در ابتدا با استفاده از برخى روايات، تصويرى از وضعيت دينى در آخرالزمان ارائه مى‏شود:

«اسلام و ايمان، غريب مى‏شود، همان طور كه در ابتدا غريب بود»،

«مساجد از نظر ظاهرى آباد، ولى از نظر هدايت خراب هستند»،

«انسان دين خود را مى‏فروشد، به گونه‏اى كه ممكن است صبح مؤمن باشد و عصر كافر شود يا عصر، مؤمن باشد و صبح كافر گردد»،

«جو عمومى و حاكم، جو كفر و بى ‏دينى است؛ به گونه‏اى كه حتى بعضى از مؤمنان را نيز متزلزل كرده و به كفر دعوت مى‏كند»،

«ملت‏هاى ديگر از اديان خود، گمراه مى‏شوند»،

«هر كس كه پرچم گمراهى بلند كند، هوادارانى خواهد يافت»،

«با عقايد اسلامى - حتى ايمان به خدا - به طور علنى برخورد مى‏شود»

_{(ر.ك: معجم احاديث امام مهدى، ج 1، صص 87، 71، 44، 31 و… از پيامبر اكرم«ص».)}،

«شنيدن حقايق قرآن، بر مردم گران آيد؛ اما شنيدن باطل آسان است»،

«مردم نسبت به وقت نماز، بى‏اعتنا مى‏شوند»  _{(ر.ك: بحارالانوار، ج 52، ص 256- 260؛ حضرت مهدى از ظهور تا پيروزى، ص 250-249.) ،}

«بدعت‏ها ظاهر و زياد شود»، «حلال، حرام شود و حرام، حلال» و… _{( ر.ك: معجم احاديث امام مهدى، ج 3، ص 218 ؛ منتخب الاثر، ص 527، و…).}

مجموع اين جملات نورانى، بيانگر وجود نوعى تحير، پس رفت اعتقادى، ظاهرسازى و رنگ باختن ديندارى در آخرالزمان است. چنان كه حضرت على«ع» نيز به اين مطلب اشاره فرموده است: «يكون حيره و غيبه تضل فيها اقوام و تهتدى فيها آخرون» ؛ ( الغيبة نعمانى، ص 104 ؛ تاريخ غيبت كبرى، ص 246.) ؛ «غيبت و حيرتى پيش خواهد آمد كه گروه‏هايى گمراه مى‏شوند و دسته‏اى ديگر هدايت مى‏يابند». وضعيت ديندارى در آخرالزمان سخت و شكننده و ميزان رويگردانى اغلب مردم از دستورات الهى، زيادتر است. اين مسئله دلايل مختلفى مى‏تواند داشته باشد، از جمله:

1. تحريف در آموزه‏هاى متعالى و راستين دين در اين عصر فزونى مى‏گيرد و اديان و مكاتب مختلفى شكل مى‏گيرد؛ اين اديان ساختگى، رنگ و بويى از حقيقت ندارند و تهى از معنويت و باورهاى راستين حق گرايانه هستند. در روايات نيز اشاره شده كه سرگردانى در عقايد دينى، نتيجه جريانات باطلى است كه با جهالت و كنار گذاشتن تفكر در ميان امت ظاهر مى‏شود( ر.ك: اشاره الاسلام، ص 86؛ بحارالانوار، ج 52، ص 228. ).

2. غول‏هاى ارتباط جمعى و رسانه‏اى، به شدت با اسلام درگير مى‏شوند و با انواع تخريب‏ها و تحريف‏ها و سياه نمايى‏ها، سعى بر آن دارند كه چهره خشن و سياهى از اسلام و دين نشان دهند و در اين كار، چنان ماهرانه و شيطنت‏آميز واقعيت‏ها را تحريف و تخريب مى‏كنند كه حتى برخى از مسلمانان نيز دچار ترديد مى‏شوند و گاه از دين خود شرمنده مى‏شوند، و از طرفى ديگر، ظواهر دنيا را چنان فريبنده و زيبا جلوه مى‏دهند و انواع فساد و فحشا را در جامعه پخش مى‏كنند، به گونه‏اى كه مردم در كنترل كردن اميال و غرايز خود بايد مجاهدت و تلاش فراوان كنند. بازار فسادهاى مالى و اخلاقى، چنان گرم مى‏شود كه برخى، همه چيز را به فراموشى مى‏سپرند و حتى انسانيت را زير پا قرار مى‏دهند روشن است كه با فساد علنى دنياى امروز، حفظ دين و معنويت، بسيار مشكل است.

3. مردم از محتواى اسلام و قرآن و حقيقت آن دور مى‏شوند. اين دور شدن به چند شكل اتفاق مى‏افتد. توجه بيش از حد به ظاهر و غفلت از محتوا و پيام؛ يعنى، مردم به جاى اين كه دنبال فهم معانى قرآن باشند، بيشتر به خواندن آن و لحن و صوت ارزش بدهند (ر.ك: بحارالانوار، ج 52، ص 190.). همچنين به قدرى معانى مختلف و برداشت‏هاى غيرمعقول از قرآن عرضه مى‏شود و به قدرى اختلاف قرائت‏ها و تكثرگرايى رواج و مقبوليت يابد كه معناى اصلى قرآن و منظور الهى از نزول آن در بين مردم گم شود و كسى نداند كه منظور خداوند از نزول فلان آيه يا سوره يا كل قرآن و اسلام چيست. در اين صورت نيز از قرآن و اسلام، جز اسم چيزى نخواهد ماند، زيرا هر كس حرفى خواهد زد و آن را حرف اسلام و قرآن قلمداد خواهد كرد( ر.ك: تفسير فرات كوفى، ص 139.). با اين حال نبايد از نظر دور داشت كه اگر حفظ دين در آخرالزمان دشوار است به همان نسبت عوامل و زمينه‏هاى ديندار شدن نيز بهتر و بيشتر فراهم است. براى نمونه در هيچ زمانى به اندازه زمان ما ابزار و وسايلى كه بتوان با كمك آنها دين را شناخت فراهم نبوده است؛ مانند كتاب، صوت، تصوير و نيز گسترش دانش و معارف. اگر در گذشته شخصى براى استماع حديثى فرسنگ‏ها راه بيابان را طى مى‏نمود، امروز با زدن چند كليد رايانه و يا مراجعه ساده به كتاب‏ها و نيز امواج راديويى و تصويرى و… مى‏تواند به همان اطلاعات دسترسى پيدا كند. علاوه بر آنكه مردم آخرالزمان از عقل و هوش بيشترى برخوردارند. از امام سجاد«علیه السلام» نقل شده كه فرمود:

«خداوند آيات سوره توحيد و نيز اول سوره حشر را براى مردم آخرالزمان نازل كرده است، چرا كه مردم آخرالزمان از عقل و بينش بالاترى برخوردارند». از طرف ديگر هر چند حفظ دين و عمل به وظيفه، در دنياى پرتلاطم و سراسر ظلم و فساد، كارى دشوار است؛ ولى پاداش انسان‏هاى متدين و دين‏مدار نيز افزون است.

در روايتى پيامبر گرامى اسلام به اصحابش فرمود: «به زودى گروهى بعد از شما مى‏آيند كه يك نفر از آنان اجر پنجاه نفر از شما (صحابه) را دارد». اصحاب گفتند: «يا رسول الله! ما با تو در بدر و احد و حنين شركت داشتيم و قرآن در ميان ما نازل شد». پيامبر فرمود:

«اگر بر شما وارد مى‏شد آن چه آنان تحمل مى‏كنند، مانند صبر آنان صبر نمى‏كرديد» (بحارالانوار، ج 52، ص 130، ح 26.).

مؤمنان آخرالزمان، به فرموده اميرمؤمنان: «در كارها و فداكارى‏هاى نيك و بزرگ مسلمانان صدر اسلام شريك‏اند»  (همان، ص 131، ح 32.).

«و اينان كسانى ‏اند كه پيامبر، آنان را برادر خود خوانده و آرزوى ديدار آنان را كرده است» _{(همان، ص 133، ح 36.)} و «افرادى هستند كه خداوند، آنان را اولياى خود خوانده است» _{(همان، ص 143، ح 59.)}.

بنابراين در اين دوران عده‏اى از مردم، به اوج تقوا و دين‏دارى رسيده و به آن پايبند هستند. اينان ياران و دوستداران حضرت مهدى(عج) هستند و تلاش مى‏كنند تا زمينه ظهور و قيام آن حضرت را فراهم سازند و جامعه را آماده كنند.

 

پرسمان دانشجویی- مهدویت و ظهور