پیروزی‏های رزمندگان اسلام در جنگ خوشایند استکبار جهانی نبود.

در ماه‏های آخر جنگ، حمایت جهانی از عراق به اوج رسید و آمریکا بطور مستقیم، وارد نبرد شدند.

در چنین شرایطی، حضرت امام با مشورت مسئولین نظام و کارشناسان، جام زهر را نوشیده و قطع‏نامه 598 را پذیرفتند.

قدرتهای بزرگ و پروژه جنگ تحمیلی

در 31 شهریور ماه سال 1359 ه . ش (22 سپتامبر 1980 م)، ارتش بعث عراق از زمین، هوا و دریا، بر جمهوری اسلامی ایران حمله ور شد و نظام نوپای ایران، ناخواسته در طولانی ترین و نابرابرترین نبرد قرن بیستم درگیر شد .

قبل از شروع جنگ تحمیلی، دست اندر کاران سیاست خارجی ایالات متحده، سران حزب بعث عراق را برای حمله به ایران تشویق و ترغیب می نمودند، اما در این مرحله که از مهرماه 1359 ه . ش (سپتامبر 1980 م) شروع و تا مهرماه 1360 ادامه داشت . هر چه زمان به پیش می رفت، موضع کاخ سفید در حمایت از عراق شفاف تر و آشکارتر می گشت; به عنوان نمونه کارتر رئیس جمهور وقت امریکا در تاریخ 16 مهر 1359 ه . ش اعلام کرد:

«چنانچه جنگ ایران و عراق توسعه یابد و میانجی گری های فعلی تاثیری نداشته باشد، کشورهای متحد امریکا در خلیج فارس، باید جانب عراق را گرفته، از کمک مادی و معنوی به آن دریغ نورزند .»

براندازی با پروژه جنگ تحمیلی

مداخله مستقیم قدرتهای بزرگ در جنگ ایران و عراق

فتح خرمشهر و چرایی ادامه جنگ

اگر صلح را مجموعه ‏ای از آتش ‏بس، عقب‏ نشینی، تعیین متجاوز، تامین خسارت‏های وارده و … بدانیم، باید بگوییم که در آن زمان، هیچ گونه پیشنهاد صلحی ارائه نشد و شورای امنیت و دیگران، تنها آتش بس و در واقع حالت نه جنگ نه صلح را توصیه می‏کردند . در آن زمان طرحی که متضمن صلح واقعی باشد و شناسایی متجاوز و پرداخت غرامت را نیز شامل شود و تضمین برای عدم تعرض مجدد داشته باشد، وجود نداشت و پیشنهادهای ارائه شده، تنها در حد آتش بس و مذاکره طرفین بود . این امر با توجه به پشتیبانی یک طرفه و آشکار دولت‏های بزرگ و نهادهای بین المللی از عراق، هیچ گاه نمی‏توانست‏ شرایط ایران را برای یک صلح واقعی و شرافت‏مندانه محقق سازد . به این ترتیب ایران، دلایل منطقی و عقلانی برای ادامه جنگ داشت . این دلایل عبارت بود از:

1 . شرایط ایران برای صلح (شناسایی و تنبیه متجاوز و پرداخت غرامت از سوی عراق) .

2 . مرزهای ایران تامین نداشت و نقاطی در شلمچه، طلائیه، فکه و قصر شیرین در اشغال عراق بود و نیز شهرهای سومار، نفت‏ شهر و مهران عملا در اشغال دشمن بود و امکان آزادسازی این نقاط از راه مذکور، غیرمعقول به نظر می‏رسید و راهی جز ادامه جنگ وجود نداشت .

3 . در حالی که نیروهای خودی، پیروزی‏های زیادی کسب می‏کردند، توقف جنگ و چانه ‏زنی در پشت میز مذاکره، برای آزادی نقاط مرزی آزاد شده، صحیح نبود .

4 . شهرهای آزاد شده همچون خرمشهر، به علت‏حضور دشمن در شلمچه، همچنان مورد تهدید بود .

5 . توانایی کمی ارتش عراق ترمیم شده و با کمک‏های همه جانبه دولت‏های بزرگ افزایش هم یافته بود .

6 . تنها چیزی که ارتش عراق از دست داده بود، روحیه بود که با توجه به روحیه فرماندهی آن (شخص صدام)، این مسئله نیز پس از مدتی قابل ترمیم بود…

چرا پایان؟ چرا تداوم؟

علل وقوع جنگ تحمیلی و عدم پذیرش آتش بس

در امتداد فتح:دلایل ادامه جنگ پس از فتح خرمشهر

برای نسل سوم

عملکرد سازمان ملل در جنگ تحمیلی

شورای امنیت سازمان ملل متحد، یک روز پس از حمله سراسری عراق علیه ایران، اولین اقدامش را در قبال جنگ، با صدور بیانیه 23 سپتامبر 1980 ( 1 مهر 1359) به انجام رسانید و 5 روز بعد از آن، نخستین قطعنامه خود را صادر کرد. این روند با صدور هشت قطعنامه و بیش از 15 بیانیه دیگر ادامه یافت. عمده این قطعنامه ها و بیانیه ها، صرفا جنبه توصیه داشت، ولی قطعنامه 598 یک استثنا در این مورد است؛ زیرا این قطعنامه، یک تصمیم با پیشنهادهای اجرایی برای پایان دادن به جنگ 2887 روزه عراق علیه ایران به شمار می رود.

عملکرد سازمان ملل متحد در جنگ تحمیلی

از صلح صدامی تا صلح اسلامی

متن قطعنامه 598

بنابر گزارش آسوشیتدپرس از مقرّ سازمان ملل، متن قطعنامه آتش بس ایران و عراق که روز دوشنبه 29/4/1366 از سوی شورای امنیت سازمان ملل تصویب شد، از این قرار است: «شورای امنیت قطعنامه 582 خود ـ 1986 ـ را مورد تأیید قرار می دهد. و در رابطه با اینکه علیرغم دعوت شورا به برقراری آتش بس، جنگ بین ایران و عراق بدون اینکه فروکش کند، همچنان ادامه دارد و تلفات و خسارات زیادی وارد آورده است، عمیقا نگران است. این شورا از آغاز و ادامه این درگیری متأسف است. همچنین از بمباران مراکز کاملاً غیرنظامی، حمله به کشتیهای بی طرف و هواپیماهای غیرنظامی، نقض مقررات بین المللی، نوع دوستی و سایر قوانین مربوط به درگیریهای مسلّح به ویژه استفاده از سلاح شیمیایی که مغایر با تعهدات مندرجه در پروتکل 1925 ژنو می باشد، اظهار تأسف می کند. شورای امنیت به طور عمیق نگران اوج گیری احتمالی و توسعه این درگیری است و مصمم است به تمام عملیات نظامی بین ایران و عراق خاتمه بدهد.

این شورا متقاعد است که یک راه حلّ جامع، عادلانه، شرافتمندانه و بادوام باید بین ایران و عراق به وجود بیاید.

شورای امنیت مواد منشور سازمان ملل متحد به ویژه تعهد تمام کشورهای عضو به پایان دادن اختلافات بین المللی خود از طریق صلح آمیز، به طوری که صلح و امنیت بین المللی و عدالت به مخاطره نیفتد را گوشزد می کند..

قطعنامه 598

پذیرش قطعنامه ، جام زهر

مقاومت، ایستادگی و پیروزی‏های مکرر ایران در جبهه‏ های نبرد، در طول سال‏های جنگ، به هیچ وجه خوشایند استکبار جهانی نبود. از این رو، در ماه‏های آخر جنگ، حمایت جهانی از عراق به اوج رسید و آمریکایی‏ها عملا و به طور مستقیم، وارد صحنه شدند. سکوهای نفتی ما را بمباران می‏کردند و با هدایت هواپیماهای عراقی بمباران نفت‏کش‏ها را تسهیل می‏کردند و هواپیمای مسافربری ایران را مستقیما منهدم کردند. فرانسوی‏ها نیز هواپیماهای پیشرفته سوپر اتاندارد و میراژ 2000 در اختیار عراق گذاشتند و روس‏ها نیز مدرن‏ترین هواپیماهای جنگنده و دورپرداز و بلند پرواز و … را به عراق ارسال کردند. کویت و عربستان، سیل دلارهای خود را به عراق روانه ساختند. آلمانی‏ها مواد لازم برای سلاح شیمیایی در اخیتار عراق می‏گذاشتند. با این امکانات، عراق به طور وسیع، مناطق مسکونی و جبهه‏ ها را بمباران شیمیایی می‏کرد و مجامع بین‏المللی، با سکوت خود، این جنایات را تأیید می‏کردند.

در نتیجه، جنگ از حالت طبیعی خود خارج و به یک نسل‏کُشی گسترده و بدون هیچ گونه ملاحظات اخلاقی، انسانی، حقوقی و… تبدیل شده بود. از سوی دیگر، تحریم‏های همه جانبه و شدید بین‏المللی، فشارهای بسیار زیادی در زمینه اقتصادی، نظامی و … بر مردم و مسئولین ایران وارد می‏کرد:

در چنین شرایطی، حضرت امام(ره) با مشورت مسئولین نظام و کارشناسان، مصلحت نظام اسلامی را در پذیرش قطع‏نامه 598 و قبول آتش بس دید. از این رو، با وجود آرمان‏ها و اهداف کلان و بلند مدتی که از تداوم دفاع مقدس داشت، قطع‏نامه را پذیرفت.

مروری بر علل پذیرش قطعنامه 598

چه عواملی باعث شد که امام (ره) قطعنامه 598 را قبول کند؟

فلسفه یک جام

پذیرش قطعنامه؛ تاکتیک یا مصلحت؟

پیام امام خمینی ره هنگام پذیرش قطعنامه 598

«… قبول این مسئله برای من، از زهر کشنده ‏تر است؛ ولی راضی به رضای خدایم و برای رضایت او، این جرعه را نوشیدم. در شرایط کنونی، آن چه موجب این امر شد، تکلیف الهی‏ ام بود. شما می‏دانید که من با شما پیمان بسته بودم که تا آخرین قطره خون و آخرین نفس بجنگم؛ اما تصمیم امروز، فقط برای تشخیص مصلحت بود و تنها به امید رحمت و رضای او، از هر آن چه گفتم، گذشته و اگر آبرویی داشتم، با خدا معامله کرده ‏ام».

بازخوانی پیام امام خمینی (ره) به مناسبت قبول قطعنامه 598

بسترهای پذیرش قطعنامه (1) (2)

پس از پذیرش قطعنامه

عراق طی یک ماه آخر (از زمان پذیرش قطع نامه توسط ایران تا زمان برگزاری آتش بس در جبهه ها)، حملاتی را با هدف کسب امتیاز از ایران برای استفاده از آن در جلسات مذاکرات صلح انجام داد. سازمان مجاهدین خلق نیز با حمایت و تحریک رژیم بغداد، عملیات نظامی عمده ی خود را به نام فروغ جاویدان در مرزهای غربی کشور آغاز کرد که چهار هزار نفر از نیروهای سازمان در آن شرکت داشتند.

این نیروها، حمله را با ادوات نظامی سبک و سنگینی که صدام در اختیارشان گذاشته بود و با استفاده از صدها خودروی صفر کیلومتر اهدایی کشورهای عربی، از «سرپل ذهاب» و «اسلام آباد غرب» آغاز کردند. پذیرش قطع نامه ی 598 از سوی ایران و نیز تعرّض عراق به پذیرش قطع نامه و پشتیبانی علنی آمریکا از عراق، این تصور را در سازمان مجاهدین خلق به وجود آورده بود که می توانند با یک حمله ی بزرگ کار را تمام کنند و نتیجه ی مطلوب را بگیرند.

قرار بود نیروهای سازمان به زعم خود از مسیر همدان و قزوین وارد تهران شوند. به همین دلیل رهبر سازمان، از این عملیات با شعار خام «از مهران تا تهران» یاد می کرد.

این نیروها که از نقاط مختلف جهان برای اعزام به ایران، در عراق گرد آمده بودند، قصد داشتند بر اساس زمان بندی 33 ساعته، طی پنج مرحله، خود را به تهران برسانند. این پنج مرحله عبارت بودند از: سرپل ذهاب، اسلام آباد، باختران، همدان، قزوین و تهران.

و خداوند در کمین ستمکاران است

مرصاد و صیاد

تلویزیون رنگی، ضدگلوله، جام زهر

معرفی متجاوز و آغازگر جنگ

پس از پذیرش قطعنامه 598 از سوی ایران، دبیر کل گزارشی به شورای امنیت تسلیم کرد که منجر به صدور قطعنامه شماره 619 گردید. این قطعنامه که در 18 مرداد 1367، به اتفاق آرا به تصویب رسید؛ مبنای تأسیس اعزام گروه های ناظر نظامی ایران و عراق گردید.

سرانجام یازده سال پس از آغاز جنگ 8 ساله تحمیلی عراق علیه ایران و سه سال پس از صدور قطعنامه 598 و تلاش های پی گیر سیاسی مسئولان ایرانی، حقانیت ایران در دفاع به اثبات رسید و خاویر پرز دکوئیار، دبیر کل وقت سازمان ملل متحد در 18 آذر 1370، طی یک گزارش رسمی به شورای امنیت اعلام کرد که عراق در 31 شهریور 1359 متجاوزانه به ایران حمله کرده است.

اعتراف جهان به حقانیت دفاع مقدس

معرفی عراق به عنوان مسئول و آغازگر جنگ از سوی سازمان ملل متحد

ویرانگر که بود و چه شد؟!

قطعنامه 598 در نگاه سرداران دفاع مقدس

در دهة آخر تیرماه سال 1367، در کمپ هفت، در گرمای شدید تابستان عراق و نبود هرگونه وسایل خنک کننده و قطع مکرر و طولانی آب، روزگار را به سختی می گذراندیم.

در نیمة یکی از همان شب ها، همگی با صدای تیراندازی از خواب پریدیم. ابتدا تصور کردیم مسأله ای مثل قتل عام اسرا در پیش است، اما به زودی متوجه شدیم که شادمانی و پایکوبی عراقی ها، به خاطر پذیرش قطع نامة 598 از سوی ایران است.

بلندگوها روشن شده بودند و مرتب، سخن امام را که هنگام پذیرش قطع نامه گفته بود: من جام زهر را نوشیدم؛ به عربی پخش می کردند.

بچه ها دچار بهت شده بودند. بعضی ها با صدای بلند گریه می کردند. یکی از بچه های پاسدار با صدای بلند می گفت: پس شهیدان چه؟!

خودم را به او رساندم. او را به خوبی می شناختم. انسانی پاک و باصفا بود. به او گفتم: برادرم! فراموش کن. امام، قطع نامه را قبول کرد. یک سرباز ولایت، فقط تابع است.

چند نفر دیگر را هم به همین ترتیب توجیه کردم، تا این که شب فردای پذیرش قطع نامه، رؤیایی عجیب دیدم.

خاطرات آزادة سرافرازحبیب الله معصوم

به نام خداوند قوی تر از ناوهای آمریکا…

پای سخنان سردار حاج سعید قاسمی

قعطه های ادبی

این جام را می نوشی تا مرهم بال های زخمی کبوتران شوی. اگرچه تلخ، می نوشی؛ بیش از این تاب زخم کبوترها را نداری. دیری است که سایه ها کمر به قتل گل ها بسته اند. دیوارها از زور دلتنگی، گلوی گلدان ها را می فشارند.

اینجا آخر خط نیست. تمام می کنی تا اینجا آغاز باشد. همه چیز باید از نو شروع شود. همه زخم ها مرهم خواهند شد. لبخندهای تو، کیمیاترین مرهمی است که برای این زخم ها می توان یافت.

تا وقتی که تو باشی، هیچ اندوهی دلمان را به درد نخواهد آورد. تو بلندترین سروی هستی که با سرشاخه هایت آسمان را به تماشا گذاشته ای؛ با تو تمام پرنده ها به پرواز نزدیک تر شدند.

عادل ترین حاکمی که می شناسیم تویی. نامه را امضا می کنی؛ هر چند با دلی پردرد، هر چند با جهانی آه؛ اما نه! روزهاست که بغض هایت را فرو خورده ای، ولی مصلحت دیگران را بیش از مصلحت خویش می پسندی. راضی هستی به رضای دوست.

مرهم زخمها

جام شوکران