حضرت امیرالمؤمنین علی علیه السلام، سه وسیله که به دست آورندۀ قلب دوستان و از بین بَرندۀ کینه ها از قلب دشمنان است را بیان کردند.

قَالَ (امیرالمؤمنین علیه السلام):

إِنَّ أَحْسَنَ مَا يَأْلَفُ بِهِ النَّاسُ قُلُوبَ أَوِدَّائِهِمْ وَ نَفَوْا بِهِ الضِّغْنَ عَنْ قُلُوبِ أَعْدَائِهِمْ حُسْنُ الْبِشْرِ عِنْدَ لِقَائِهِمْ وَ التَّفَقُّدُ فِي غَيْبَتِهِمْ وَ الْبَشَاشَةُ بِهِمْ عِنْدَ حُضُورِهِمْ.

امام على عليه السلام فرمودند:

بهترين وسيله ‏اى كه مردم با آن دل هاى دوستان خود را به دست مى ‏آورند و كينه ‏ها را از دل هاى دشمنانشان مى ‏زدايند، سه روش است.

1- خوشرويى هنگام برخورد با آنان

2- جوياى احوال آنان شدن در غيابشان

3- و گشاده‏ رويى با آنان در حضورشان

^{تحف العقول، النص، ص: 218}

شخصی از حضرت علی علیه السلام پرسید:

خداوند در قرآن فرموده مرا بخوانید تا دعای شما را اجابت کنم، ما او را می‌خوانیم و دعا می‌کنیم، چرا دعای ما مستجاب نمی‌شود؟

یا امیرالمومنین! خدای تعالی می‌فرماید:

«وَقَالَ رَبُّكُمُ ادْعُونِي أَسْتَجِبْ لَكُمْ »(غافر/60)

مرا بخوانید تا دعای شما را اجابت کنم، ما او را می‌خوانیم و دعا می‌کنیم، چرا دعای ما مستجاب نمی‌شود؟

حضرت فرمودند: به خاطر آن است که دلهای شما به هشت چیز خیانت ورزیده و به آنها مبتلا شده و مانع استجابت دعا گردیده است:

اول: شما خدا را شناختید ولی حقش را آن طور که بر شما واجب بوده، بجا نیاوردید، از این رو چیزی از آن شناخت به درد شما نخورد.

دوم: شما به رسول خدا^{(صلی الله علیه و آله)} ایمان آوردید ولی با سنت و دستورات او مخالفت کردید و شریعت او را از بین بردید، پس نتیجه ایمان شما چه شد؟

ادامه »

امیرالمومنین علی علیه السلام می فرماید:

اَلْفُرْصَةُ تَمُرُّ مَرَّ اَلسَّحَابِ فَانْتَهِزُوا فُرَصَ اَلْخَیر؛

فرصت ها چون ابرها می گذرند، پس فرصت های نیک را غنیمت شمارید.

منبع : نهج البلاغه، کلمات قصار21

بسم الله الرحمن الرحیم

آنچه دراین کتاب از سخنان مولا امیرالمومنین(علیه‌السلام) به ثبت رسیده بی شک - پس از کلام خداوند متعال و پیامبر برگزیده وی(صلی‌الله‌علیه‌وآله) - در اوج و قله‌ی کلام قرار دارد. چرا که در آن روش فطری تفکر و تامل در جهان هستی و واقعیت‌های آن بیان گردیده است. همچنین اصول دین اسلام و معارف آن و حکمت‌های زندگی و سنت‌هایی که برپایه‌های آن زندگانی بشر بنا شده است، تبیین گشته است و نیز راه‌های تزکیه‌ی نفس و پرورش آن و اهداف شریعت و احکامی که برپایه آنها بنیان گذاشته شده توضیح داده شده است. همچنین آداب حکومت‌داری و شرایط و شایستگی‌های مربوط به آن و آموزش روش حمد و ثنای خداوند و دعا و راز و نیاز در برابر وی و معارف بسیار دیگری بیان گردیده است.

این کتاب ارزشمند از سویی دیگر، آیینه‌ی راستین تاریخ اسلام و رخدادهای پس از رحلت پیامبر اکرم(صلی‌الله‌علیه‌وآله) به ویژه دوران خلافت امام علی(علیه‌السلام) می‌باشد و بخش مهمی از سیره، اخلاق، ویژگی‌های رفتاری، علم و فقه ایشان را دربرمی‌گیرد.

شایسته است عموم مسلمانان از این کتاب در امور دینی خود برای آموزش و تزکیه‌ی نفس استفاده کنند و به همگان - به ویژه جوانان - توصیه می‌کنم که اهتمام خاصی به مطالعه و تدبر در آن داشته باشند و قسمتی از آن را حفظ نموده و به خاطر بسپارند و همچنین کسانی که ادعای محبت به امام را دارند و آرزو می‌کنند که ای کاش در روزگار وی می زیستند تا پندهای ایشان را می‌شنیدند و از هدایتش بهره‌مند می‌شدند و در مسیر وی حرکت می‌کردند، شایسته است با استفاده از آنچه در این کتاب آمده، آرزوی خود را برآورده سازند.

مولا علی (علیه‌السلام) در جنگ جمل فرمودند: کسانی در این جنگ مرا همراهی می‌کنند که هنوز در صلب پدران و رحم مادران‌شان هستند و مقصود ایشان کسانی هستند که خداوند از راستین‌بودن نیت آنان مبنی بر آرزوی حضور در زمان امام(علیه‌السلام) و اقتدا به دستورات ایشان آگاه است. اینان کسانی هستند که - در روز قیامت وقتی هر قومی با پیشوای خود (چه خیر و چه شر) محشور می شوند - با اولیاء خداوند برانگیخته خواهند شد. این بدان خاطر است که آنان به آموزه‌های بر حق مولا (علیه‌السلام) - بدون آنکه شبهه‌ای وارد کنند و بهانه‌ای بیاورند و دلبستگی خود به ایشان را تنها با آروزهایشان بیان کنند - عمل کرده‌اند.

و شایسته است حاکمان مسلمان وظایفی را که آن حضرت برای امثال آنان تشریح کرده‌اند، اجرا کنند و از دستورات ایشان پیروی کرده و کوشش کنند در رفتار و اعمال‌شان پای در جای پای ایشان بگذارند. حاکمان مسلمان باید خود را به مثابه‌ی فرمانداران و کارفرمایان آن حضرت قرار دهند تا میزان پایبندی و تأسّی آنان به امام (علیه‌السلام) نمایان شود.

از خداوند متعال مسئلت داریم تا دست همه‌ی ما را بگیرد و به مسیر هدایت رهنمون گرداند و از هواهای نفس دور دارد، چرا که موفقیت و پیروزی تنها به دستان پروردگار می‌باشد.

علی الحسینی السیستانی
۲۶/رجب/۱۴۳۳ هـ

با عنایت به دستورات حضرت علی علیه السلام متوجه می‌شویم كه انسان‌ها در عرصه‌های اجتماعی می‌توانند ارتباطی تنگاتنگ با یكدیگر برقرار نموده و در نهایت به مدینه فاضله‌ دست یابند.

يا أَيهَا الَّذِينَ آمَنُوا عَلَيكُمْ أَنْفُسَكُمْ لَا يضُرُّكُمْ مَنْ ضَلَّ إِذَا اهْتَدَيتُمْ إِلَى اللَّهِ مَرْجِعُكُمْ جَمِيعًا فَينَبِّئُكُمْ بِمَا كُنْتُمْ تَعْمَلُونَ^{(المائدة/105)}

اي کساني که ايمان آورده‏ ايد به خودتان بپردازيد هر گاه شما هدايت‏ يافتيد آن کس که گمراه شده است به شما زياني نمي‏رساند بازگشت همه شما به سوي خداست پس شما را از آنچه انجام مي‏داديد آگاه خواهد کرد.

قرآن كریم در آیه 105 سوره مائده به صراحت از هر انسان مومنی خواسته است كه به خود آید و به خویشتن بپردازد، اگر چه به مانند بسیاری از پیام های مهم دیگر، این پیام كلیدی و تعیین كننده نیز معمولاً در طول زندگی چنان كه باید درك نمی‌شود و بشر به هر چیزی جز خود می‌اندیشد و بها می‌دهد بدون اینكه به فكر خود باشد و با خود بیندیشد كه كیست؟

آمدنش به این دنیا بهر چه بوده و به كجا می رود؟

در میان همه ارتباطات قابل تصور و محتمل برای یك انسان در حیات دنیوی، ارتباط با خود نقش سرنوشت ساز دارد زیرا اولاً سعادتمندی دنیوی و اخروی او در گرو چگونگی این ارتباط است و ثانیاً بسیاری از دیگر ارتباطات انسان تحت الشعاع این ارتباط قرار می گیرند.

ادامه »

امیر المومنین علی علیه السلام در نهج البلاغه می فرماید:

بردبارى پرده‌اى است پوشاننده،

و عقل شمشيرى است برّان،

پس كمبودهاى اخلاقى خود را با بردبارى بپوشان،

و هواى نفس خود را با شمشير عقل بكش.

حضرت علی علیه السلام فرمود:

« عبادت کنندگان سه دسته هستند:

گروهی به خاطر رغبت به بهشت (و پاداش های اخروی) خدا را عبادت می کنند، که این عبادت تاجران است.

گروهی از بیم دوزخ (و کیفرهای اخروی) خدا را عبادت می کنند که این عبادت بندگان است؛

گروهی نیز به خاطر شکر و سپاس از خداوند، او را عبادت می کنند که این عبادت آزادگان است. »

امام علی علیه السلام در یکی از مناجات‌های خود به همین گونه عبادت اشاره فرموده است:

« خداوندا، من تو را از ترس عذابت و به طمع پاداشت عبادت نکرده ام، بلکه تو را شایسته عبادت دیدم و پرستیدم.»

منبع: بحارالانوار، ج 41، ص 14، حدیث 4

عبادت آزادگان

ان قوما عبدوا الله رغبه فتلك عباده التجار , و ان قوما عبدوا الله رهبه فتلك عباده العبيد, و ان قوما عبدوا الله شكرا فتلك عباده الاحرار[1]

همانا گروهى خدايرا به انگيزه مى پرستند , اين عبادت تجارت پيشگان است و گروهى او را از ترس مى پرستند , اين عبادت برده صفتاناست , و گروهى او را براى آنكه او را سپاسگزارى كرده باشند مى پرستند ,اين عبادت آزادگان است .

ادامه »

وحدت امت اسلامی

مساله وحدت امت اسلامی، از شاخص ترین مقوله ها در سیاست امیرمؤمنان علی علیه السلام است. حضرت در سخت ترین شرایط با تحمل دردناک ترین حوادث، وحدت امت اسلامی را حفظ نمود و نگذاشت که نظام نو پای اسلام با اختلافات داخلی مسلمانان از هم فروپاشیده و مسلمین دچار تفرقه گردند چنان که در خطبه شقشقیه از رنجی که در این زمینه برده اند چنین یاد نموده اند:

«صبرت و فی العینی قذی و فی الحلق شجا» یعنی همانند کسی که خار در چشم و استخوان در حلق دارد، من حوادث را تحمل نموده و صبر کردم.

این سیاست الهی امیرمؤمنان که حفظ مصالح اسلام و وحدت امت اسلامی را بر همه چیز مقدم می داشت، در سیره سیاسی امام خمینی (ره) جلوه های فراوان یافته است، زیرا امام امت معتقد بود که در سایه وحدت امت اسلام و کشورهای اسلامی است که می توان اسلام ناب را که پیامبر اسلام و ائمه معصومین علیهم السلام برای استقرار و حفظ آن خون دل ها خوردند و فشارها تحمل کردند، دوباره احیاء نموده و مسلمین را به هویت اصلی و عظمت اسلامی شان بازگرداند و ارزش های دینی که در جهان اسلام بر اثر تبلیغات مسموم اجانب و عملکرد حکام جور در ممالک اسلامی رو به فراموشی گذارده است دوباره زنده کرده و امت اسلام را بسوی تمدن بزرگ اسلامی پیش برد. بدین لحاظ همیشه جهان اسلام و امت اسلامی را به وحدت فرا خوانده و خطرات تفرقه و پراکندگی را به آنان گوشزد می نمود.

«آن ضربه ای که ما از این افتراق خوردیم، از هیچ چیز نخوردیم، یعنی اساس تمام ضربه ها این ضربه بود و ما دیدیم آنچه که در این قرن های اخیر واقع شد، با تبلیغات وسیع بین برادران اهل سنت و برادران تشیع، کوشش کردند که تفرقه ایجاد کنند. . . پس ما می بینیم که آن چیزی که آنها اصرار به آن دارند که ما با هم مجتمع نشویم، و یک مشکل دیگر، ملی گرایی است و این امری است اساس دعوت انبیاء را بهم می زند، پیامبرها که از اول تا آخر آمده اند، مردم را به برادری، دوستی دعوت کرده اند (انما المؤمنون اخوة) از این آیه استفاده می شود که کانه مؤمنین هیچ شانی ندارند الا برادری، همه چیزشان در برادری خلاصه می شود، ابرقدرتها می دانند که اگر این کلمه تحقق پیدا کند آنها دیگر نمی توانند در این کشورها دخالت کنند»

امام، دعوت به اتحاد را در همه سخنرانیهای خود حتی در وصیت نامه الهی و سیاسی خویش که سند زنده و عصاره اندیشه و دیدگاه سیاسی و الهی آن بزرگ ربانی است از یاد نبرده و اصرار شدید برای ایجاد وحدت بدون تردید طرح شناخت جلوه ای از سیما و پرتوی از کلمات و زوایای زندگانی آن حضرت، آن هم در آینه اندیشه و سیره فرزند صالحش، امام خمینی (ره) ، بخوبی می تواند تشنگان حقیقت را از کوثر زلال معرفت علی علیه السلام سیراب نماید و پویندگان راه علوی را با سیره و روش آن پیشوای راستین آشنا کند.

اسلامی نموده و فرموده است: «اگر این برادری ایمانی روزی تحقق یابد، خواهید دید که بزرگترین قدرت جهانی را مسلمین تشکیل می دهند».

آگاه باشید، همانا آخرین پیشوا از ما، آن قیام کننده ای است که نامش مهدی است.

آگاه باشید که او یاری کننده دین است!

آگاه باشید که او انتقام گیرنده از ستمکاران است!

آگاه باشد که او گشاینده دژهای محکم و ویران کننده آنهاست!

آگاه باشید که او نابودکننده همه طوایف و گروه های مشرک است!

آگاه باشید که او انتقام گیرنده همه خون هایی است که از دوستان خاص خدای بزرگ ریخته شده است.

آگاه باشید که او یاور دین خداست!

آگاه باشید که او جرعه نوش دریای ژرف حقایق است!

آگاه باشید که او هر صاحب فضیلتی را به فضیلتش و هر صاحب جهلی را به نادانی اش معرفی خواهد کرد!

آگاه باشید که او برگزیده و انتخاب شده خداست!

آگاه باشید که او وارث همه دانش ها و چیره بر همه آنهاست.

آگاه باشید که او از سوی پروردگار بزرگ [آمده است] و از مراتب ایمانش خبر می دهد.

آگاه باشید، او رشید و استوار است و کسی است که امور آفریده ها به او واگذار شده است!

آگاه باشید، او کسی است که گذشتگانش به وجود و ظهور او بشارت داده اند!

آگاه باشید که او حجت ماندگاری است که پس از او، حجتی نیست و هیچ حقی نیست مگر با او و هیچ نوری نیست، مگر نزد او و کسی بر او چیره نمی شود و کسی را در برابرش یاری نمی توان کرد!

آگاه باشید، در گستره زمین، ولی خدا و فرمانروای خدا در میان خلق و امانت دار خدا در پیدا و نهان، اوست.

 برگرفته از خطبه حضرت رسول در روز غدیر.

اگر همه انسان ها گرد هم بیایند تا حقیقت مسأله غدیر را درک کنند، نخواهند توانست.

رسالت پیامبران الاهی در روز غدیر کامل شد. دین اسلام بدون ولایت و امامت ناقص است. اسلام برای کامل شدن نیاز به بیان ولایت و امامت دارد.

قرآن ناطق کسی است که روح کتاب آسمانی در او خلاصه می شود. برای درک واقعه غدیر نیاز به استدلال و منطق قرانی است و باید در این رابطه به عقل کل، مراجعه کرد و بدون عقل کامل، نمی شود مسأله غدیر را فهمید.

این روز به اندازه ای عظمت دارد که باید در حد خود گرامی داشته شود و باید دانست که غدیر و ولایت بر اساس معیار کل عالم و حساب و کتاب الاهی شناخته می شود.

فهم غدیر و مفهوم ناب آن امری دشوار است. آن کس که به صورت کامل بر حقیقت غدیر آگاه است، خدای متعال است و ما انسان ها برای درک صحیح جایگاه غدیر، نیازمند مراجعه به قرآن هستیم.

اهمیت و درجه عید غدیر نسبت به اعیاد دیگری همچون عید فطر و عید قربان نسبت افضل است به فاضل و این امر نشان از جایگاه والای غدیر و امامت و ولایت در اسلام دارد.

اسلام برای کامل شدن نیاز به بیان ولایت و امامت دارد و بدون بیان ولایت ناقص است. با توجه به آیه سوم سوره مائده «الیوم اکملت لکم دینکم و اتممت علیکم نعمتی»[مائده، 3.] که در روز غدیر بر پیامبر نازل شد، معلوم می شود دین الاهی در روز عید غدیر و با اعلان ولایت امیرالمومنین علیه السلام تکمیل شده و رسالت پیامبران الاهی نیز در همین روز کامل گردید. در روز عید غدیر حجت خداوند بر همه افراد تمام شد.

شناخت و درک شخصیت وجودی حضرت علی علیه السلام کار بسیار مشکلی است که اگر بخواهیم این شخصیت را بشناسیم، کار بسیار مشکلی پیش رو داریم و این مسأله چنین است که بخواهیم به قدر پشه ای از دریای بیکران امیرمؤمنان علیه السلام آب برداریم.

قرآن کریم کامل کننده کتاب های آسمانی پیش از خود است. این کتاب آسمانی نیازمند مفسری آگاه و جامع است و عید امامت و ولایت در روز غدیر به نوعی تکمیل کننده، کتاب های آسمانی است.

منبع : خبرگزاری رسا