در زمینه تحول تشکیلات اداری حوزه هم در زمان آیت الله بروجردی ترتیبی برقرار شد که براساس آن نامه های وارده و صادره طی شماره ای خاص در دفتر ثبت و ضبط شود. همچنین مقرر شد وکالت نامه هایی که به افراد داده می شود با مشخصات شخص وکیل و مورد وکالت ثبت گردد و این امر در نوع خود در این عصر، کار نویی محسوب می شد. در هر عصر مسئولیت حوزه برعهده یک یا چند تن از مراجع بوده و مسئولان مدارس نیز از سوی آنان انتخاب می شدند….

پس از انقلاب اسلامی، امور اداری حوزه سامان بهتری یافت. اعضای اولین شورای مدیریت حوزه در 8 اسفند 1359 به فرمان امام خمینی و با هماهنگی دیگر مراجع انتخاب شدند و شروع به کار کردند. امور این تشکیلات از طریق شورای اجرایی دبیرخانه ای دنبال می شد که دارای هفت بخش بود: بخش علمی(مرکز تحقیقات علمی، تنظیم برنامه های درسی، اصلاح کتاب های درسی، امتحانات، دروس مربوط به بانوان طلبه و برنامه های مربوط به طلاب خارجی)، بخش اخلاق و تزکیه(دروس اخلاق، نظارت و مراقبت ویژه و رسیدگی به تخلفات)، بخش مدیریت داخلی (پرونده های تحصیلی، گزینش طلاب و جذب نیرو، نظارت بر وضع طلاب خارجی، شناسایی و جذب نیرو، مشمولین نظام وظیفه و مدیران مدارس)، بخش تبلیغات و مبلغین(تربیت مبلّغ، تأمین نیازمندی های تبلیغی مناطق مختلف و انتشارات) و سرانجام بخش آمار و اطلاعات، بخش تدارکات و بخش حوزه های شهرستان.

     در 1370سال به پیشنهاد آیت اللّه خامنه ای و موافقت دیگر مراجع قم، شورای عالی حوزه علمیه قم تشکیل شد. این شورا، برنامه ریزی و تصمیمات اصلی در باب مسائل حوزه علمیه قم را برعهده گرفت و کارهای اجرایی به مدیریت واگذار گردید و تعیین مدیر حوزه برعهد این شورا قرار گرفت. این تحول در بخش مدارس علمیه خواهران نیز رخ داد.

     دغدغه اصلاح در حوزه و بازسازی نظام آموزشی آن از زمره موضوعات مهمی است که از دیرباز، خاصه از زمان تأسیس نظام آموزشی جدید در ایران، مورد توجه اولیای حوزه های علمیه بوده است. مثلاً در زمان آیت اللّه بروجردی تشکلی تحت عنوان «هیئت حاکمه» در حوزه علمیه قم به وجود آمد که شخصیت هایی چون امام خمینی، آیت الله شیخ مرتضی حائری، آیت الله سیداحمد زنجانی، آیت الله سیدباقر سلطانی طباطبایی و جمعی دیگر عضو آن بودند. بنابر این سخن از اصلاح نظام حوزه سخن جدیدی نیست.

تحول در حوزه، محورهای مختلفی دارد از جمله:

• تحول در ساختار حوزه
• تحول در نظام گزینشی حوزه
• تحول در نظام آموزشی حوزه
• تجول در نظام پژوهشی حوزه
• تحول در نظام اخلاقی و تربیتی حوزه
• تحول در نظام ارتباطات حوزه
• تحول در نظام برنامه ریزی و مدیریت حوزه
• تحول در نظام خدمات حوزه
• تحول در نظام تبلیغ و اطلاع رسانی در حوزه

مقام معظم رهبری علاوه بر روشنگری هایی که پیوسته در این خصوص به مسئولان و دست اندر کاران حوزه داشتند، در دوران رهبری خود سه سفر مهم به قم داشتند، که در هر کدام از آنها دیدگاه های خود را در مورد حوزه، روحانیت و به ویژه درباره تحول در نظام حوزه مطرح نمودند.

      سفر اول ایشان در بهمن ماه سال 1370 بود که با تأکید بر ضرورت تحول در حوزه های علمیه فرمودند: «امروز حوزه علمیه مثل گذشته جدا از مسائل و حوادث عالم نیست؛ امروز حوزه ی علمیه حقیقتی است که با همه ی دنیا - مستقیم و غیرمستقیم - مرتبط است؛ بنابراین، سخن از حوزه ی علمیه، بی شک با مسائل جاری جهان اسلام هم مرتبط است.»

     سفرهای دوم و سوم رهبر معظم در مهرماه سال 1379و مهرماه 1389نیز با تأکیدات ایشان مبنی بر اهمیت، ضرورت و تبیین وظایف حوزه و حوزویان و تحولات لازم در حوزه علمیه همراه بود. ایشان در این باره فرمودند: «مسئله ی مهم دیگری که مطرح است و در آن باب باید سخن روشن به میان بیاید، مسئله ی تحول در حوزه هاست. چند سال است که مسئله ی تحول در حوزه های علمیه، بخصوص در حوزه ی مبارکه ی علمیه ی قم مطرح است.»

منبع : حوزه نت

صفحات: 1· 2