مسلمانان با فتوحات خود دنیای جدیدی با فرهنگ جدیدی به وجود آوردند ازآن رو اگرچه فتوحات با جنگ پیش می رفت اما از آنجا که دین اسلام ، دین سادگی و روشنی بود درجان و روح مردم جای می گرفت و حتی ازجهت مالی نیز کمتر ازحکومتهای پیش اخذ مالیات می کرد. ایرانیان جزیه ای که به مسلمانان پرداخت می کردند به مراتب کمتر از سرانه ای بود که پیش از آن به حکومت ساسانیان پرداخت می کردند لذا اکثر مردم با رغبت و میل اسلام آوردند. نه با زور شمشیر، وهمین پذیرش از روی اختیار و خواست خود بود که هماهنگی با عقل و فطرت داشت آنان را واداشت که بعد از اسلام آوردن تمام همت خود را در راه بسط و توسعه آن به کار گیرند، لذا مسلمانان خود را در استخدام دین جدید درآوردند و همه آمالها و آرزوهای خود را در تحقق آرزوهای آئین جدید می دانستند، و همه سعی و تلاش خود را در افزودن کمی و کیفی به دین و فرهنگ و آئین جدید به کار می بردند و کوشش مسلمین در نقل علوم یونانی و هندی و پهلوی و …. بسیار شگرفت و اعجاب آمیز است و آنچه نقل معاندان اسلام است که مسلمانان به اجبار اسلام آورند مسلمات تاریخ آن را تکذیب می کند بلکه آنچه آنان را وادار کرد تا همه همت و تلاش خویش را در استخدام اسلام درآورند و فرهنگ و آئین اسلام را بسط و توسعه دهند خود اسلام و عشق و دلبستگی به آن بود.

صفحات: 1· 2