با نماز، جان را پالایش و از گناه دوری کنیم
نوشته شده توسطرحیمی 25ام آذر, 1398
حضرت آیت الله خامنهای در پیامی به بیست و هشتمین اجلاس سراسری نماز با اشاره به اینکه نماز از جملهی بزرگترین و جذابترین نعمتهای شگفتیساز است که انسان را در برابر این پدیدهی الهی خیره و مبهوت میکند، خاطرنشان کردند: خداوند این نعمت را به ما هدیه فرمود که با آن جان خود را پالایش کنیم و ارتباطات بشری را برخوردار از معنویت کرده و امن و سلامت روانی و رهایی از چالشهای ستیزگرانه و بهجت و نشاط را نصیب جامعه سازیم. متن پیام رهبر انقلاب اسلامی به این اجلاس که صبح روز (پنجشنبه1398/09/20) در شهر گرگان برگزار شد و نماینده ولی فقیه در استان گلستان، آن را قرائت کرد به این شرح است: بسم الله الرحمن الرحیم در میان نعمتهای بزرگ الهی که هیچ کس قادر بر شمارش آنها نیست، برخی برجستگیهای نمایانی دارند که اهل تأمل را به شگفتی میرساند، و از جملهی جذابترین این نعمِ شگفتیساز، نماز است. ترکیب اذکار نماز، ترکیب حرکات نماز، ترتیب اوقات نمازهای واجب و مستحب، تأکید بر تمرکز و حضور قلب در آن، تأکید بر مسجدی کردن آن، تأکید بر جمعی کردن آن، الزام پاکیزگی در آن، هم در تن و پوشش با دور کردن نجاست، و هم در دل و روح با غسل و وضو، الزام به روی آوردن آن از هر نقطهی جهان به یک کانون مرکزی- کعبهی شریف- و بسی نکات و نقاط ظریف و دقیق و پرمضمون در این فریضهی ممتاز و یکتا، آدمی را در برابر این پدیدهی الهی خیره و مبهوت میکند. خداوند این نعمت بزرگ را به ما هدیه فرموده است. با آن میتوانیم جان خود را پالایش کنیم، میتوانیم خود را از گناهان دور کنیم، میتوانیم ارتباطات بشری را در جامعهی خود، برخوردار از معنویت کنیم و بدین وسیله، امن و سلامت روانی و رهائی از چالشهای ستیزگرانه، و بهجت و نشاط را نصیب آن سازیم. این هدیه به صورت فریضه و تکلیف درآمده است تا دستکم، جامعه از حداقلهای آن محروم نماند، هدیهئی با این وزن عظیم و متقابلاً با کمترین هزینهی مالی و وقت حقیقتاً درخور سپاس پایانناپذیر ما است. والسلام علیکم و رحمة الله |
فرم در حال بارگذاری ...
عبرت از عملکرد دنیا
نوشته شده توسطرحیمی 25ام آذر, 1398
جاذبه های دنیا،
چرب و شیرینِ دنیا افرادی را چنان گرفتار میکند
که سرنوشتشان سرنوشت آتش است.
مجموعه «عطر ماندگار» شامل قطعات کوتاهی از شرح احادیث اخلاقی با بیان رهبر معظم انقلاب اسلامی در ابتدای درس خارج فقه است. احادیث گنجانده شده در این مجموعه با مضامین اخلاقی و اجتماعی و قابل استفاده برای عموم جامعه است. منبع احادیثی که در این مجموعه شرح داده میشوند کتاب «الشافی فی العقاید، الاخلاق و الاحکام و امالی» است. |
فرم در حال بارگذاری ...
خداوند برای راهرفتن زنان هم مدل دارد
نوشته شده توسطرحیمی 25ام آذر, 1398
این روزها مسئله عفاف و حجاب بیش از گذشته مورد توجه مردم و نخبگان جامعه قرار گرفته است، در این بین، عدهای آن را عامل محدودیت زنان معرفی میکنند که سبب سلب آزادی آنان میشود و عدهای با پذیرش اصل حجاب، صحبت از حد و حدود شرعی آن میکنند؛ چرا که این عده معتقدند مسئله حجاب ریشه در تمام ادیان الهی دارد و فقط باید درباره حد و حدود شرعی آن سخن گفت.
سوای از این چالشها و سؤالهایی که در جامعه وجود دارد، آنچه ضرورت دارد به آن پرداخته شود، فلسفه عفاف و حجاب از نگاه آیات قرآن و تطبیق این آموزهها با مسائل علمی است. خانم فاطمه علمداری، پژوهشگر مطالعات قرآنی بانویی است که منظر نوینی را در مطالعات عفاف و حجاب پیش گرفت. وی که مدیرمسئول مؤسسه فرهنگی اجتماعیِ “راهی بهسوی نور” است، در این زمینه پژوهشی را با عنوان “رویکرد استدلالگرا و بیولوژیک وجوب حجاب بر مبنای قرآن کریم” داشته است.
علمداری معتقد است رابطهای ناگسستنی بین احکام عفاف و حجاب در قرآن با ساختارهای بیولوژیک بدن انسان وجود دارد. مشروح گفتوگوی علمی ــ قرآنی این پژوهشگر با خبرگزاری تسنیم را در ادامه میخوانید.
...
پیوستی ناگسستنی بین حجاب با متابولیسم بدن وجود دارد
* چه ضرورتی ایجاب کرد که شما به مسئله عفاف و حجاب آن هم از منظر علمی بپردازید؟
این پژوهش برای من که با عموم بانوان و زنان در ارتباطم و به آنها مشاوره میدهم ضرورت داشت؛ چرا که با مردم بهقول قرآن باید بهزبان قوم سخن گفت. در این تحقیق به این نتیجه رسیدم که پیوندی ناگسستنی بین حجاب با بیولوژی بدن و سایر ابعاد وجود دارد.
ضمن آنکه لباس و پوشش مسئلهای است که خداوند آن را مختص انسان کرده است و آن را جزو موهبتهای خود بر بشر معرفی میکند؛ مثلاً در آیه 81 سوره نحل میفرماید: «…وَ جَعَلَ لَکُمْ سَرابیلَ تَقیکُمُ الْحَرَّ وَ سَرابیلَ تَقیکُمْ بَأْسَکُمْ؛ تنپوشهایى براى شما پدید آورد که شما را از گرما نگه مىدارد و پیراهنهایى [مقاوم] که شما را از آسیب و گزند حفظ مىکند.» و در انتهای آیه آن را یک نعمت معرفی کرده و میفرماید: کَذلِكَ یُتِمُّ نِعْمَتَهُ عَلَیْکُمْ لَعَلَّکُمْ تُسْلِمُون؛ اینگونه نعمتهایش را بر شما کامل مىکند تا تسلیم فرمانهاى او شوید.»
* در تحقیقات خود درباره منظر علمی به مسئله حجاب چه آیاتی را مورد بررسی قرار دادید؟
اول اینکه موضوع حجاب مصداقی از مسئله عفاف است و عفاف نیز شامل گزارههایی مثل عفت چشم، عفت کلام، عفت رفتار، عفت کلام و… است؛ همچنین زمانی که از حجاب سخن بهمیان میآید، با عضوی از بدن بهنام چشم بیشتر سروکار داریم. اگر خداوند به زنان امر به پوشش خاص میکند، بهدلیل مصون ماندن از نگاه نامحرم است همچنان که خود حجاب موضوعی فطری است که خداوند در ذات زنان نهاده و آن را با ارزشی بهنام حیا قوام بخشیده است؛ از این جهت در آیات 30 سوره نور خطاب به مردان مؤمن میفرماید: قُلْ لِلْمُؤْمِنینَ یَغُضُّوا مِنْ أَبْصارِهِمْ وَ یَحْفَظُوا فُرُوجَهُمْ ذلِكَ أَزْکى لَهُمْ إِنَّ اللَّهَ خَبیرٌ بِما یَصْنَعُونَ؛ به مردان مؤمن بگو چشمان خود را [از آنچه حرام است مانند دیدن زنان نامحرم] فرو بندند و منافذ (فکری و روحی) خود را حفظ کنند؛ این براى آنان پاکیزهتر است؛ قطعاً خدا به کارهایى که میکنید آگاه است.»
در آیه 31 خطاب به زنان مؤمن میفرماید چشمان خود را از آنچه حرام است فرو بندند، و در ادامه دستور به پوشش آنها میدهد و میفرماید: «وَ لایُبْدینَ زینَتَهُنَّ إِلَّا ما ظَهَرَ مِنْها وَ لْیَضْرِبْنَ بِخُمُرِهِنَّ عَلى جُیُوبِهِنَّ وَ لایُبْدینَ زینَتَهُنَّ إِلاَّ لِبُعُولَتِهِنَّ … و زینت خود را مگر مقدارى که پیداست آشکار نکنند و مقنعههاى خود را بهروى گریبانهایشان بیندازند و زینت خود را آشکار نکنند مگر براى شوهرانشان یا پدرانشان و…».
با توجه به آنچه خداوند در آیه 30 به مردان مؤمن دستور به حفظ چشم داده و آنچه در آیه 31 امر به پوشش و حجاب زنان مؤمن داده است، میتوان به ارتباط بین مسئله نگاه با حفظ حجاب پی برد.
اما سؤال اینجاست؛ نگاه چه پدیدهای بههمراه دارد که خداوند این مقدار تأکید بر حفظ آن دارد؟
خداوند وقتی از چشم بهعنوان منفذ و ورودی ذهن و روح انسان سخن میگوید، از سیستمی صحبت میکند که بیش از 100 میلیون نورون در آن نهفته است؛ سرعت پردازش این نورونها بهقدری بالاست که دانشمندان تاکنون موفق به محاسبه ظرفیت ذخیرهسازی دقیق و سرعت پردازش حتی یک نورون نشدهاند. مغز ورودیهای خودش را از طریق روشهای حسی خود مثل چشمها، گوشها، دهان، بو، لمس و… دریافت میکند؛ این اطلاعات وقتی دریافت میشوند، در قسمتهای مختلف مغز پردازش میشوند و در مرحله بعد به یکدیگر میپیوندند و فرآیندی را شکل میدهند که در نهایت منجر به اقدامی فیزیکی و مادی میشود.
80درصد اطلاعات حسی مغز از طریق چشم است
نکته بسیار مهم در فرآیند مغزی این است که بیش از 80 درصد از تمام اطلاعات حسی که به مغز وارد میشود، از طریق چشم و دیدن است؛ بنابراین کنترل ورودیهای محرکهای حسی از چشمها میتواند در حد قابل توجهی بر عملکرد وظایف سایر سیستمها مثل حافظه، تجزیه و تحلیل اطلاعات ذخیرهشده، پردازش تفکر، طبقهبندی اطلاعات و… تأثیر بگذارد. وظیفه اصلی نورونها، ذخیره و پردازش تمام اطلاعات هوشی و آمادهسازی و بازیابی دقیق در آینده است. در نهایت، خروجیای که در قالب کلمات، رفتار و اعمال جسمی بروز مییابد، وابسته به ورودیهای اطلاعات به مغز است؛ یعنی رابطهای تنگاتنگ بین خروجی و ورودی وجود دارد، بنابراین اگر محرکهای حسی اشتباه یا نادرست وارد مغز شوند، نورونها این اطلاعات را پردازش میکنند و در نهایت، عقاید، اندیشهها، کلمات و اعمال نادرست بهعنوان خروجی بروز مییابد.
بنابراین خود مکانیزم چشم و افکار، بسیار موضوعیت مییابد؛ جالب است که در روایات متعددی این امر مورد توجه قرار گرفته است؛ مثلاً امام صادق علیه السلام میفرمایند «فکر، انسان را بهسوی خوبیها و عمل به آن دعوت میکند.» یا امیرالمؤمنین علیه السلام درباره مواظبت و حفاظت از چشمها فرمود «چیزی در بدن کمسپاستر از چشم نیست، خواستهاش را ندهید که شما را از یاد خداوند عزّ و جلّ بازمیدارد؛ لَیْسَ فِی الْبَدَنِ شَیءٌ اَقَلَّ شٌکراً مِنَ الْعَیْنِ فَلاتُعطوها سٌؤلَها فَتَشْغَلکُم عَنْ ذِکْرِ اللهِ عَزَّ وَجَلَّ».
خداوند درباره حجاب راهکارهای پیشگیرانه هم مطرح میکند
حسگرهای مغزی دارای قدرت تشخیص صحیح از غیرصحیح نیستند و هرآنچه وارد مغز کنیم، آن را مورد پردازش قرار میدهد و بعد تبدیل به خروجی میکند، بنابراین مجموعه افکار یا آنچه در مغز بهعنوان فکر تشکیل میشود، بهتدریج تبدیل به طرحی برای عمل میشود و فرمان آن به سایر قوای بدن صادر میشود. وقتی انسان از محیط پیرامون خود محرکهای بسیاری بهویژه از طریق چشمها دریافت میکند، اعمالی متناسب با آن از او رخ میدهد؛ حال خداوند به انسان دستور میدهد «مراقب این حسگر ورودی باش تا به تصویری نگاه نکند که منجر به تحریک تمایلات او شود.»، در واقع این آیات کریمه راهکارهای پیشگیرانه را مطرح میکنند تا مؤمنان به ورطه گناه نیفتند.
* نکته جالب توجهی که در این آیات وجود دارد، خطاب خداوند به مؤمنان است نه تمام افراد؛ علت این امر چیست؟
علت آن است که حجاب و پوشش امر مقدسی است که هرکس در دایره ایمان به خداوند و آیاتش قرار بگیرد به آن بها میدهد؛ یعنی حجاب امری برخاسته از ایمان افرادی است که بهدنبال تزکیه روحند؛ این مسئله حداقل از آیات سوره نور برمیآید، مثلاً در همان آیه 30 سوره نور وقتی خداوند میفرماید «چشم خود را فروگیرید»، در انتها میفرماید «ذلِكَ أَزْکى لَهُمْ» این امر برای شما مایه تزکیه بیشتر است.
حجاب و پوشش امر مقدسی است که هرکس در دایره ایمان به خداوند و آیاتش قرار بگیرد به آن بها میدهد؛ یعنی حجاب امری برخاسته از ایمان افراد است، افرادی که بهدنبال تزکیه روحند.
حجاب مسیرِ بهسوی رستگاری انسان است
در صورت کلی در قرآن کریم سطوح دستورالعملها و مقامات انسان متفاوتند؛ مثلاً در خیلی از آیات خطاب خداوند به تمام انسانها است و میفرماید «یا أَیُّهَا النَّاس» و یا میفرماید «یا أَیُّهَا الْإِنْسانُ» اما در آیات سوره نور خطاب خداوند به مردان و زنان مؤمن است نه هر انسانی؛ این مسئله گویای آن است که خداوند با دستهای از انسانها صحبت میکند که وارد حیطه اسلام شدند و از آن بالاتر، ایمان به آیات الهی دارند؛ بنابراین غیر اهل ایمان درکی از این آیات ندارند، در واقع این نسخه الهی برای فردی که سعی خود را در مسیر رشد و معرفت الهی و نیز پالایش روح بهکار نمیگیرد و توجهی به آخرت و رستگاری ندارد، مصداق ندارد بلکه برای کسی است که بهدنبال فلاح و رستگاری است، همان نکتهای که خداوند در انتهای آیه 31 سوره نور اشاره دارد؛ تُوبُوا إِلَى اللَّهِ جَمیعاً أَیُّهَا الْمُؤْمِنُونَ لَعَلَّکُمْ تُفْلِحُون؛ همگى بهسوى خدا بازگردید تا [بر مشکلات دنیا و آخرت] رستگار شوید.»
اما برای کسانی که در دایره ایمانند، الزام دارد این نسخههای الهی را عمل کنند؛ زیرا ایمان به خداوند هزینه دارد و خداوند مؤمنان را در بوته آزمایش قرار میدهد. این نوع خطاب را در آیه دوم عنکبوت اینطور میخوانیم: «أَحَسِبَ النَّاسُ أَنْ یُتْرَکُوا أَنْ یَقُولُوا آمَنَّا وَ هُمْ لایُفْتَنُون؛ وَ لَقَدْ فَتَنَّا الَّذینَ مِنْ قَبْلِهِمْ فَلَیَعْلَمَنَّ اللَّهُ الَّذینَ صَدَقُوا وَ لَیَعْلَمَنَّ الْکاذِبینَ؛ آیا مردم گمان کردهاند، همین که بگویند ایمان آوردیم، رها مىشوند و [بهوسیله جان، مال، اولاد و حوادث] مورد آزمایش قرار نمىگیرند؟ در حالى که یقیناً کسانى که پیش از آنان بودند، آزمایش کردهایم [پس اینان هم بىتردید آزمایش مىشوند] و مسلماً خدا کسانى را که [در ادعاى ایمان] راست گفتهاند مىشناسد و قطعاً دروغگویان را نیز مىشناسد.» حال یکی از دستورالعملهای خداوند به اهل ایمان، دستور به عفاف و پوشش است.
* در واقع هدف اصلی خداوند درباره عفاف و حجاب، رشد و رستگاری انسانهاست و خداوند در این باره دستورالعملهایی ارائه داده تا انسانها راحتتر این مسیر را طی کنند.
همین طور است، خداوند تمایلات، روحیات و سایر ابعاد را به انسان بخشیده و در این راستا دستورالعملهایی را به آنها ارائه داده است تا این ابعاد بهسوی کمال رشد یابند، از این منظر، حجاب حصنی [دژ و پناهگاهی] برای بانوان جهت در امان ماندن از نگاههای زهرآلود است؛ نگاههایی که هم به بیننده آسیب میرساند و هم به نگاهشونده؛ پیامبر خدا صلی الله علیه و آله فرمود: «نگاه (به نامحرم) تیز زهرآلودی از تیرهای شیطانی است؛ النَّظَرُ سَهمٌ مَسْموُمٌ مِنْ سِهامِ اِبلیسَ.»
خداوند درباره راهرفتن زنان مدل ارائه داده
مثلاً در آیات دیگری تأکید بر توجه نسبت به لحن کلام و نوع راه رفتن زنان دارد؛ زیرا راه رفتن زنان با چشم مورد رصد قرار میگیرد؛ اگر بانویی با تبرّج و خودنمایی گام بردارد، بهطور قطع حریمش را مورد آسیب نگاه بیماردلان قرار داده است. مدلی که خداوند ارائه میدهد، گام برداشتن منطبق بر عنصر حیا است آنجا که در ماجرای دختران شعیب میفرماید: «فَجاءَتْهُ إِحْداهُما تَمْشی عَلَى اسْتِحْیاء؛ پس یکى از آن دو [زن] در حالى که با حالت حیا گام برمىداشت ، نزد او (موسی) آمد.»، انسانی که برای خویش حریم ایجاد کند، کسی نمیتواند از آن حریم گذر کند.
حجاب حصنی برای بانوان جهت درامانماندن از نگاههای زهرآلود است؛ نگاههایی که هم به بیننده آسیب میرساند و هم به نگاهشونده.
همچنین خداوند درباره نحوه سخن گفتن زنان، نیز تأکیداتی در قرآن دارد. همان طور که قبلاً اشاره کردم، یکی از منافذ ورودی اطلاعات به مغز انسان، گوش است. یک بانوی مسلمان و باوقار هیچگاه به خود اجازه نمیدهد با ناز و عشوه سخن بگوید تا به این ترتیب موجب تحریک برخی بیماردلان شود، بنابراین یکی از ویژگیهای وقار زنان، توجه در لحن کلامشان در جامعه و در حضور نامحرم است.
در این باره خداوند در آیه 32 سوره احزاب میفرماید «یا نِساءَ النَّبِیِّ لَسْتُنَّ کَأَحَدٍ مِنَ النِّساءِ إِنِ اتَّقَیْتُنَّ فَلاتَخْضَعْنَ بِالْقَوْلِ فَیَطْمَعَ الَّذی فی قَلْبِهِ مَرَضٌ وَ قُلْنَ قَوْلاً مَعْرُوفاً؛ اى همسران پیامبر، شما اگر تقوا پیشه کنید [از نظر منزلت و موقعیت] مانند هیچ یک از زنان نیستید؛ پس در گفتار خود، نرمى و طنّازى [چنانکه عادت بیشتر زنان است] نداشته باشید تا کسى که بیماردل است طمع کند، و سخن پسندیده گویید.»
بدحجابی حریم امن خانوادهها را متزلزل میکند
* در پایان اگر صحبتی دارید بفرمایید.
مسئلهای که نیاز است در انتها به آن اشاره کنم، توصیهای به بانوان است. خداوند حیطهای را برای انسانها مشخص کرده است که انسانها با حرکت در آن حیطه به سعادت فردی و اجتماعی میرسند. درباره حجاب، توجه به حقوق مردم جامعه اهمیت دارد. بانویی که بدون توجه به محدودیتهای شرعی و دینی وارد جامعه میشود، ناخودآگاه حقوق اقشاری از جامعه را زیر پا میگذارد. ممکن است مردی با نگاه به جلوههای زنی که بهصورت نامرسوم وارد جامعه شده است، نسبت به همسر خود دلسرد شود. همچنان که هیچ زنی تمایل ندارد شالوده خانوادهاش بهخاطر توجه همسرش به دیگران مورد لطمه قرار گیرد، باید به این میزان نسبت به حقوق سایرین احترام قائل شود و بانی برهم زدن گرمی خانوادهها نشود. تضییع حق دیگران خلاصه در یکسری مسائل مالی و اقتصادی نمیشود بلکه گاهی به این صورت جلوهگر میشود و این مسئله گناهی نیست که خداوند بهسادگی از آن عبور کند.
خبرگزاری تسنیم
با سلام و احترام موفق باشید التماس دعا یا حق.
فرم در حال بارگذاری ...
در همه اوقات به یاد مرگ باش
نوشته شده توسطرحیمی 25ام آذر, 1398
شرح احادیث اخلاقی با بیان رهبر معظم انقلاب اسلامی در ابتدای درس خارج فقه: چه آنوقتی که شوق پیدا میکنی که دنبال این فرآوردۀ مادی و زندگی بروی، و به آن میرسی و خوشحال میشوی؛ چه آنوقتی که نمیشود، محزون میشوی و درد میکشی،
در همۀ این اوقات به یاد مرگ باش!
|
فرم در حال بارگذاری ...
همراه بیمار باشید
نوشته شده توسطرحیمی 25ام آذر, 1398
? همراه بیمار باشید
? فردی که بخاطر بیماری باید چند روز در بیمارستان بستری شود نیاز به همراه دارد و همراه مریض در مدّت بستری بودن بیمار تمام کارها و درخواستهای بیمار را با مهربانی و تحمّل سختیهای آن انجام میدهد. حتّی ممکن است بیمار، تندی و بدرفتاری کند امّا همراه مریض با او مدارا میکند چرا که میداند او بیمار است و نیاز به همراهی و کمک دارد تا سلامتی خود را به دست آورد.
? زن و مرد در زندگی مشترک باید همراه یکدیگر باشند. هیچکدام از آنها معصوم نیستند و لذا ممکن است در زندگی، صفات و رفتارهای نامناسبی را در شرایط مختلف از خود نشان دهند.
? هر صفت زشت و یا اخلاق بد همسرتان را یک بیماری حساب کنید که برای اصلاح یا مدیریّت آن نیاز به همراهی با اوست. نگاهتان به او فرد بیماری باشد که نیاز به کمک و همراهی شما دارد نه بیماری که به حال خود رهایش کنیم.
? مهربانی، صبوری، تحریک نکردن صفات زشت همسر، تشخیص نیازهای بجای او در حین بیماری، نیّت خالص و نگاه اخروی از ملزومات و ویژگیهای یک همراه مریض است و البته مراجعه به مشاور متبحّر مذهبی، کمک فراوانی به شما و همسرتان میکند.
? از امروز نقش همراه را برای همسرتان ایفا کنید تا نتایج زیبای آن را ببینید.
همسرداری
فرم در حال بارگذاری ...
برای همه تحریمها مرسی!
نوشته شده توسطرحیمی 25ام آذر, 1398
«ربع پهلوی» که چهل سال است در رویای بازگشت به ایران و تاجگذاری بهسر میبرد، در مصاحبه با نشریه آمریکایی نیوزویک، ضمن تشکر از مقامات آمریکایی بایت تحریم گسترده ایران، گفت:
“مردم ایران تحریمهای آمریکا را درک کرده
و از آن قدردانی میکنند!”
|
فرم در حال بارگذاری ...
ادعاهای بزرگ و عملهای ناچیز
نوشته شده توسطرحیمی 25ام آذر, 1398
? وقتی شعار میدهیم
باید بدانیم که مهمترین ویژگی کوفیان این بود:
«ادعاهای بزرگ و عملهای ناچیز» |
فرم در حال بارگذاری ...
بیحجابی را حتی با اصول حقوق لیبرالی هم میتوان جرمانگاری کرد
نوشته شده توسطرحیمی 25ام آذر, 1398
کارشناس حقوق جزا معتقد است سوای از الزامات قانونی، بزرگترین معضلی که درباره پدیده بیحجابی وجود دارد، ضعف بنیانهای اعتقادی است، اگر این مسئله حل شود، مابقی موارد ناخودآگاه اصلاح میشود.
حجاب، تکلیف یا حق؟
بیحجابی را حتی با اصول حقوق لیبرالی هم میتوان جرمانگاری کرد.
مسئله پوشش و حجاب زن حقیقتی بهبلندای تاریخ دارد که هر زمان رنگ و آهنگی یافته و هرکس با دیدگاه خود آن را نقد و بررسی کرده است. یکی از جنبههای نقد و بررسی حجاب این است:
آیا میتوان در یک جامعه پدیده بدحجابی و بیحجابی را جرم تلقی و برای آن مجازات تعیین کرد؟
جرمانگاری این پدیده بهدلیل ارتباطی که با مقوله محدود شدن آزادی انسانها دارد اقدامی بس مخاطرهآمیز و حساسیتبرانگیز است. اگر بپذیریم که اصل بر آزادی انسان است، اما در این بین، اِعمال محدودیت از طریق جرمانگاری حجاب، استثنا محسوب میشود و تعارضی با آزادی انسانها ندارد، بار اثبات ضرورت وجود محدودیت بهعهده کسانی است که قصد محدود کردن آزادیهای افراد را از طریق جرمانگاری دارند.
...
مسئله دیگری که سوای از جرم انگاشتن مسئله بدحجابی وجود دارد، ضرورت ایجاد بسترهای فرهنگی و اعتقادی در جامعه است؛ در این باره سؤالی که باید از متولیان امور فرهنگی و دینی پرسید آن است: چهمقدار توانستهاند بسترهای تربیتی و فرهنگی را جهت نهادینهسازی امر حجاب از طریق نهادهای اثربخش مثل مدارس و رسانه ملی فراهم کنند تا انتظار رعایت آن از سوی عموم جامعه را داشته باشند و کار به رفتارهای سلبی و قانونی کشیده نشود؟ بنابراین سؤال اینجاست: آیا اولین و آخرین پله نهادینهسازی حجاب وضع قانون است؟
این موضوعات ما را بر آن داشت تا با امین الهیان، کارشناس حقوق جزا و جرمشناسی به گفتوگو بپردازیم. وی که در زمینه «مبانی لزوم جرمانگاری پدیده بدحجابی و بیحجابی» پژوهش کرده، معتقد است سوای از الزامات قانونی، بزرگترین معضلی که درباره پدیده بیحجابی وجود دارد، ضعف بنیانهای اعتقادی است. اگر این مسئله حل شود، مابقی موارد ناخودآگاه اصلاح میشوند. بهمیزانی که فرد دارای اعتقاد قوی باشد، به همان میزان به مسائل شرعی تقید خواهد داشت، اما اگر عقیدهای در کار نباشد، هر قانونی هم که اِعمال شود، بالاخره قانونشکنیهایی نیز صورت خواهد گرفت.
وی همچنین در بخشهایی از این گفتوگو میگوید جرم انگاشتن و تکلیفمداریِ پدیده بدحجابی یا بیحجابی را میتوان بر اساس آیات و روایات مربوط به حجاب به اثبات رساند.
مشروح این گفتوگو را در ادامه میخوانید:
* شما بهعنوان محققی که درباره حجاب اقدام به پژوهش کردید، بزرگترین چالش حجاب را چه میدانید؟
سوای الزامات قانونی، بزرگترین معضلی که درباره پدیده بیحجابی وجود دارد، ضعف بنیانهای اعتقادی است. اگر این مسئله حل شود، مابقی موارد ناخودآگاه اصلاح میشود. بهمیزانی که فرد دارای اعتقاد قوی باشد، به همان میزان به مسائل شرعی تقید خواهد داشت، اما اگر عقیدهای در کار نباشد، هر قانونی هم که اِعمال شود، بالاخره قانونشکنیهایی هم صورت خواهد گرفت. این مسئله باید در بسترهای آموزشی یعنی در مدارس، دانشگاهها و تلویزیون ایجاد شود.
واقعاً در موضوع حجاب تنها فضاسازی فرهنگی و اعتقادی و بسترهای ایمانی مناسبی شکل نگرفته است بلکه گاهی ضد آن را شاهدیم، در چنین شرایطی واقعاً داشتن انتظار از جامعه در حفظ حجاب بسیار دشوار است. اوضاع فرهنگی مدارس، دانشگاهها و حتی سینما و تلویزیون انسانها را بهسوی ارزشهای اخلاقی و دینی سوق نمیدهد و باید بسترهای لازم را برای ترویج حجاب فراهم کنند. مردم جامعه نیاز به بسترهای مناسب فرهنگی و اعتقادی دارند؛ در مناسبتهای آیینی و مذهبی مشاهده میکنیم که بهدنبال ایجاد فضای مناسب معنوی، همان مردمی که با زور قانون میخواهیم مقیدشان به عفاف و حجاب کنیم، در مراسمها شرکت میکنند و از خداوند طلب آمرزش میکنند؛ چرا که فضا بهگونهای است که انسانها ناخودآگاه سعی میکنند خود را با آن فضا تطبیق بدهند؛ مثل ایام ماه مبارک رمضان، ایام محرم، ایام فاطمیه(ع) و… .
درباره موضوع حجاب تنها فضاسازی فرهنگی و اعتقادی و بسترهای ایمانی مناسبی شکل نگرفته بلکه گاهی ضد آن را شاهدیم، در چنین شرایطی واقعاً انتظار داشتن از جامعه در حفظ حجاب بسیار دشوار است. اوضاع فرهنگی مدارس، دانشگاهها و حتی سینما و تلویزیون انسانها را بهسوی ارزشهای اخلاقی و دینی سوق نمیدهد.
* خارج از مسائل قانونی درباره موضوع حجاب، راهکارهای سلبی سازندهتر است یا راهکارهای فرهنگی؟
از نظر من در حال حاضر صرف پیشگیری یا مجازات کافی نیست؛ هر دوی اینها باید کنار یکدیگر اِعمال شوند تا بتوانیم به نتیجه مطلوب دست یابیم. کار فرهنگی درباره موضوع بدحجابی باید ملازم برخورد سلبی باشد، اما باید درصد بیشتری را به خود اختصاص دهد، اتفاقاً در پژوهشی که کردم، به مسئله تکلیف بودن و لزوم جرم انگاشتن مسئله بدحجابی از منظر قرآن و حتی قوانین لیبرالیستی پرداختم.
* درباره جرمانگاری مسئله بدحجابی به چه استدلالهایی دست یافتید؟
ابتدا درباره خود مفهوم جرمانگاری توضیحی بدهم؛ جرمانگاری فرایندی است که بهموجب آن، قانونگذار با در نظر گرفتن هنجارها و ارزشهای اساسی جامعه و با تکیه بر مبانی نظری مورد قبول خود، برای فعل یا ترک فعلی ضمانت اجرای کیفری وضع میکند، این فرایندی سه مرحلهای است؛ در اولین مرحله، از آنجایی که اصل بر آزادی انسان است و جرمانگاری، این آزادی را محدود میکند، برای جرمانگاریِ فعل یا ترک فعلی، باید قبل از هر چیز ضرورت آن به اثبات برسد.
با توجه به این دو گزاره، فعل یا ترک فعلی را جرمانگاری میکنیم. اگر اصل بر آزادی انسان است و جرمانگاری محدودیت در آزادی انسان است، باید اثبات کنیم این اِعمال محدودیت ضرورت دارد. “جاناتان شُنشک” Jonathan Schonsheck با تأسیس روش پالایش در فرایند تصمیمگیری راجع به جرمانگاری، ورود هر رفتاری را به سیاهه قوانین کیفری، مستلزم عبور از سه مرحله یا فیلتر میداند؛
الف) فیلتر اصول؛ بر اساس این فیلتر، در وهله اول باید ثابت شود که رفتار بر اساس یکسری اصول نظری راجع به جرمانگاری (مثلاً اصل صدمه) وارد حوزه جرایم میشود.
ب) فیلتر دوم، پیشفرضها است. در این مرحله اثبات میشود که جز مجازات، راهحل دیگری برای رفتار ضدارزش جامعه وجود ندارد. این فیلتر بیان میدارد که روشهایی که واجد کمترین مزاحمت برای فرد است و کمتر جنبه آمرانه دارد، نسبت به روشهایی که مزاحمت بیشتری را برای او فراهم میکنند، برترند؛ از این رو حکومت باید تنها هنگامی به جرمانگاری رفتاری متوسل شود که بتواند با دلایل قطعی و یقینی ثابت کند که جز مجازات راهحل دیگری برای جلوگیری از آن وجود ندارد.
ج) فیلتر سوم، فیلتر کارکردها است. در این مرحله مصلحت یا مفسده جرمانگاری مورد بررسی قرار میگیرد. اگر مصلحت آن نسبت به مفسده بیشتر باشد، آن وقت میتوان برای این رفتار مجازات تعیین کرد و آن را جرمانگاری کرد.
از این جهت در فیلتر اول باید اثبات کنیم که جرمانگاریِ بیحجابی یا بدحجابی ضرورت دارد؛ در این باره از دو رویکرد استفاده کردم؛ منظر اول این است که باید دانست حجاب، تکلیفمدار است یا حقمدار؟ اگر اثبات کنیم حجاب امری تکلیفمدار است نه حقمدار، آن وقت میتوان بدحجابی یا بیحجابی را جرمانگاری کرد.
* منظور از حقمداری؟
یعنی؛ آیا خود فرد حق دارد حجاب داشته باشد یا خیر؟ اگر تکلیفمدار باشد، فرد نمیتواند ادعا کند که نباید حجاب داشته باشم؛ بنابراین باید حجاب را رعایت کند.
دستورات قرآنی خداوند در حفظ حجاب
* چگونه میتوان اثبات کرد که حجاب امری تکلیفی است نه حقی که بهعهده افراد است؟
برای اثباتِ تکلیفمدار بودن حجاب، به آیاتی از قرآن اشاره کردم. آیات حجاب در 5 مرحله نازل شده است؛
مرحله اول، آیات 32 و 33 سوره احزاب. خداوند به زنان پیامبر صلّی الله علیه و آله و سلّم امر کرد که از حجرههای خود جز موارد ضروری بیرون نیایند و همچنین با ناز و کرشمه با مردان سخن نگویند و مانند دوران جاهلیت، خود را زینت ندهند؛ “یا نِساءَ النَّبِیِّ لَسْتُنَّ کَأَحَدٍ مِنَ النِّساءِ إِنِ اتَّقَیْتُنَّ فَلاتَخْضَعْنَ بِالْقَوْلِ فَیَطْمَعَ الَّذی فی قَلْبِهِ مَرَضٌ وَ قُلْنَ قَوْلاً مَعْرُوفاً»، «وَ قَرْنَ فی بُیُوتِکُنَّ وَ لاتَبَرَّجْنَ تَبَرُّجَ الْجاهِلِیَّةِ الْأُولی…»؛ اى همسران پیامبر، شما اگر تقوا پیشه کنید، مانند هیچ یک از زنان نیستید؛ پس در گفتار خود، نرمى و طنّازى [چنانکه عادت بیشتر زنان است] نداشته باشید تا کسى که بیماردل است طمع کند، و سخن پسندیده گویید؛ و در خانههایتان قرار و آرام گیرید و [میان نامحرمان و کوچه و بازار] مانند زنان دوران جاهلیت پیشین ظاهر نشوید…».
مرحله دوم، آیه 53 سوره احزاب است؛ در این آیه خداوند به تمام مردان دستور میدهد از پشتپرده با زنان پیامبر سخن گویند. “وَ إِذَا سَأَلْتُمُوهُنَّ مَتَاعًا فَاسْأَلُوهُنَّ مِن وَرَاءِ حِجَابٍ؛و چون از زنان پیامبر چیزی خواستید از پشتپرده از آنان بخواهید؛ این برای دلهای شما و دلهای آنان پاکیزهتر است."، سپس دلیل این دستور را چنین بیان می فرماید: “ذَلِکُمْ أَطْهَرُ لِقُلُوبِکُمْ وَ قُلُوبِهِنَّ؛ حجاب برای آنکه دلهای شما و آنان پاکیزه بماند، بهتر است.”
بیشتر بخوانید
در مرحله سوم، در آیه 55 سوره احزاب، خویشاوندان نَسَبی همسران پیامبر از دایره این حکم خارج شدند و اجازه یافتند با همسران پیامبر صلّی اللّه علیه و آله و سلّم بدون نیاز به حائل سخن گویند: “لا جُناحَ عَلَیْهِنَّ فی آبائِهِنَّ وَ لا أَبْنائِهِنَّ وَ لا إِخْوانِهِنَّ وَ لا أَبْناءِ إِخْوانِهِنَّ وَ لا أَبْناءِ أَخَواتِهِنَّ وَ لا نِسائِهِنَّ وَ لا ما مَلَکَتْ أَیْمانُهُنَّ وَ اتَّقینَ اللَّهَ إِنَّ اللَّهَ کانَ عَلی کُلِّ شَیْءٍ شَهیداً.“
مرحله چهارم، آیه 59 احزاب است. در این آیه جلباب، بهعنوان حقی برای همسران و دختران پیامبر و زنان مؤمن قرار داده شد: “یا أَیُّهَا النَّبِیُّ قُلْ لِأَزْواجِکَ وَ بَناتِکَ وَ نِساءِ الْمُؤْمِنینَ یُدْنینَ عَلَیْهِنَّ مِنْ جَلاَبِیبِهِنَّ ذلِکَ أَدْنی أَنْ یُعْرَفْنَ فَلایُؤْذَیْنَ وَ کانَ اللَّهُ غَفُوراً رَحیماً؛ اى پیامبر، به همسرانت و دخترانت و همسران کسانى که مؤمنند بگو: چادرهایشان را بر خود فرو پوشند؛ این [پوشش] به اینکه [به عفت و پاکدامنى] شناخته شوند، نزدیکتر است و در نتیجه [از سوى مردم بیتقوا] مورد آزار قرار نخواهند گرفت؛ و خدا همواره بسیار آمرزنده و مهربان است.”
در مرحله پنجم، آیات 30 و 31 سوره نور است که احکام حجاب بانوان را روشن کرد: “قلْ لِلْمُؤْمِنینَ یَغُضُّوا مِنْ أَبْصارِهِمْ وَ یَحْفَظُوا فُرُوجَهُمْ ذلِکَ أَزْکی لَهُمْ إِنَّ اللَّهَ خَبیرٌ بِما یَصْنَعُونَ(30)وَ قُلْ لِلْمُؤْمِناتِ یَغْضُضْنَ مِنْ أَبْصارِهِنَّ وَ یَحْفَظْنَ فُرُوجَهُنَّ وَ لایُبْدینَ زینَتَهُنَّ إِلَّا ما ظَهَرَ مِنْها وَ لْیَضْرِبْنَ بِخُمُرِهِنَّ عَلی جُیُوبِهِنَّ…؛ به مردان مؤمن بگو چشمان خود را فرو بندند و خود را حفظ کنند؛ این براى آنان پاکیزهتر است؛ قطعاً خدا به کارهایى که میکنند، آگاه است؛ و به زنان باایمان بگو چشمان خود را از آنچه حرام است فرو بندند و خود را حفظ کنند و زینت خود را مگر مقدارى که پیداست آشکار نکنند و [براى پوشاندن گردن و سینه] مقنعههاى خود را بهروى گریبانهایشان بیندازند…».
همچنین در احادیث متعددی نیز اشاره به ضرورت حجاب شده است. در زمینه حجاب روایات فراوانی وارد شده که برخی توصیفی و برخی دیگر دستوری است؛ مثلاً جابربن عبدالله انصاری میگوید رسولالله صلّی اللّه علیه و آله بهقصد دیدار حضرت فاطمه علیها السّلام الله خارج شد، در حالی که من همراه ایشان بودم. هنگامی که به در خانه رسیدیم، دستش را بهروی در گذاشت و آن را فشار داد؛ سپس فرمود “السلام علیک". حضرت فاطمه جواب داد “علیکم السلام یا رسولالله!". پیامبر فرمود: “آیا من بههمراه کسی که با من است داخل شویم؟"، حضرت فاطمه عرض کرد: “یا رسولالله پوششی بر سر ندارم". پیامبر فرمود: “اضافه روپوشت را بگیر و با آن سرت را بپوشان"؛ حضرت فاطمه این کار را کرد. جابر ادامه میدهد که من و رسول خدا(ص) داخل شدیم.
امام صادق علیه السّلام نیز با لسان دستوری در این خصوص میفرمایند: “نَهَى أَنْ تَتَزَیَّنَ الْمَرْأَةُ لِغَیْرِ زَوْجِهَا فَإِنْ فَعَلَتْ کَانَ حَقّاً عَلَى اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ أَنْ یُحْرِقَهَا بِالنَّار؛ پیامبر نهی فرمود که زن برای مرد اجنبی زینت کند. اگر چنین کرد، حق است که خدا او را بهآتش بسوزاند. (الأمالی صدوق، النص، ص423)
در کتب اهلسنت نیز به این مضامین روایاتی از پیامبر اکرم درج شده است؛ از جمله روایت است که اسماء دختر ابیبکر با لباسهای نازک بر پیامبر وارد شد. آن حضرت بهنشانه اعتراض از او روی گرداند و فرمود: “یا اسماء انّ المرأة اذا بلغت المحیض لمتصلح ان یری منها الّا هذا و هذا؛ ای اسما زن وقتی به حد بلوغ رسید، نباید جایی از بدن و اندامش دیده شود، مگر صورت و دستها” (الصابونی، 1421ه، ص385)
* با توجه به اینکه جرمانگاری صورت گرفته است، اما در عین حال مشاهده میکنیم در برخی ادارات دولتی ما حجاب اسلامی رعایت نمیشود، این چالش از کجا ناشی میشود؟
در مسئله حجاب ضعف قانونی داریم. بدحجابی و بیحجابی تاکنون جرمانگاری نشده است. مفهوم عام در قانون مجازات بهنام «اَعمال منافی عفت» داریم. شاید بتوان بیحجابی را ذیل این عنوان تعریف کرد، اما صراحتاً درباره بیحجابی متنی قانونی نداریم.
حجاب باید از سطح آییننامهای تبدیل به قانون شود
* اما هر کدام از ادارات آییننامههایی در زمینه رعایت حجاب دارند؛ تکلیف این آییننامهها چیست؟
آییننامه، ارزش و اعتبار قانون را ندارد؛ حتی محکمه قضائی هم میتواند آن را مورد قبول قرار نداده و به آن اعتبار ندهد. آنچه در اجرا، کارایی دارد، قانون است، بنابراین در درجه اول مجلس شورای اسلامی باید بازبینی در قوانین جزایی ما داشته باشد. در تفاوت قانون با آییننامه آمده است: «قانون حاکم بر تمام مردم و سازمانهای دولتی است و اگر طبق تشریفاتِ مقرر در قانون اساسی تصویب و امضا شود، هیچ مرجعی حق الغای آن را ندارد و فقط قوه مقننه میتواند با وضع قانون دیگری، بهطور صریح یا ضمنی، آن را نسخ کند، اما اعتبارِ تصمیمهای قوه مجریه محدود به مفاد قوانین است و در صورتی اعتبار دارد که مخالف مصوبات مجلس نباشد، در این صورت، نهتنها دادگاهها بر اساس اصل 170 قانون اساسی باید از اجرای این گونه تصمیمها خودداری کنند؛ هر ذینفع نیز حق دارد از دیوان عدالت اداری ابطال آنها را بخواهد، بهاضافه تصویبنامهها و آییننامههای اداری، قوه مجریه را پایبند نمیکند، زیرا مقامِ تصویبکننده یا مقام بالاتر میتواند با گرفتن تصمیم تازهای آن را نسخ کند.»
بدحجابی آسیبهای عمومی را در پی دارد
* شما در بخشی از پژوهش خود بر اساس اصول لیبرالی درباره اثبات اینکه الزام حجاب، تضادی با آزادی فردی ندارد و بهعنوان تکلیف قانونی محسوب میشود سخن گفتید، منظور شما از طرح این مسئله چه بود؟
نظام لیبرال مبتنی بر آزادی مطلق است و معتقدند این اصل آزادی را بههیچوجه نمیتوان محدود کرد، مگر در برخی موارد استثنایی؛ مثل اصل ضرر، اصل مزاحمت، اصل حمایتگری قانونی و نیز اصل اخلاقگرایی قانونی. با توجه به این موارد، بهصورت خیلی جزئی آزادیِ مدنظر خود را مقید به این اصول میکنند. ما جهت اثبات ضرورت جرمانگاریِ پدیده بدحجابی از همین اصول محدودکننده نظام لیبرال استفاده کردیم؛ همانگونه که آنها معتقدند اصل ضرر محدودکننده آزادی است، ما نیز از همین اصل استفاده کردیم و ضرورت جرمانگاریِ بدحجابی را اثبات کردیم؛ به این معنا که وقتی بیحجابی در جامعهای شیوع مییابد، ممکن است افراد خانوادهای تحت تأثیر منفی این امر قرار گیرند و به این ترتیب موجبات تزلزل خانواده را فراهم کند. وقتی بنیان خانواده متزلزل شود، بهطور طبیعی اعضای آن خانواده ضررهای جبرانناپذیری میبینند؛ از این جهت بهدلیل ضرر به غیر، بیحجابی یا بدحجابی باید جرمانگاری شود.
دومین اصل لیبرالها، مسئله مزاحمت است؛ یعنی آزادی زمانی مصداق دارد که مزاحمتی در کار نباشد. اصل مزاحمت بر ممنوعیت رفتارهایی که ماهیتاً برای دیگران آزاردهندهاند تأکید دارد، هرچند این رفتارها ضرری ملموس و محسوس بهدنبال نداشته باشند؛ درواقع مزاحمت در مقایسه با ضرر موجب نقض حقوق یا سدّ منافع کسی نمیشود و آسیب جسمی یا مادی ایجاد نمیکند بلکه صرفاً اسباب اذیت و آزار دیگران را فراهم میکند، از مواردی که لیبرالها بهاستناد اصل مزاحمت خواستار جرمانگاری آنها شدهاند میتوان به توهین علنی، افشای سِرّ، افترا، فحشای علنی، هرزهنگاری و… اشاره کرد، نهایتاً باید گفت که رفتار آزاررسان باید بهلحاظ اخلاقی غلط (غیرقابل دفاع و غیرقابل توجیه) باشد. معیار غلط بودن رفتار نیز شهودها و باورهای اخلاقی مردم است، بنابراین در فرضی که رفتار آزاررسان اخلاقاً غلط و غیرقابل دفاع و غیر قابل توجیه نباشد، نمیتوان آن را از رهگذر جرمانگاری ثبت کرد.
قانون اجازه نمیدهد افراد به خود آسیب برسانند
موضوعی بهنام حمایتگری قانونی داریم؛ به این معنا که بیحجابی و بدحجابی علاوه بر اینکه برای سایر افراد جامعه آسیبهایی بههمراه دارد، برای خود فرد هم آسیبرسان است؛ یعنی فردی که با بدحجابی در جامعه ظاهر میشود، نسبت به افراد باحجاب، بیشتر مورد تعرض قرار میگیرد، از این رو برای جلوگیری از آسیب احتمالی که ممکن است فرد دچار آن شود، قانون میگوید علاوه بر جلوگیری از آسیب دیگران به وی، باید از ضرر به خود فرد هم جلوگیری کنم، مثال ساده آن، استفاده از کلاه ایمنی است که قانون شما را ملزم به استفاده از آن میکند؛ چرا که قانون خود را موظف به حفظ جان افراد جامعه و حمایت از آنها میداند.
حجاب امری فردگرا نیست بلکه مسئلهای اجتماعی است
نکته آخر اینکه حجاب اگر محدودکننده هم باشد، بهدلیل حفظ بنیانهای اجتماعی است؛ از این منظر، فرد نباید خودنگر یا خودمحور باشد بلکه باید خود را در پازلی فرض کند که همگان در این پازل نقشهای خود را ایفا میکنند؛ بنابراین باید نسبت به حقوق سایرین احترام گزارد. اگر آن فرد تقیدی در زندگی نداشته باشد و یا دچار بیماری شود، سایرین را هم مورد آسیب قرار میدهد، بهویژه موجب تزلزل پایههای خانواده خویش و بعد جامعه میشود، از این رو قوانین و احکام ادیان الهی صرفاً فردگرا نیست بلکه در بستر و پازل تمدنی قابل خوانش است.
تسنیم
فرم در حال بارگذاری ...
برگزاری همایش ابراهیم آفریقا در حرم امام رضا
نوشته شده توسطرحیمی 25ام آذر, 1398
همایش ابراهیم آفریقا ویژه بزرگداشت مقام شیخ زکزاکی رهبر شیعیان نیجریه فردا سهشنبه ۲۶ آذرماه باحضور حجتالاسلام علی عباسی رئیس جامعة المصطفی العالمیه در رواق امام خمینی (ره) حرم رضوی برگزار میشود.
این برنامه به منظور تجلیل از شیخ زکزاکی فردا بعد از نماز مغرب و عشاء در رواق امام خمینی(ره) حرم مطهر رضوی برگزار و در آن حجتالاسلام عباسی رئیس جامعةالمصطفی العالمیه به ایراد سخنرانی و میثم مطیعی به مدیحهسرایی و قرائت دعای توسل میپردازد.
شیخ ابراهیم زکزاکی رهبر شیعیان نیجریه بیش از ۳۰۰ مدرسه اسلامی در نیجریه و کشورهای همسایه آن تأسیس کرده است. وی سال ۱۳۹۴ در جریان حمله نیروهای ارتش نیجریه به مراسم اربعین به حسینیه بقیةالله در شهر زاریا که منجر به کشته و مجروحشدن تعدادی از شیعیان شد به همراه همسرش دستگیر و زندانی شدند.
فارس
فرم در حال بارگذاری ...
خدا کند رئیسجمهور دروغ گفته باشد!
نوشته شده توسطرحیمی 25ام آذر, 1398
نماهنگ| خدا کند روحانی دروغ گفته باشد! آیتالله موحدیکرمانی خطیب نماز جمعه تهران با اشاره به اظهارات رئیسجمهور مبنی بر بیخبری از زمان اجرای طرح افزایش قیمت بنزین، گفت: |
فرم در حال بارگذاری ...