رسیدگى به محرومان جامعه، خصوصاً خویشاوندان در كنار احسان به والدین آمده است، تا انسان تنها خود و خانواده خود را نبیند، بلكه به جامعه ‏اى كه در آن زندگى مى‏كند نیز توجه داشته باشد.

استاد محسن قرائتی در ادامه سلسله مباحث تفسیری خود با موضوع «تفسیر قطره ای»، به بیان آموزه های آیه هشتادو سوم سوره بقره پرداخته است.

«وَ إِذْ أَخَذْنا ميثاقَ بَني‏ إِسْرائيلَ لا تَعْبُدُونَ إِلاَّ اللَّهَ وَ بِالْوالِدَيْنِ إِحْساناً وَ ذِي الْقُرْبى‏ وَ الْيَتامى‏ وَ الْمَساكينِ وَ قُولُوا لِلنَّاسِ حُسْناً وَ أَقيمُوا الصَّلاةَ وَ آتُوا الزَّكاةَ ثُمَّ تَوَلَّيْتُمْ إِلاَّ قَليلاً مِنْكُمْ وَ أَنْتُمْ مُعْرِضُونَ» (بقره، 83)

و به یاد آورید زمانى را كه از بنى ‏اسرائیل پیمان گرفتیم، كه جز خداى یگانه را پرستش نكنید و به پدر و مادر و نزدیكان و یتیمان و بینوایان نیكى كنید و با مردم به نیكى سخن گویید و نماز برپاى دارید و زكات بدهید. امّا جز اندكى از شما همه سرپیچى كردید و رویگردان شدید.

در آیات قبل، از پیمان بنى ‏اسرائیل نامى به میان آمد، ولى موارد آن پیمان بیان نشده بود.

این آیه و آیه بعد مواردى از آن پیمان را یادآورى مى ‏كند و سپس آنان را به خاطر شكستن این پیمان ‏ها مورد سرزنش شدید قرار مى ‏دهد، زیرا پیمان ‏هاى الهى كه توسط پیامبران به مردم ابلاغ شده، مطابق با عقل و فطرتِ بشرى است و خداوند این ارزش ‏هاى دینى را در نهاد همه انسان ‏ها قرار داده است.

توحید و یكتاپرستى، سرلوحه مكتبِ همه پیامبران است. زیرا كارها در صورتى موجب سعادت است كه رنگ الهى داشته و در مدار توحید باشد.

دوّمین فرمان الهى پس از عبادتِ خدا، اطاعت از پدر و مادر و احسان به آنهاست. زیرا آنها واسطه آفرینش ما هستند و الطاف الهى از طریق آنها به ما مى ‏رسد.

رسیدگى به محرومان جامعه، خصوصاً خویشاوندان در كنار احسان به والدین آمده است، تا انسان تنها خود و خانواده خود را نبیند، بلكه به جامعه ‏اى كه در آن زندگى مى‏كند نیز توجه داشته باشد.

از این آیه مى‏ آموزیم كه:

* خدمت به مردم از عبادتِ خدا جدا نیست. هم باید در رابطه با خدا بود، هم در ارتباط با مردم.

* نماز بهترین شكل پرستش است كه نشانه نیاز بشر به رابطه دائمى با خالق و آفریدگار خود است.

 * سخن و گفتارِ یك خداپرست باید نسبت به همه مردم، شایسته و نیكو باشد.