...

کاشکی آمده بودی و زمین سرد نبود
این همه روی زمین آدمِ نامرد نبود

خسته‌ام! مهدیِ من! حال مرا می‌فهمی؟
حال من را که نصیبم به جز از درد نبود

تو بهاری و اگر آمده بودی؛ گل‌ها
دلشان منتظر حادثه‌ای زرد نبود

تو اگر آمده بودی همه انسان بودیم
نفسمان این همه هر جایی و ولگرد نبود

هیچ کس اهل ریاکاری و تزویر و فریب
هیچ کس مدعی آن چه نمی‌کرد نبود

ندبه‌ها و فرج و العجل و عهد… چه سود؟
کاش این شهر پر از آدمِ بی درد نبود…

وحیده افضلی

دَه وظیفه مهم جوان مومن انقلابی در انتخابات

الإمامُ زينُ العابدينَ عليه السلام:

«مَن ثَبَتَ على وَلايتِنا في غَيبةِ قائمنا أعطاهُ اللّه ُ أجرَ ألفِ شهيدٍ ، مثلِ شُهَداءِ بدرٍ و اُحدٍ.»

امام زين العابدين عليه السلام می فرمایند:

«هر كه در روزگار غيبت قائم ما، بر ولايت ما استوار ماند، خداوند پاداش هزار شهيد مانند شهيدان بدر و اُحُد را به وى عطا مى فرمايد.»

بحار الأنوار : 52 / 125 / 13

در ادامه متن سخنرانی حجت الاسلام پناهیان را می خوانید:

 

 

قرآن بزرگترين لذت انسان است.

ماه رجب ماه عبادت و مقدمه دو ماه عبادت برتر ديگر یعنی شعبان و رمضان است که طبيعتا انس خود را با قرآن بايد شروع کنيم. کساني که مي خواهند از ماه رمضان بهره بيشتري ببرند بهتر است از ماه شعبان تغييري در برنامه عبادت روزانه خود بدهند. از جمله اینکه روز انه چهارده مرتبه قرآن بخواند، طوریکه در مجموع پنجاه آيه تلاوت کرده باشد. بی شک اسراري در تعداد چهارده مرتبه رجوع به قرآن وجود دارد. مسئول و سرایدار خانه امام  می گفت: حضرت امام، روزانه دورازده مرتبه قرآن تلاوت مي کردند. مسئله مهم اين است که هنگام قرآن خواندن بايد از آن لذّت برد که براي فهم آيات اين قاعده لازم است. اگر کسي بتواند زيبايي قرآن را درک کند قرآن هداياي خود را به او خواهد داد که انسان احساس مي کند خدا با او صحبت مي کند و اين دلنشين ترين حس دنيا است.

 

همچنان که در روايات آمده سخن گفتن خداوند با انسان مورد اقبال و دلنشين است. اگر انسان به قرآن دل دهد احساس مي کند خداوند در لحظه با او صحبت مي کند و تصورش به تاريخي بودن آن نيست بلکه لحن و معني قرآن نيز براي انسان واضح مي شود. در دنيا بزرگترين تفريح براي انسان تلاوت قرآن خواهد شد و احساس غم و تنهايي نخواهد کرد چرا که خدا را خواهد داشت. رحمت بي نهايت خدا در حجم آيات قران جمع شده است.

 

لذت شنيدن کلمات قران را با مدد گرفتن از اهل بيت بايد چشيد و مي توان با اراده به اين مرتبه رسيد. ائمه با تلاوت قرآن بدنشان به لرزه مي افتاد. اين ارتعاش قرآن نتیجه هيجان بسيار زيبايي است که آيات دارند. بزرگترين عذاب اين است که خدا با انسان سخن نگويد. بواسطه قرآن خواندن و اشک ريختن مي شود از خدا خواست که این اتفاق رخ دهد. هر کمبودي در زندگي انسان به علت اين است که از منبع انرژي که قرآن می باشد، استفاده نکرده است. يکي از علتهای گريه هاي حضرت فاطمه سلام الله علیها بعد از وفات پيامبر اکرم صلی الله علیه و آله اين بود که ديگر آيات قرآن نازل نخواهد شد.

خداوند به واسطه روح بزرگوار و لطيف حضرت فاطمه زهرا سلام الله عليها وحي را بر ایشان نازل مي کرد. 

...

...

نزدیک های سپیده دم بود که مهاجمان با شمشیرهای آخته به سوی بستر تاختند و تا عبا از صورتِ «شجاعِ خفته در خطر» برداشتند، حضرت علی علیه السلام را مقابلِ خود یافتند. با عتاب از او پرسیدند: محمّد کو؟ محمّد کجا رفت؟

علی که اینک از رهیدن رسول اللّه صلی الله علیه و آله خیالش تا حدودی راحت بود و می دانست که آن حضرت شب را تا سحر به حدّ کافی از خطر دور شده است، در پاسخ گفت: شما که خانه را شب تا سحر محاصره کرده بودید، باید بهتر از من که در اینجا خفته بودم، بدانید که پیام آور خدا صلی الله علیه و آله کجاست.

خدای متعال همان شب به جبرئیل و مکائیل وحی کرد که من شما دو فرشته را با هم برادر ساخته ام و حال از شما می پرسم که کدام یک از شما حاضر است که بمیرد تا آن دیگری زنده ماند؟ هیچ کدام مرگ را نپذیرفتند.

و خدا گفت من در روی زمین هم محمّد را با علی برادر ساخته ام به بالای بستر محمّد بشتابید تا از علی محافظت کنید و از نزدیک ببینید که برادر در حفظ برادر چگونه از جان می گذرد و شب را تا سحر خود را سپر بلای برادر می کند.

آن دو فرشته خود را به علی علیه السلام رساندند تا به او بگویند: آفرین بر تو ای پسر ابوطالب که خدا با وجودِ باوفای تو به فرشتگان هفت آسمان مباهات می کند.

توضیح: این ماجرا از مسلّمات تاریخ اسلام است. هرگز کسی در وقوع آن تردید نکرده است. نه تنها در کتاب های تاریخ، حدیث، کلام و عقاید و مناقب که حتّی در تفسیرهای قرآن هم این واقعیت روایت شده است. اختصاص به مذهب خاصّی ندارد، قولی است که جملگی بر آنند. آن شب تاریخی بیشتر با نامِ «لیلة المبیت» خوانده می شود.

لیلة المبیت یا شب هجرت، شب پنجشنبه، اول ماه ربیع الاوّل از سال چهاردهم بعثت بود که در تاریخ اسلام روی داد.

مفسّران قرآن نیز نوشته اند که پس از این جانفشانی حضرت علی علیه السلام بود که آیه شریفه ای از قرآن نازل شد که خداوند در آن علی علیه السلام را می ستاید:

«وَمِنَ النَّاسِ مَن یشْرِی نَفْسَهُ ابْتِغَاءَ مَرْضَاتِ اللّهِ وَاللّهُ رَؤُوفٌ بِالْعِبَادِ»

در میان مردم کسی هست که برای به دست آوردن خوشنودی خدا از جانش هم می گذرد و خدا به بندگان مهربان است.»

و شاعران نیز تا آنجا که توفیق یافته اند، امام علی علیه السلام را به این از جان گذشتگی ستایش کرده اند، از باب نمونه به دو شعر اشارتی می رود. رشحه اصفهانی از شاعران سده سیزدهم می گوید:

بحر است علی و دیگران کم ز غدیر

شد قدر علی بلند از حی قدیر

آن کس که به شب خفت به جای احمد

زیبد که نشاندش به جا روز غدیر

و استاد سید محمّد حسین شهریار تبریزی در ضمن مثنوی بلندش موسوم به «شب و علی» می گوید:

شهسواری که به برق شمشیر

در دل شب بشکافد دل شیر

عشقبازی که هماغوش خطر

خفت در خوابگه پیغمبر[1]

کتاب حیدرانه ها (داستان های شیرین و مستند از شجاعت حضرت علی علیه السلام)

 
 

...

1. درخواست شناخت آن حضرت از خداوند

گرچه خداوند، نعمت های فراوانی را نصیب بندگان خویش نموده است، ولی بعضی از نعمت ها را بر برخی دیگر برتری داده و آنها را بزرگ شمرده است. در آیه شریفه 269 سوره بقره می خوانیم: Nوَمَن یؤْتَ الْحِکمَةَ فَقَدْ أُوتِی خَیرًا کثِیرًاM؛ «هر کس به او حکمت داده شد، قطعاً خیر کثیر به او داده شده است.» در ذیل این آیه شریفه، روایت زیبایی از امام صادق علیه السلام وارد شده است که ایشان، حکمت را طاعت خداوند و معرفت امام علیه السلام معرفی نموده اند.[9] با این بیان، شایسته است که منتظر در رأس دعاهایی که برای امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف می نماید، معرفت آن حضرت را از خداوند متعال درخواست کند. این آموزه دینی در مضامین بلند برخی دعاها نیز مشهود است. از جمله دعای مشهور «اللهم عرِّفنی نفسک…»[10] که در آن از خداوند می خواهیم حجت خود را به ما بشناساند، تا از دین خود گمراه نشویم.

لازم به ذکر است که محبت حقیقی حضرت ولی عصر عجل الله تعالی فرجه الشریف هم جز با شناخت آن بزرگوار محقق نمی شود. طبیعی است که انسان وقتی چیزی را نشناسد و خواص آن را نداند و به مراتب نیاز خود به آن آگاهی نداشته باشد، آن را دوست نمی دارد. اما پس از شناخت نتایج و درک احتیاج خود به آن، نمی تواند آن را دوست نداشته باشد. وقتی آدمی عظمت و شخصیت و مقام بلند کسی را بشناسد و خود را سراپا نیازمند به او ببیند، محبّ او می شود و با افزایش معرفت و شناخت او، محبت نیز شدیدتر خواهد شد. بر همین اساس و به فرموده اهل بیت علیهم السلام: «انسان مؤمنی که حق امام خود را بشناسد و بمیرد، اگر چه مرگ او در بسترش باشد، ثواب و اجر شهید را خواهد داشت.»[11] پس شایسته است که منتظر حضرت، در کنار دعای برای تعجیل ظهور آن بزرگوار، همواره از خداوند بخواهد تا شناخت ایشان را نصیب او نماید.

2. پرهیز از درخواست شتاب زدگی در تحقق امر ظهور

یکی از آداب دعا این است که دعا کننده از دعا کردن خسته نشود و حاجت خود را به طور مکرّر بخواهد؛ همان گونه که پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم می فرماید: «خداوند درخواست کنندۀ مُصرّ را دوست دارد.»[12] اما از طرفی باید توجه داشت که این اصرار به معنی عجله کردن در اجابت نیست. منتظر حقیقی، در عین حال که برای ظهور آن حضرت دعا می کند، از عجله کردن پرهیز می نماید؛ چرا که یکی از آسیب های مهمی که روایات نیز فراوان به آن هشدار داده اند، عجله داشتن در تحقق امر ظهور است. امام صادق علیه السلام می فرمایند: «انما هلک الناس من استعجالهم لهذا الامر، انّ الله لایعجل لعجلة العباد، انّ لهذا الامر غایة ینتهی الیها، فلو قد بلغوها لم یستقدموا ساعة و لم یستاخروا؛[13] عجله کردن مردم برای امر ظهور، آنها را هلاک می سازد. خداوند به جهت شتاب مردم عجله نمی کند. برای این امر، مدتی است که باید پایان پذیرد. هنگامی که به آن رسیدند، نمی توانند ساعتی آن را جلوتر یا عقب تر بیندازند.»

3. همراهی دعا و عمل

منتظر واقعی، دعا کردن برای امامش علیه السلام را در حقیقت، شکر صاحب نعمت خود می داند. هر چند او خود را مدیون امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف می داند و عاجز از ادای شکر ایشان است ولی می تواند در ارتباط بین خود و خدایش خالصانه برای او دعا کند. چنانچه امام سجاد علیه السلام به این مهم اشاره کرده و فرموده اند: «… از حقوق کسی که به تو خوبی کرده، این است که در ارتباط بین خود و خدای عزوجل، خالصانه برای او دعا کنی. اگر چنین کردی، به صورت پنهان و آشکار، شکر او را به جای آورده ای.»[14] اما در عین حال، از همراه نمودن دعا با عمل صالح غافل نیست، آن هم عملی که مورد قبول حضرت ولی عصر عجل الله تعالی فرجه الشریف باشد. در پیامی که امام مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف از طریق شیخ مفید برای شیعیان فرستاده اند، تأکید فرموده اند: «فما یحبسنا عنهم الاّ ما یتّصل بنا مما نکرهه و لا نؤثره منهم؛[15] چیزی ما را از شیعیان، پنهان نساخته مگر آن دسته از کردارشان که بر ما ناخوشایند است و از ایشان توقع نداریم.»

بدون تردید یکی از مهم ترین علل محرومیت از فیض دیدار حضرت مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف در زمان غیبت، آلودگی های روحی و گناهان اخلاقی است. بدیهی است که دعا برای سلامتی و فرج حضرت، و درخواست دیدار آن بزرگوار از خداوند، جز با پالایش روح و جسم و جان میسر نیست.

خلاصه این که منتظر امام عصر عجل الله تعالی فرجه الشریف با رعایت آداب دعا برای امام، در واقع، ادب خویش نسبت به آن بزرگوار را ابراز نموده و راه سعادت و نجات از سختی های دوران غیبت را از خداوند درخواست می نماید.

سو تیتیر

* اما به نظر می رسد منتظر حقیقی، جدای از رعایت آداب و شرایطی که در روایات اسلامی برای دعا ذکر شده است، باید به چند نکته مهم و کلیدی در این امر مهم توجه بیشتری داشته باشد؛ چرا که اگر این امور، آن گونه که باید و شاید در مراحل دعای منتظر در نظر گرفته نشود، کمال ادب او نسبت به ساحت مقدس امام عصر عجل الله تعالی فرجه الشریف رعایت نشده است.

* اصرار به معنی عجله کردن در اجابت نیست. منتظر حقیقی، در عین حال که برای ظهور آن حضرت دعا می کند، از عجله کردن پرهیز می نماید.

* «… از حقوق کسی که به تو خوبی کرده، این است که در ارتباط بین خود و خدای عزوجل، خالصانه برای او دعا کنی. اگر چنین کردی، به صورت پنهان و آشکار، شکر او را به جای آورده ای.»

—————————————-

*. فارغ التحصیل کارشناسی ارشد مهدویت.

[1]. سوره مؤمن/ 60.

[2]. سوره فرقان/ 77.

[3]. وسائل الشیعه، ج4، ص1139.

[4]. کافی، ج2، ص476.

[5]. بحارالانوار، ج90، ص311.

[6]. کافی، ج2، ص473.

[7]. وسائل الشیعه، ج4، ص1174.

[8]. کمال الدین، ج2، ص483.

[9]. تفسیر کنزالدقائق، ج2، ص444.

[10]. مفاتیح الجنان، دعای عصر غیبت.

[11]. غرر الحکم، ص64.

[12]. کافی، ج2، ص476.

[13]. همان، ج1، ص369.

[14]. بحارالانوار، ج74، ص7.

[15]. احتجاج، ج2، ص325.

 
مجله امان بهمن و اسفند ماه 1390، شماره 34