برخی سازمان‌ها در حوزه مد و لباس جزیره‌ای عمل می‌کنند

مأموریت اصلی ما این است که در حوزه مد و لباس قدرت انتخاب مردم را بالا ببریم و خوشبختانه در این چند سال تغییراتی که در ویترین مغازه‌ها رخ داده مؤید این بحث است که کارگروه مد و لباس قدم‌های جدی در این امر برداشته است. باید به مشکلات این حوزه از منظر کارشناسی نگاه کنیم. تغییر ذائقه مردم در ایران کار بسیار سختی است. برای این تغییر برندهای ایرانی در حال شکل‌گیری است و تلاش می‌کنند بر اساس نیازهای جامعه طراحی کنند. یکی از مشکلات جدی ما در حوزه مد و لباس برنامه‌ریزی سازمان‌های مختلف به صورت واحد و مستقل است. در حالی که از حیث قانونی کارگروه، هسته اصلی ترویج مد و لباس در کشور است و سایر نهادها باید در کنار این بخش باشند. البته مدت‌هاست این ناهماهنگی کمتر شده است. مثلا در موضوع قاچاق لباس که بحث بسیاری مهمی است از سال گذشته کارگروه، موضوع را با جدیت دنبال کرد و مصوبه‌ای در کارگروه تصویب شد که هر چه سریع‌تر نسبت به آئین‌نامه رسیدگی به ورود برندهای بین‌المللی اقدام شود. خوشبختانه کارهایی انجام شد اما باید تلاش بیشتری شود. زمانی در کشور تمام الگوهای مد و لباس از کشورهای دیگر وارد می‌شد و الگوسازی در داخل محدود بود. اما امروز خوشبختانه طرح‌های داخلی در ویترین مغازه‌ها دیده می‌شود.

 یکی از موضوعات مهم که در صحبت‌ها به آن اشاره کردید، بحث قاچاق لباس است. این موضوع تا چه حد به فعالیت‌های کارگروه مرتبط است؟ مثلا در نمایشگاه قرآن امسال اجناس کشورهای دیگر دیده می‌شد.

موضوع محصولات عفاف و حجاب دو بخش دارد. بخش عمده آن چادر مشکی است و بخش دیگر آن پوشش‌های دیگر مثل شال، روسری و مانتو است. در نمایشگاه قرآن امسال در بخش چادر مشکی محصولاتی از کشورهای دیگر وجود داشت. همان طور که در بازار چادر مشکی این موضوع دیده می‌شود. ما باید به تولید چادر مشکی در کشور اهتمام بیشتری داشته باشیم. ما در مصرف چادر مشکی در جهان جزو چند کشور اصلی هستیم. تا دو سال قبل تمام نیاز ما در این بخش، از کشورهای دیگر تأمین می‌شد، اما از سال گذشته یک کارخانه تولید چادر مشکی راه‌اندازی شد که 20 درصد نیاز جامعه را فراهم می‌کند و این مقدار بسیار کم است.

 آیا در کشور توان تولید چادر مشکی را نداریم؟

تا قبل از تأسیس کارخانه تولید چادر مشکی این فناوری را نداشتیم، اما هم‌اکنون خوشبختانه این صنعت وارد کشور شده است. متاسفانه در این امر تولید قابل توجهی نداریم، در حالی که نیاز جامعه باید تامین شود و باید به این موضوع اشاره کرد که بسیاری از این چادرهای مشکی از مجاری قانونی وارد کشور می‌شود.

به نظر می‌رسد که دست های پشت پرده‌ای هست که اجازه نمی‌دهد تولید داخل در عرصه چادر ملی رونق داشته باشد. این موضوع صحت دارد؟

من هم به این موضوع اعتقاد دارم و در این حوزه خیلی‌ها که دست در واردات چادر مشکی دارند علاقه‌ای به تولید داخل ندارند. این موضوع بسیار خطرناکی است. برخی از واردکنندگان بهانه می‌آورند که ما تولید با کیفیت چادر در داخل کشور نداریم که این صحبت کاملا رد شد و به زعم کارشناسان محصولات ما در این بخش با کشورهای مطرح برابری می‌کند. منافع سودجویان در این است که اجازه ایجاد کارخانه چادر مشکی را به ما نمی‌دهد. سرمایه‌گذاری در این حوزه برگشت‌پذیر است.

 در کشور ما دو وزارتخانه آموزش و پرورش و وزارت علوم می‌توانند به ترویج فرهنگ درست پوشش به شما کمک کنند. تعامل شما با آنان چگونه است؟

دو دستگاه مهم را نام ببرید که ظرفیت تأثیرگذاری بالایی دارند. در قانون کارگروه مد و لباس که مورد تأیید دولت و مجلس است، به صورت صریح به وظایف وزارت آموزش و پرورش در ترویج مد و لباس اشاره کرده است. یکی از این موارد آموزش در این امر از طریق کتاب‌های درسی است. ما به دنبال آشنایی کودکان و نوجوانان با فرهنگ پوشش اقوام و تنوع و گوناگونی آنها هستیم. یکی دیگر از کارها برگزاری نمایشگاه دانش‌آموزی است. البته هماهنگی این کار بسیار سخت است.

هم‌اکنون کتاب‌های بیش از پنج مقطع تحصیلی به موضوع مد و لباس پرداخته است. اما یکی از نمودهای مد و لباس در عرصه کودکان و نوجوانان، لباس دانش‌آموزی است. باید آموزش و پرورش سرعت بیشتری به این کار بدهد و به تصمیمات کلی توجه شود. دانش‌آموزان ما ساعت‌ها از این لباس استفاده می‌کنند و تأثیر مثبت استفاده از آن می‌تواند در آینده آن فرد نقش داشته باشد. لباس باید ارتباط روحی و روانی با فرزندان هر نقطه از کشور را ایجاد کند. در مورد وزارت علوم نیز ارتباط خوبی با بدنه این وزارتخانه داشته‌ایم و دانشگاه‌های بسیاری با کارگروه همراه و همگام بوده‌اند. بخشی از تغییر نگرش جامعه در حوزه مد و لباس به دانشجویان و فعالیت آنها برمی‌گردد.

  در کشور ما طراحان خوبی در بحث مد و لباس وجود دارد اما خروجی کار قابل لمس نیست. دلیل این کار چیست؟

مشکل اصلی این موضوع این است که هنوز طراحی در لباس، به صنعت پوشاک در کشور وصل نیست و بین آنها فاصله است. به کارگیری هنر طراحی در تولید باید نهادینه شود. البته همکاری‌ها وجود دارد، اما در حد قابل قبول نیست و تمام تلاش ما نزدیک کردن طراحان به تولیدکنندگان است و در دستور کار ما وجود دارد. نزدیک کردن تفکرات تولید کننده و طراح بسیار سخت و زمان‌بر است و برگزاری جشنواره ‌ای مد و لباس این تفکرات را به هم نزدیک کرده است. کاری که توسط کارگروه در نزدیک کردن این دو تفکر انجام شده این است که هزینه طراحی را برعهده گرفتیم و طرح اصلی را پس از تأیید در اختیار تولیدکنندگان قرار دادیم و با این کار توانستیم گام‌های مهمی را برداریم.

 برخی طرح‌ها در چادر مشکی با اصل هدف این پوشش مغایرت دارد. آیا این طرح‌ها مورد تأیید شماست؟

در نظر داشته باشید به هیچ عنوان نباید در ظاهر چادر مشکی تغییر ایجاد کرد. چادر یک لباس دینی و تاریخ ما است. بعضی‌ها احساس می‌کنند با این کار خلاقیت ایجاد می‌کنند در حالی که به این پوشش ضربه می‌زنند و دستکاری چادر مشکی به هیچ عنوان مورد تأیید ما نیست.

 آیا برنامه‌ای برای افزایش نمایشگاه‌های عفاف و حجاب دارید؟

برنامه‌ریزی ما این است که حداقل چهار مرتبه در سال نمایشگاه عفاف و حجاب برگزار شود و این نمایشگاه بخش قابل توجهی از نیاز جامعه را مرتفع می‌کند.

  یکی از اقشار تأثیرگذار در جامعه هنرمندان و بازیگران هستند. برای ترویج فرهنگ درست پوشش تا چه میزان با این قشر تعامل داشته‌اید؟

با اطمینان بیان می‌کنم که بسیاری از بازیگران و هنرمندان در کشور طراح لباس دارند. استفاده از ظرفیت گروه ‌ای مرجع همچون هنرمندان در جامعه شکل گرفته است و طراحان در چارچوب قانون حرکت می‌کنند. البته برخی ضعف‌ها وجود دارد. اما رو به جلو حرکت می‌کنند و نسبت به چند سال قبل شرایط بهتر شده است.

 آیا پوشش برخی بازیگران مورد تأیید مراجع قانونی هست؟

 ما به دنبال خط کشی در این امر نیستیم. در این سال‌ها هنرمندان به موضوعات مختلف مثل محیط زیست واکنش نشان می‌دهند و قطعا باید به لباس پوشیدن خود توجه کنند. البته نیاز به کار بیشتری هست.

طرح ملی نذر چادر همچنان در کارگروه برقرار است؟ 

بله این طرح در دست اقدام است.

 چرا نتایج آن در جامعه ملموس نیست؟

طرح ملی نذر چادر دو سال پیش شروع شد. همه این طرح بر ظرفیت بخش خصوصی استوار است و فقط دولت نظارت می‌کند. با اطمینان می‌توان گفت که مسئولان این طرح، دغدغه فرهنگی دارند. برنامه ما این است که تا انتهای سال، 100 هزار چادر مشکی در جامعه در قالب این طرح توزیع کنیم که 10 هزار عدد آن در نمایشگاه قرآن توزیع شد. به زودی کارگروه، 100مرکز پخش این چادرها را اعلام می‌کند.

 لطفا در مورد طرح ملی «با افتخار ساخت ایران» توضیح دهید.

این طرح از موضوعات خاصی است که اکثر مردم ایران به آن معتقداند. اما باید آن را در عمل اجرا می‌کردیم. روش کار به این صورت است که کمیسیونی در داخل کارگروه مد و لباس موجود است که شاخص‌هایی برای تأیید کالاها و نشان «با افتخار ساخت ایران» در نظر گرفته شده است. به دنبال نمایش ظرفیت محصولات ایرانی در سراسر کشور هستیم. تا پایان سال قرار است که 10 هزار واحد صنفی در این زمینه مورد ارزیابی قرار بگیرد. ما به دنبال این هستیم که این طرح به صورت سراسری در کشور اجاره شود. البته ما هنوز درگیر برخی مسائل بسیار غلط هستیم که یکی از این مسائل این است که جنس خوب ایرانی را در فروشگاه‌ها به اسم اجناس کشورهای دیگر می‌فروشیم. در گام اول باید این ادبیات را تغییر دهیم.

 آیا هنوز در کشور اجرای زنده لباس وجود دارد؟

در این باره نزدیک به دو سال است که دیگر اقدامی در این حوزه وجود ندارد. متأسفانه در این امر مشکلات جدی وجود داشت که با همکاری برخی دستگاه‌ها، شکل کار اصلاح شد و در حال حاضر هیچ گونه اجرای زنده لباس نداریم و هر کاری انجام شود غیر قانونی است.

اگه حرف پایانی وجود دارد که لازم به گفتن است، بفرمایید.

بله چند نکته وجود دارد. طبق قانون، کارگروه مد و لباس مسئولیت ساماندهی بر این حوزه را برعهده دارد. یکی از حوزه‌های جدی، خانه‌های مد و یا مزون‌ها هستند. تعداد زیادی از این مزون‌ها توسط کارگروه، شناسایی و برای همکاری از آنها دعوت شده است. در اینجا تأکید می‌کنم کسانی که در حوزه مد و لباس کار می‌کنند مطلع باشند ایجاد بستر مناسب با یاری هنرمندان صورت گرفت. پس هرچقدر وظایف را به درستی انجام دهیم به همان اندازه می توانیم مؤثرتر باشیم. تعداد زیادی از هنرمندان به صورت قانوتی در حال فعالیت هستند و صیانت از این حوزه مأموریت ماست. از مزون‌ها درخواست می‌کنم تا مجوزهای قانونی را از کارگروه مد و لباس دریافت کنند.

گفتگو از محمدرضا فلاحی- باشگاه خبرنگاران