترت گروه فرهنگی باشگاه خبرنگاران جوان

سلمان فارسی گفت: در روز آخر شعبان پیامبر(صلى الله علیه و آله) براى ما خطبه‌‏اى در فضیلت ماه رمضان قرائت فرمود…

 

 سلمان فارسى رحمه الله فرمود:

«خطبنا رسول الله صلى الله علیه و آله فى آخر یوم من شعبان، فقال یا ایها الناس قد اظلکم شهر عظیم مبارک، شهر فیه لیلة خیر من الف شهر، جعل الله صیامه فریضة و قیام لیله تطوعا، من تقرب فیه بنافلة من الخیر کان کمن ادى فریضة فیما سواه، و هو شهر الصبر، و الصبر ثوابه، الجنه، و شهر المواسات و شهر یزاد فى رزق المؤمن، و شهر اوله رحمة،و اوسطه مغفرة، و آخره عتق من النار، و هو للمؤمن غنم و للمنافق غرم‏» (مستدرک الوسائل)

 

سلمان فارسی گفت: در روز آخر شعبان پیامبر(صلى الله علیه و آله) براى ما خطبه‌‏اى در فضیلت ماه رمضان قرائت فرمود و در خطاب خویش به ما فرمود:

اى مردم براستى سایه افکنده بر سر شما ماه بزرگ مبارکى، ماهى که در او شبى است که از هزار ماه بهتر است، که خداوند روزه‏‌اش را فرض و واجب نموده، و به پا داشتن عبادات شبش را به طور استحباب مقرر فرموده است،

کسى که تقرب بجوید به خداوند،به انجام نافله خیرى، مثل آن است که در غیر ماه رمضان فریضه ‏اى انجام داده باشد،

و این ماه ماه صبر است، و صبر هم اجر و ثوابش بهشت است.

و ماه روزه، ماه مواسات و برابرى است، و ماهى است، که رزق مؤمن در او زیاد مى‏‌گردد، و ماهى است که اولش رحمت و وسطش مغفرت و آمرزش، و آخرش آزادى از آتش جهنم است، و این ماه براى مؤمن بهره و منفعت است، و براى منافق خسارت و ضرر.

منبع: باشگاه خبرنگاران جوان؛

 

 امام باقر عليه السلام در حدیثی گناهکاری را معرفی نمود که نه فرشتگان وپیامبران ونه صدیقان وشهیدان نمی توانند اورا شفاعت کنند.

متن حدیث را ازکتاب ثواب الأعمال منتشر می کند .

 

امام باقر عليه السلام فرمودند:

لَو أنَّ كُلَّ مَلَكٍ خَلَقَهُ اللّه ُ عَزَّوجَلَّ وكُلَّ نَبِيٍّ بَعَثَهُ اللّه ُ وكُلَّ صِدّيقٍ وكُلَّ شَهيدٍ شَفَعوا في ناصِبٍ لَنا أهلَ البَيتِ أن يُخرِجَهُ اللّه ُ عَزَّوجَلَّ مِنَ النّارِ ما أخرَجَهُ اللّه ُ أبَدًا ، وَاللّه ُ عَزَّوجَلَّ يَقولُ في كِتابِهِ : «ماكِثينَ فيهِ أبدًا ».

 

 اگر همه فرشتگانى كه خداوند عز و جل آفريده و همه پيامبرانى كه خدا برانگيخته و همه صدّيقان و شهيدان، در حقّ «دشمن كينه توز ما اهل بيت»، شفاعت كنند كه خداى عز و جل او را از آتش دوزخ بيرون آورد، هرگز او را بيرون نخواهد آورد.

خداوند عز و جل در كتاب خود مى فرمايد: این افراد «براى هميشه در آن ماندگارند» .

 

ثواب الأعمال : 247 / 5 عن حمران بن أعين ، والآية 3 من سورة الكهف

 

صراحت بيان امام راحل در نفى ديدگاه اعتقادى و عملى برخى از منتظران، از شناخت و مواضع استوار ايشان درباره مسأله مهدويت حكايت دارد.

«موضوع ظهور و انتظار فرج و موضوعات مرتبط یه آن،مباحثی است که پس از غیبت کبرای امام عصر (عج) پیوسته و به فراخور شرایط اجتماعی و سیاسی نظام های حاکم بر مسلمین مطرح بوده است؛چرا که این موضوع نه فقط در اندیشه شیعه بلکه در کل جهان اسلام در اشکال مختلف جزء بنیادی ترین و زنده ترین مسائل دینی،اعتقادی و اسلامی به خصوص از منظر مکتب اهل بیت علیهم السلام است،از این رو علما و صاحب نظران عرصه دین مبین اسلام براساس نیاز و اقتضائات جامعه زمان خود از آن سخن گفته اند.

در میان دیدگاههای مطرح شده از سوی علمای اسلام ،نظریات و سخنان امام خمینی (ره) به جهت موفق شدن در پایه ریزی و استقرار نظامی مبتنی برآموزه های مهدوی از اهمیت به سزایی برخوردار است.

امام خمینی (ره) از کسانی است که جریان ظهور مصلح کل و عدل گستر جهانی را هم در آثار و اندیشه متجلی کرده و هم در میدان عمل درباره مهدویت از جنبه های مختلف به طور زنده، آموزنده و کارآمد سخن گفته و به مورد اجرا گذاشته است.»^(۱)

«انتظار در ديدگاه امام خمينى، در حقيقت بيان يك تكليف اعتقادى و اجتماعى است. ايشان در نقد مفهوم انتظارى كه غالبا منتظران در يك نظام طاغوتى دارند، منتظر حقيقى امام عصر(عج) را عامل به وظيفه شرعى خويش در قبال جامعه و روند آن مى‌داند. بدين‌گونه، انتظار را مى‌توان همان اعتراض منتظران مهدى شمرد، زيرا آنان از وضع موجود ناخرسند هستند و نظام سياسى صالحان را آرزومندند.

ادامه »

حضرت محمد(صلی الله علیه و آله) فرمود:

يا على! آن شب كه مرا به معراج بردند، گروهى از زنان امت خود را در عذاب سختى ديدم و از شدت عذابشان گريستم. 

اميرالمؤمنين على علیه السلام مى‌فرمايد:

روزى با فاطمه محضر پيامبر خدا صلى الله عليه و آله رسيديم، ديديم حضرت به شدت گريه مى‌كند.

گفتم :پدر و مادرم به فدايت يا رسول الله! چرا گريه مى‌كنى؟

فرمود: يا على! آن شب كه مرا به معراج بردند، گروهى از زنان امت خود را در عذاب سختى ديدم و از شدت عذابشان گريستم. (و اكنون گريه ام براى ايشان است).

 

زنى را ديدم كه از موى سر آويزان است و مغز سرش از شدت حرارت مى‌جوشد.

 

 زنى را ديدم كه از زبانش آويزان كرده‌اند و از آب سوزان جهنم به گلوى او مى‌ريزند.

 

 زنى را ديدم، گوشت بدن خود را مى‌خورد و آتش از زير پاى او شعله ور است.

 

 زنى را ديدم دست و پاى او را بسته‌اند و مارها و عقرب ها بر او مسلط است.

 

زنى را ديدم از پاهايش در تنور آتشين جهنم آويزان است.

 

 زنى را ديدم از سر خوك و از بدن الاغ بود و به انواع عذاب گرفتار است.

 

 و زنى را به صورت سگ ديدم و آتش از نشيمنگاه او داخل مى‌شود و از دهانش بيرون مى‌آيد و فرشتگان عذاب عمودهاى آتشين بر سر و بدان او مى‌كوبند.

ادامه »

آیا با هر گناهی که یک مسلمان انجام می‌دهد، امام زمان(عج) ناراحت شده یا گریه می‌کند؟

 به‌طور کلی؛ بر اساس قرآن کریم و احادیث؛ همه‌ کارهای ما به محضر پیامبر اکرم(صلی الله علیه و آله) و ائمه اطهار(علیهم السلام) - بویژه امام زمان(عج) به عنوان امام حاضر - عرضه می‌شود، و آن بزرگواران؛ نه تنها اعمال مسلمانان را می‌بینند و از آن خوشحال یا ناراحت می‌شوند، بلکه در قیامت، مطابق آنچه دیده‌اند شهادت می‌دهند. اما روایتی در مورد گریستن آن حضرات در پی انجام گناه از طرف یک مسلمان نیافتیم.

در قرآن کریم آمده است: «و بگو: [هر کارى می‌خواهید] بکنید، که به زودى خدا و پیامبر او و مؤمنان در کردار شما خواهند نگریست و به زودى به سوى داناى نهان و آشکار بازگردانیده می‌شوید؛ پس شما را به آنچه انجام می‌دادید آگاه خواهد کرد»؛^[1]

و در روایاتی تصریح شده است که منظور از “مؤمنان” در این آیه شریفه، ائمه اطهار(علیهم السلام) هستند.[2]

در همین راستا؛ روایاتی نیز وجود دارد که اندوهگین شدن پیامبر اکرم(صلی الله علیه و آله) و امامان معصوم(علیهم السلام) را از گناهان پیروانشان نشان می‌دهد؛ از جمله روایت زیر:

امام صادق(علیه السلام) فرمود: «چرا رسول خدا(صلی الله علیه و آله) را اندوهگین می‌کنید؟»

گفتند: چگونه؟!

فرمود: «مگر نمی‌دانید که اعمال شما بر او عرضه می‌شود و اگر معصیت خدا را در آن ببیند، اندوهناک می‌شود؟!»

آن‌گاه سفارش کرد: «تلاش کنید پیامبر خدا(صلی الله علیه و آله) را خوشحال کنید و موجبات ناراحتی او را فراهم نکنید».[3]

[1]. توبه، 105.

[2]. قمی، علی بن ابراهیم، تفسیر القمی، ج ‏1، ص 304، قم، دار الکتاب، چاپ سوم، 1404ق؛ عیاشی، محمد بن مسعود، التفسیر، ج ‏2، ص 109، تهران، المطبعة العلمیة، چاپ اول، 1380ق؛ کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی،  ج ‏1، ص 219، تهران، دار الکتب الإسلامیة، چاپ چهارم، 1407ق.

[3]. کوفی اهوازی، حسین بن سعید، الزهد، ص 16، قم، المطبعة العلمیة، چاپ دوم، 1402ق.

style="font-size: 10pt; font-family: tahoma,arial,helvetica,sans-serif; color: #000000;">
_{منبع: اسلام کوئست}

تمام نعمت های ظاهری و باطنی از شاخه های نعمت امام است،

تردیدی نیست که مهم ترین و ارزنده ترین نعمت ها آن است که مایه رستگاری به شناختن معارف ربانی و علوم سودمند و رسیدن به درجات والا و نعمت های جاودانه اخروی می شود و این نعمت، همان امام است که به واسطه او خداوند شناخته می شود و عبادت می گردد و بندگان به سبب او به آنچه بخواهند از مقامات عالیه و عنایات خاصه نایل می آیند.

بنابراین؛

 الف) وجود آن حضرت (عج)‌ نعمت است

 ب) شکر نعمت واجب است

 ج) شکر نعمت باعث فزونی آن می شود

  لذا حضرت موسی بن جعفر علیه السلام در باره آیه

«وَأَسْبَغَ عَلَيكُمْ نِعَمَهُ ظَاهِرَةً وَبَاطِنَةً »^{(لقمان/20)}؛

و خداوند نعمت های ظاهر و باطن خویش را بر شما عنایت کرد.

فرمود: «النِّعْمَةُ الظَّاهِرَةُ الْإِمَامُ الظَّاهِرُ وَ الْبَاطِنَةُ الْإِمَامُ الغایب؛

نعمت ظاهر امام ظاهر و نعمت باطن امام غایب است.»

 گذشته از این که عقل سلیم به وجوب شکر نعمت حکم می کند آیاتی از قرآن نیز بر این معنا دلالت دارند از جمله آیه مبارکه:

«فَاذْكُرُونِي أَذْكُرْكُمْ وَاشْكُرُوا لِي وَلَا تَكْفُرُونِ»^{(البقرة/152)}

پس مرا یاد کنید تا شما را یاد کنم و برای من شکر گزارید و (نعمت های مرا) کفران نکنید.

ادامه »