ماجرای اربعین که مدلی از کاروان امام حسین علیه السلام است، بهترین فرصت برای لبیک گفتن فریاد «هَل مِن مُعین» امام حسین علیه‌السلام و نیز بهترین فرصت برای کسانی است که به دنبال تزکیه نفس در معیت امام عالم هستند تا نفس خود را از بند تمنیات دنیا رها کنند.

 کاروان امام حسین (علیه‌السلام) و وجه کشتی نجات و مصباح هدایت حضرت، ضمن اینکه در طول زمان جریان دارد، درسها و آزمونهای تکرارپذیری دارد که هر بار به اشکال مختلف بروز میکند. حال در مقطعی قرار داریم که خداوند متعال به واسطه نور و مغناطیس حسینی علیه السلام ماجرای پیاده‎روی اربعین را رقم زده است و نه تنها دلهای مشتاقان بلکه دلهای کفار و مشرکین را به سوی امام حسین علیه السلام جلب کرده است.

در واقع ماجرای پیاده‎روی اربعین طبق شواهد فراوانی که وجود دارد، مدلی از کاروان امام حسین علیه السلام در سال 61 هـ ق است. امام حسین علیه السلام در ابتدای قیامشان فرمودند: «مَنْ کانَ باذِلا فینا مُهْجَتَهُ، وَ مُوَطِّناً عَلى لِقاءِ اللّهِ نَفْسَهُ فَلْیَرْحَلْ مَعَنا؛ هرکس می‎خواهد در راه ما بذل جان کند و در لقای خداند توطن کند، با ما سفر کند». در ماجرای اربعین ملاحظه میکنیم مردم از جان و مال خود ـ که نشأت‎گرفته از روحیه شهادت‎طلبی است ـ می‎گذرند و مانند کاروانیان امام حسین علیه السلام با یک هدف مشترک که همان رسیدن به لقای امام حسین علیه السلام است و در بیابانی خشک و دور از دغدغه‎های دنیایی و به صوت کاروانی حرکت میکنند. حال باید ماجرای کسانی که در سال 61 هـ ق نخواستند با کاروان نور همراهی کنند و خطبه‎های پر معنای امام سجاد علیه السلام و حضرت زینب سلام الله علیها برای ما تداعی شود. ماجرای اربعین که مدلی از کاروان امام حسین علیه السلام بهترین فرصت برای لبیک گفتن فریاد «هَل مِن مُعین» حضرت و نیز بهترین فرصت برای کسانی است که به دنبال تزکیه نفس در معیت امام عالم هستند تا نفس خود را از بند شهوات دنیا رها کنند، زیرا کسانی که در ماجرای کربلا پاسخ مثبت به امام حسین علیه السلام دادند، اهل بذل جان و گذر از دنیای فانی بودند.

بنابراین عده‎ای به علت حب شهوات، دنیاگرایی و دلایل اقتصادی و معیشتی و افرادی نیز به دلایل استراتژیک و منش سیاسی با امام حسین علیه السلام همراه نشدند، زیرا زمان قیام امام حسین علیه السلام ، وقت تحلیل نبود بلکه موسم همراهی با امام عالم بود. در ماجرای اربعین حسینی نیز باید مدتی را فارغ از تعلقات و مشغولات دنیایی بود و دل را روانه حریم امام حسین علیه السلام کرد، زیرا  دلها و فطرتها گواه است که امام زمان(عج) و دیگر اهل بیت عصمت و طهارت علیه السلام بیشترین حضور و اثرگذاری را در کربلا دارند.

  در ماجرای قیام امام حسین علیه السلام افرادی که با تحلیلی هرچند صحیح از ادامه همراهی با امام حسین علیه السلام بازماندند، در واقع خود را بی‎بهره گذاشتند. امام صادق علیه السلام در پاسخ کسی که پرسید علت عدم همراهی حنفیه چه بود، پاسخ دادند یک چیز می‎گویم و دیگر هیچ چیز نپرس. امام حسین علیه السلام از مکه به حنفیه نامه نوشت: «فَأِنَّ مَنْ لَحِقَ بِی اُسْتُشْهِدَ وَمَنْ لَمْ یلْحَقْ بِی لَمْ یدْرِک الْفَتْحَ؛ هرکس به من ملحق شد، شهید خواهد شد و هر کس مرا همراهی نکرد، فتح و گشایش به خود نخواهد دید؛ والسلام». (کامل الزیارات :باب 23/75)