در شب های قدر چگونه عمل کنیم

شبهای قدر در فرهنگ اسلامی دارای فضیلت بسیار و احکام مستحبی خاصی است که پرداختن به آنها و مواظبت برعدم ارتکاب برخی گناهان که ممکن است در لیالی قدر اتفاق افتد می تواند مارا در رسیدن به فضیلت این شبهای با عظمت یاری نماید .

 درآستانه فرارسیدن شب های قدر، محور های مهم ، احکام خاص و مشترک بین این لیالی شریفة را جهت استحضار مخاطبان ارجمندبه بحث می نشیند.

اینک به چند محور احکامی در این زمینه اشاره می نماییم :

*محوراول ، «تعداد»

تعداد شب های قدر عبارت است از سه شب 19 ، 21 و 23 ماه مبارک رمضان . و احتمال قوی تر در 21 و 23 است . مرحوم آیة الله تبریزی ( جواد بن علی ، متوفای 1427) همین مضمون را تأیید فرموده می نویسند : ليلة القدر هي ليلة التاسع عشر أو الحادية و العشرون أو الثالثة و العشرون، و يحتمل قويّاً أنّها احدى الليلتين الأخيرتين[1].

*محور دوم ، «عظمت»

عظمت لیالی قدر موجب می شود که هم ثواب اعمال خیر در این شب ها چند برابر گردد و هم خدای ناخواسته گناه انجام معاصی در این شب های مبارک بیشتر شود . مرحوم کاشف الغطاء ( متوفای 1228) در مورد همه مکان ها و زمان های شریف می نویسد : و المفهوم من التتبع تضاعف الأجر و الثواب في إيقاع الطاعة في أوقات أو أمكنة شريفة و المؤاخذة و العقاب في إيقاع المعصية و يشتد الاستحباب في المندوبات و المرجوحية في المكروهات باعتبار شرف الزمان و المكان و نحوهما‌[2]. آن چه از روایات به دست می آید این است که ثواب طاعت و عقاب معصیت در امکنه و ازمنه شریفه متضاعف و چند برابر می گردد ، و همین گونه است انجام مستحبات و مکروهات .

ادامه »

حضرت آیت الله شبیری زنجانی در پاسخ به سئوال یکی از مقلدان حکم شرعی پورسانت و بازاریابی شبکه ای را بیان کرده اند.

سئوال و پاسخ این مرجع تقلید به شرح ذیل است.

سئوال

کسب درآمد از طریق بازاریابی شبکه ای چه حکمی دارد؟ آیا پورسانتی که گرفته می شود، حلال است؟

پاسخ معظم له

اگر در بازاریابی شبکه ای سود در مقابل معرفی مشتری و خریدار واقعی و یا بازاریاب دیگر داده شود، اشکال شرعی ندارد، البته چنین فعالیتهایی بنا بر احتیاط نباید بر خلاف قانون باشد. اخذ پورسانت برای کار حلال اگر خلاف مقررات نباشد، اشکال ندارد.

خبرگزاری «حوزه»

وَ قَالَ علی عليه السلام إِنَّ الطَّمَعَ مُورِدٌ غَيْرُ مُصْدِرٍ وَ ضَامِنٌ غَيْرُ وَفِيٍّ وَ رُبَّمَا شَرِقَ شَارِبُ الْمَاءِ قَبْلَ رِيِّهِ وَ كُلَّمَا عَظُمَ قَدْرُ الشَّيْ ءِ الْمُتَنَافَسِ فِيهِ عَظُمَتِ الرَّزِيَّةُ لِفَقْدِهِ وَ الْأَمَانِيُّ تُعْمِي أَعْيُنَ الْبَصَائِرِ وَ الْحَظُّ يَأْتِي مَنْ لَا يَأْتِيهِ

امام عليه السّلام (در دورى از آز و آرزو) فرموده است:

طمع (آدمى را) بر سر آب مى آورد بى آنكه (او را سيراب كرده) باز گرداند (هر كه بآن گرفتار شود تباه گشته رهائى نيابد) و ضامن است بى آنكه (بعهد و پيمان خود) وفاء كند، 2- و بسا آشامنده كه پيش از سيراب شدن گلوگير شود (بسا آزمند كه در راه بدست آوردن مطلوب پيش از رسيدن بآن و بهره بردن تباه گردد) 3- و هر چند منزلت چيزيكه بآن رغبت ميشود افزون باشد اندوه نيافتن و بدست نياوردن آن بسيار گردد، 4- و آرزوها ديده هاى بينائيها را كور مى نمايد، 5- و نصيب و بهره (مقدّر) مى آيد پيش كسيكه بسوى آن نمى آيد (بهره مقدّر خواهد رسيد هر چند در طلب آن كوشش نداشته و آرزومند آن نباشند).^{( . ترجمه وشرح نهج البلاغه(فیض الاسلام)، ج 6 ، صفحه ی 1221)}

[و فرمود:] طمع كشاننده به هلاكت است و نارهاننده، و ضامنى است حق ضمانت نگزارنده، و بسا نوشنده كه گلويش بگيرد و پيش از سيراب شدن بميرد، و ارزش چيزى كه بر سر آن همچشمى كنند هر چند بيشتر بود مصيبت از دست دادنش بزرگتر بود، و آرزوها ديده بصيرت را كور سازد و بخت سوى آن كس كه در پى آن نبود تازد.^{( . ترجمه نهج البلاغه شهیدی، ص 412)}

ادامه »

امیر مومنان حضرت علي(علیه السلام) فرمودند:

لو ان السموات و الارض كانتا علي عبد رتقا ثم اتقي الله لجعل له مخرجا و يرزقه من حيث لا يحتسب.

 «گر آسمانها و زمين بر بنده‏اي تنگ گيرند و او از خداوند تقوي داشته باشد خدا راه خروج از اين بن بست را براي او قرار دهد و از جائيكه بگمانش نرسد او را روزي رساند»

^{(غرر الحكم و درر الكلم، ص: 569)}

سيد جزائرى در رياض الابرار از حضرت سيدالشهداء عليه السلام نقل مى كند: آن جناب فرمود: اين فرمايش پيغمبر ^{صلى الله عليه و آله} كه بعد از نماز بهترين عمل ها مسرور كردن مؤمن است با وسایلى که معصيت نباشد براى من به تجربه رسيد.

روزى غلامى را ديدم با خوراک خود سگى را شريک قرار داده، پرسيدم: چرا چنين مى كنى؟ گفت: يابن رسول الله من محزونم و جوياى سُرورى هستم، مى خواهم با مسرور كردن اين حيوان غم از دلم زدوده شود. زيرا من بنده­ مردى يهودى هستم، مايلم از او جدا شوم.

اباعبدالله عليه السلام پيش آن مرد يهودى رفت و دويست دينار قيمت غلام را با خود برد. درخواست كرد غلام را بفروشد. آن مرد عرض كرد: غلام فداى قدم مبارک شما. اين بستان را نيز به او بخشيدم. دويست دينار را هم تقديم به شما مى كنم.

حضرت فرمود: من مال را به تو بخشيدم. مرد يهودى عرض كرد: پذيرفتم، آن را هم به غلام مى بخشم.

سيدالشهداء عليه السلام فرمود: من هم غلام را آزاد كردم، دينارها و بستان را نيز به او بخشيدم.

زن آن يهودى گفت: من هم اسلام مى آورم و مهريه خود را به شوهرم مى بخشم.

یهودی گفت: من نيز مسلمان مى شوم و اين خانه را به زنم بخشيدم. (1)

_______________________________________

1- مجلسی، بحارالانوار، ج 10، ص 145 به نقل دارالسلام ج 3 ص 350

إِنَّمَا قَوْلُنَا لِشَيءٍ إِذَا أَرَدْنَاهُ أَنْ نَقُولَ لَهُ كُنْ فَيكُونُ(^{النحل/40)}
ما وقتي چيزي را اراده کنيم همين قدر به آن مي‏گوييم باش بي‏درنگ موجود مي‏شود.

امیرالمومنین (علیه السلام) فرمودند :

خداوند متعال به داوود (علیه السلام) وحی نمود :

ای داوود ، تو اراده می کنی و من هم اراده می کنم ولی فقط اراده ی من تحقق می یابد .

پس اگر تو تسلیم اراده ی من شوی ،

من آنچه را که تو اراده کرده ای به تو می دهم .

و اگر تسلیم اراده ی من نشوی ،

تو را در آن چیزی که اراده کرده ای ، دچار رنج و تعب می کنم

و باز هم فقط اراده ی من تحقق می یابد .

    در این که کار«قضاوت» از جمله کارهای بسیار مهم حکومتی است شکی نیست. مهم این است که بدانیم قضات چه ویژگی هایی باید داشته باشند. سخنان گوهربار امیر بیان حضرت علی(علیه السلام) در مورد گزینش قضات، خطاب به مالک اشتر بسیار در خور تعمق بوده، گره گشای بسیاری از مشکلات کنونی جامعه اسلامی ما خواهد بود. حضرت علی(علیه السلام) در این بخش از نامه، ویژگی های چندی را برای گزینش قاضیان یادآور می شوند:

1. قاضی باید کسی باشد که فشار کار بر او دشوار نیاید؛

2. ستیز متخاصمان او را به لجاجت نکشاند؛

3. بر لغزش پایدار نباشد؛

4. وقتی حق را شناخت، در بازگشت به آن در نماند؛

5. چشم طمع به مال دیگران ندوزد؛

6. به شناخت اندک بسنده نکند؛

7. در شهادت، درنگش از همه بیشتر باشد؛

8. بیش از همه حجت و برهان به کار برد؛

9. از آمدوشد صاحبان دعوا کم تر به ستوه آید؛

10. در آشکار شدن کارها از همه شکیباتر باشد؛

11. در صورت روشن شدن حکم از همه قاطع تر باشد؛

12. ستایش فراوان او را به خودبینی نکشاند؛

13. خوش آمدگویی او را بر نیانگیزاند…

     طبعاً افرادی که دارای این ویژگی ها باشد، بسیار اندک هستند، همان گونه که حضرت خود فرموده است: «اینان اندکند». سپس حضرت به سبب حساس بودن کار قضاوت به مالک سفارش می کند تا در رسیدگی به امر قضاوت کوتاهی نکند. بنابراین، منصب قضاوت از جمله کارهایی است که در درجه اول، جز انبیا و اولیای الهی کسی شایستگی عهده دارشدن آن را ندارد، سپس این منصب از آنِ فقهای واجد شرایط است، و سرانجام در صورت اضطرار و ناچاری، اگر بنا شد به افراد دیگری واگذار شود، باید کسانی عهده دار این منصب باشند که علاوه بر قدرت اجتهاد از ویژگی های دیگری که آن ها را از لغزش ها در امان نگه می دارد، برخوردار باشند.

پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله وسلم) در سفارش های ایشان به امیرالمؤمنین امام علی علیه السلام میفرمایند :

ای علی ! 9 چیز است که فراموشی می آورد :

1- خوردن سیب ترش
2- خوردن گشنیز
3- خوردن پنیر
4- خوردن پس مانده موش
5- خواندن نوشته های روی قبر
6- راه رفتن میان دو زن
7- افکندن شپش
8- حجامت در گودی پس سر
9- ادرار کردن در آب راکد

بحارالانوار ، ج 63 ، ص 245 ، ح 2

 عَنْ أَبِي الْحَسَنِ الثَّالِثِ علیه السلام:

أَنَّهُ قَالَ إِنَّ اللَّهَ جَعَلَ قُلُوبَ الْأَئِمَّةِ مَوْرِداً لِإِرَادَتِهِ فَإِذَا شَاءَ اللَّهُ شَيْئاً شَاءُوهُ وَ هُوَ قَوْلُ اللَّهِ وَ ما تَشاؤُنَ إِلَّا أَنْ يَشاءَ اللَّهُ.

حضرت امام علي النقى عليه السّلام فرمود:

خداوند دل هاى ائمه را محل اراده خود قرار داده، اگر خدا چيزى را بخواهد آنها خواهند خواست

و اين معنى آيه است «و ما تَشاؤُنَ إِلَّا أَنْ يَشاءَ اللَّهُ» و شما هيچ چيز را نمى‏خواهيد مگر اينكه خدا بخواهد.

_{بحار الأنوار، ج‏25، ص: 372}

حوزه نیوز

شرایط دعا

از شرایط دعا این است که نسبت به احدی در عرض و مالش ظلم روا ندارد. در یکی از حدیث های قدسی آمده است:

از تو دعا و اجابت از من، پس هیچ دعایی را از من مپوشان، مگر خواستن لقمه حرام.

در روایتی از رسول اکرم صلی الله علیه و آله آمده است:

هر کس که بخواهد دعایش مستجاب شود، باید کار و غذایش را پاکیزه کند.

و در نصایحی که خداوند متعال به حضرت عیسی علی نبینا و آله و علیه السلام فرمود، از جمله این بود:

یَا عیسی! قُل لِظَلَمَةِ بنی اسرائیل: لا تَدعُونی و السحتُ تَحتَ اَحضَانِکُم و الاَصنِامُ فی بُیُوتِکُم، فَانّی آلیت أن اُجیبَ مَن دَعَانی، و أن اجعَلَ اِجَابَتی لَعَناً عَلَیهِم حَتّی یَتَفَرّقوا.

به ستمکاران بنی اسرائیل بگو مرا نخوانید و حال آنکه در زیر گام هایتان رشوه و در خانه هایتان بت وجود دارد و به درستی که من سوگند یاد کرده ام دعای کسی را اجابت می کنم که مرا بخواند. از این رو، اجابت من در حق آنها «لعن» است تا زمانی که پراکنده شوند.

ادامه »