طلیعه اُنس

«فَاقرئوا ما تَیَسَّرَ منَ القُرآنِ عَلِمَ أن سَیَکـونُ منکم مَرضی و ءاخَرونَ یَضرِبون فی الأرضِ یَبتَغونَ من فَضلِ الله وَ ءاخَرونَ یُقاتِلونَ فی سبیل الله فَاقرَءوا ما تَیَسَّرَ منه»[۱]

 آنچه برایتان میسر است قرآن بخوانید. خداوند می داند که گروهی از شما بیمار می شوید (و در اثر ضعف، حوصله عبادت ندارند) و گروهی دیگر برای کسب روزی به سفر می روند (و فرصت محدود و خستگی، فرصت عبادت را کم می کند) و گروهی دیگر در راه خداوند جهاد می کنند ( و به سبب تهدید جانی و خستگی، فرصت عبادت محدود است، با این حال، این گونه مسائل را بهانه ای برای قرآن نخواندن قرار ندهید) و به هر اندازه که برایتان میسر است قرآن بخوانید.

 

نبی مکرم اسلام صلی الله علیه و آله می فرمایند: «هر کس در هر شب ده آیه قرآن بخواند، جزء انسان های غافل و بی توجه به یاد خداوند نوشته نمی شود و هر کس پنجاه آیه بخواند جزء انسان های ذاکر و متوجه به یاد خداوند نوشته می شود».[۲]

 

امام صادق علیه السلام می فرمایند:« قرآن، عهد و پیمان الهی است به سوی بندگانش، پس برای یک مسلمان شایسته است که در این عهدنامه بنگرد و هر روز پنجاه آیه از آن را قرائت کند».[۳]

 

امام رضا علیه السلام می فرمایند: « شایسته است که انسان هر روز بعد از تعقیبات نماز صبح پنجاه آیه از قرآن را قرائت کند».[۴]

 

نکته: «مطلوبیت تلاوت قرآن، محدود به پنجاه آیه در روز نیست و آنچه در این روایات آمده که در هر روز پنجاه آیه تلاوت کنید، بیان حد نهایی آن نیست».[۵]

 

*مبانی طرح طلیعه اُنس

 

با عنایت به معیار روایات فوق که دستور داده اند هر روز حداقل پنجاه آیه قرآن بخوانید، می توان معیارهای دیگری را نیز مدّ نظر قرار داد، از جمله:

 

1. تقسیم قرآن کریم به ۱۱۰ قسمت.
2. در سوره های با آیات طولانی، تعداد آیات بین ۵۰-۶۱، در سوره های با آیات کوتاه، تعداد آیات بین ۵۰-۷۱ و از سوره انفطار تا آخر قرآن، تعداد آیات بین ۷۵-۹۰ در نظر گرفته شده است.

 

*چند پرسش و پاسخ:

 

پرسش: آیا بهتر نیست به جای برنامه روزی پنجاه آیه از برنامه روزی پنج صفحه استفاده کنیم تا برنامه نظم بیشتری داشته باشد؟

 

پاسخ: در پاسخ باید گفت که در اوایل قرآن که آیات طولانی تر است، هم روان خوانی آیات، ساده تر است و هم ترجمه آیات و لغات. اما سوره هایی که آیات کوتاه دارد (مثل سوره مرسلات) هم روان خوانی آنها دشوارتر است و هم ترجمه آیات. بنابراین، با عنایت به ضرورت توجه به معنای آیات در کنار قرائت، با اینکه در این طرح تداد صفحات مساوی نیست، اما از نظر زمان قرائت، تفاوت چندانی ندارد

 

پرسش: اگر حوصله نداشتیم در این حد بخوانیم، چه کنیم؟ آیا هرگونه شده خود را به خواندن این مقدار، مقید کنیم؟

 

پاسخ: امیرالمومنین علیه السلام می فرمایند: « دلها را روی‌آوردن و نشاط، و روی گرداندن و بی رغبتی است. پس آنگاه که نشاط دارند، آن را علاوه بر انجام واجبات، برانجام مستحبات وادارید، و آنگاه که بی رغبت اند، به انجام واجبات اکتفا کنید».[۶]

 

بنابراین برنامه ریزی برای مستجاب (مثل تلاوت قرآن) خوب است، اما نباید به گونه ای به نَفس فشار آورد که از آن مستحب بیزار شویم.

 

پرسش: اگر بخواهیم با نَفس خویش مدارا کنیم، دیگر نمی توانیم طبق برنامه، روزی پنجاه آیه قرآن بخوانیم.

 

پاسخ: باید در طول روز چند نوبت را به این امر اختصاص داد. در احوالات حضرت امام خمینی قدس سره آمده است که ایشان روزانه یک جزء قرآن را در هشت نوبت، تلاوت می کردند.[۷]

 

پرسش: آیا اگر قرآن بخوانیم بدون آنکه ترجمه اش را درک کنیم، بهره ای می بریم؟

 

پاسخ: امام خیمنی قدس سره در نامه ای خطاب به فرزندشان می فرمایند: «فرزندم! با قرآن این بزرگ کتاب معرفت آشنا شو، اگرچه با قرائت آن و راهی از آن به سوی محبوب باز کن و تصور نکن که قرائتِ بدون معرفت اثری ندارد، که این وسوسه شیطان است. آخر، این کتاب از طرف محبوب است برای تو و برای همه کس و نامه محبوب است اگرچه عاشق و محبّ، مفاد آن را نداند و با این انگیزه، حب محبوب که کمال مطلوب است به سراغت آید و شاید دستت بگیرد».[۸]

 

البته تردیدی نیست که قاری باید در جهت فهم و عمل به کلام محبوب نیز قدم بردارد.

 

---

 

[۱] مزمل/۲۰

 

[۲] اصول کافی، ج۲، ص ۶۰۴، ح ۳۵۰۳

 

[۳] اصول کافی، ج۲، ص ۶۰۱، ح ۳۴۹۴

 

[۴] وسائل الشیعه، ج۶، ص ۱۹۸، ح۷۷۲۳

 

[۵] تفسیر تسنیم، ج۱، ص۲۴۹

 

[۶] نهج البلاغه، حکمت ۳۱۲

 

[۷] قرآن، گزیده ای از کلام و اندیشه امام خمینی قدس سره، ص ۵۶-۵۷

 

[۸] صحیفه امام، ج۱۶، ص ۲۱۱

 

دانلود فایل PDF  تلاوت روزانه

منبع:http://aftabenahan.ir