طمع‌ورزي به دنيا
از پيامبر اكرمt در وصف آخرالزمان نقل است: «اذا شاركت النساء أزواجهن في التجارة حرصاً علي الدنيا…؛5 هنگامي كه زنان با شوهرانشان به خاطر حرص به دنيا در تجارت مشاركت كنند.» و ما امروزه به روشني شاهد تحقق اين حديث هستيم. عده‌اي از زنان به دليل حرص به دنيا به جاي عمل به وظايف سنگين و مهم خود، مشغول به کار مي‌شوند تا ثروت‌اندوزي كنند و بر دارايي‌هاي مادي خود بيفزايند؛ در حالي كه مهم‌ترين وظيفه خود، يعني تربيت فرزند را به دست فراموشي سپرده‌اند؛ فرزندي كه مي‌تواند بهترين ثروت و دارايي مادي و معنوي باشد و به عنوان يك صدقه جاريه، نيك‌بختي ابدي را براي پدر و مادرش به ارمغان آورد.


تشبّه زنان به مردان و برعکس
يكي ديگر از آسيب‌هاي اجتماعي ـ كه در روايات آخرالزماني به آن تصريح شده است ـ آن است که زن‌ها خودشان را به شكل مردان و مردها خودشان را به شكل زنان در مي‌آورند: « يتشبه الرجال بالنساء و النساء بالرجال».6 به راستي ريشه اين رفتارها در چيست؟‌ شايد مشكل اين‌گونه اشخاص، در نوع برداشت آنان از دين و يا تقليد از غرب و روشنفكراني است كه معتقدند براي زندگي در عصر مدرن، بايد با هر چه كه از گذشته بر جاي مانده ـ و لو اينکه نيک و پسنديده باشد ـ مبارزه كنند، بي‌آنكه در درستي يا نادرستي آن، بيانديشند.


اصلاح روابط اجتماعي پس از ظهور
آيا امكان دگرگوني و تحول و اصلاح جامعه وجود دارد؟ اگر دگرگوني ممكن است، چه موقع، چگونه و به دست چه كسي ايجاد خواهد شد؟ به عقيده ما، وضعيت روابط اجتماعي با ظهور امام زمان عجل الله تعالي فرجه الشريف  به صورت کامل دگرگون خواهد شد. امام مهدي عجل الله تعالي فرجه الشريف  براي اصلاح روابط اجتماعي از اصلاحات بنيادين، يعني اصلاح بينش‌ها و گرايش‌ها آغاز خواهند كرد:


اصلاح بينش‌ها
کج‌روي انسان‌ها بر اثر كج‌انديشي آغاز مي‌شود. از اين رو، براي جهت‌دهي درست به روابط اجتماعي و مبارزه با مشكلاتي از جمله طلاق، بي‌حجابي و بي‌حيايي، اصلاح خِرَد و انديشه، بهترين گزينه است. شايد به همين خاطر است كه امام باقر عليه السلام  فرمودند: « اذا قام قائمنا وضع يده علي رئوس العباد فجمع به عقولهم و اكمل به أخلاقهم؛7 زماني كه قائم ما به پا خيزد، دست خويش را بر سر بندگان خواهد كشيد و اين گونه، انديشه آنان را جمع و اخلاقشان را كامل مي‌كند». اين، بدان جهت است که عقل در قاموس اسلام، نيرويي است كه انسان را به پرستش خداوند و كارهاي نيك ـ كه سبب‌ساز بهره‌مندي از نعمت‌هاي الهي است ـ فرا مي‌خواند: « العقل… ما عُبِد به الرحمن و اكتُسِب به الجنان ».8
اگر بشرِ امروز از نيروي عقلاني خود به درستي استفاده مي‌كرد و ابرهاي تيره را از آسمان فهم و ادراک خود مي‌زدود، روابط اجتماعي‌اش به گونه‌اي ديگر رقم مي‌خورد. از اين رو، براي اصلاح يك جامعه و نجات آن از آتش ظلم و ستم و ارتقاي سطح عقلانيت انسان‌ها، تقويت پايه‌هاي ايمان به خدا و معاد، دو شرط ضروري و اساسي است؛ چرا كه بدون ايمان به خدا، احساس مسئوليت از وجود انسان برچيده مي‌شود و بدون توجه به معاد، ترس از  عاقبت از ميان خواهد رفت.


اصلاح گرايش‌ها
قرآن كريم، يكي از برنامه‌هاي اصلاحي پيامبران الهي را تزكيه روح و روان انسان‌ها دانسته و آن را مرحله آغازين و پيش‌شرط هر گونه اصلاح معرفي كرده است. در روايات اسلامي نيز آمده است كه س يره و سنت امام زمان عجل الله تعالي فرجه الشريف  همان سيره و سنت رسول اعظمt خواهد بود. از اين رو، تربيت و پرورش روح انسان و توجه به اخلاق و فضايل معنوي، از اساسي‌ترين برنامه‌هاي ظهور و پس از آن است ، پس از ظهور، امام زمان عجل الله تعالي فرجه الشريف  براي اصلاح رفتارهاي مردم جامعه ، تلاش خود را از اين نقطه زير بنايي (اصلاح گرايش‌ها) آغاز خواهد كرد تا بتواند ديگر الگوهاي اصلاحي خود را بر اين اساس بنيان نهد. زيرا انساني كه از بعد روحي و رواني رشد يافته باشد، براي پذيرش عدالت، حق‌طلبي، مهرورزي، ايثار و فداكاري و مسئوليت‌پذيري در قبال خانواده و اجتماع و جامعه آماده مي‌شود و هم‌چنين زمينه ظرفيت بيشتري پيدا مي‌شود و از اين جهت، ناهنجاري‌هاي اجتماعي و گسست دروني از بين مي‌رود.
نتيجه آن که آنچه موجب اصلاح رفتار‌هاي اجتماعي و رفتار‌هاي شخص و جامعه مي‌شود، در مرحله اول، اعتقاد به باور‌هاي ديني و اصلاح رفتارها و در مرحله دوم، پرورش عقلانيت در جامعه است؛ چرا که وقتي عقلانيت در اوج باشد، اخلاق اسلامي به همه كنش‌ها رنگ و بوي الهي خواهد داد و در نتيجه، روابط اجتماعي پايدار، عواطف انساني، قوي، انگيزه‌ها خدايي و جامعه و از جمله زنان، مصون از كج‌روي و فساد خواهند بود.

منبع:http://www.mahdi313.com

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

*. دانش پژوه مرکز تخصصي مهدويت.
1. کافي، ج5، ص59.
2. كمال الدين و تمام النعمه، ص331.
3. من لا يحضره الفقيه، ج3 ص390.
4. فصلنامه راه تربيت، زمستان 85 و بهار 86، ص 102.
5. منتخب الاثر، ص428.
6. همان، ص 292.
7. بحار الانوار، ج52، ص 336.
8. کافي، ج1، ص11.

صفحات: 1· 2