رئيس مؤسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني (ره) در ديدار با مسئولان بنياد هابيليان ( قربانيان شهداي ترور کشور) با بيان اين‌که بررسي پديده‌هاي مختلف جامعه و شناسايي نقاط ضعف براي برطرف کردن آن‌ها و تقويت نقاط قوت، نشانه از رشد و توسعه يافتگي جوامع است، خاطر نشان کرد: تحقيقات شما در اين زمينه مي‌تواند بسيار راهگشا و آموزنده باشد؛ اما بايد بررسي کرده و اولويت بندي کنيد؛ اين‌که تفسير جامعه شناختي و روانشناختي آن چيست؟

عوامل رخ دادن چنين پديده‌اي چيست؟

انواع اين پديده چيست و علت تفاوت اين انواع چيست؟

انگيزه عاملان اين پديده چيست و سؤالات ديگري که مي‌تواند مورد توجه قرار گيرد.

علامه محمد تقي مصباح يزدي با اشاره به اين‌که واژه ترور در لغت عربي به ارهاب ترجمه مي‌شود، ادامه داد: به نظر مي‌رسد اگر معادل فارسي آن نيز مشخص شود و مخصوصاً به گونه‌اي اسم انتخاب شود که بر تقدس قربانيان ترور نيز اشاره داشته باشد، بهتر خواهد بود؛ چرا که طبيعي است که شما هر تروري که در جامعه اتفاق بيفتد ولو اين‌که مثلا با انگيزه‌هاي شخصي باشد را پيگيري نمي‌کنيد، بلکه ترورهاي خاصي که قربانيان آن شهيد هستند را دنبال مي‌کنيد.

وي افزود: از اين رو اگر با توجه به اهداف تروريست‌ها، واژه‌اي يافت شود که در آن معناي شهادت قرباني وجود داشته باشد، بهتر است.

علامه مصباح يزدي با اشاره به نوع سؤالات و دسته‌بندي‌هايي که در مورد ترور و انواع آن مي‌توان داشت، افزود: يکي از داستان‌هاي قرآن، مربوط به فرزندان آدم و کشته شدن يکي از آن‌ها به دست ديگري مي‌باشد که اتفاقا شما نيز نام مرکز خود را با توجه به همان داستان انتخاب کرده‌ايد. اما نکته جالب توجه اين‌که قرآن کريم که بناي بر اختصار دارد و در بيان داستان‌ها، فقط به ذکر مواردي که نکته مهمي در آن وجود دارد، اکتفا مي‌کند، اين داستان را با ذکر جزئيات نقل کرده است و نشان مي‌دهد که اين داستان داراي نکات بسيار مهم و فراواني است.

وي با اشاره به برخي تفسير‌هاي مارکسيستي که در گذشته رواج داشته اظهار داشت: در گذشته، تب مارکسيسم بسياري از کشورها را گرفته بود و جوانان زيادي را به خود جلب کرده بود؛ مخصوصاً اين‌که در کشور ما نيز بهترين قلم‌ها و بهترين بيان‌ها و بهترين ادبيات در اختيار مارکسيست‌ها و در حال رواج يافتن بود. لذا مارکسيست‌ها که عامل اقتصاد را يک عامل زير بنائي و دخيل در ساير تحولات مي‌دانند، حتي قتل هابيل به دست قابيل را نيز بر اساس مشکلات اقتصادي تفسير کردند و گفتند مقتول فردي بود که داراي ثروت بيشتري بود و قاتل به خاطر فقرش، قرباني‌اش قبول نشد! و از همين رو برادر خود را کشت!

اين مفسر قرآن کريم با اشاره به اين‌که در آن زمان بسياري از جوانان ما نيز از اين تفسير‌هاي جامعه شناختي مارکسيستي لذت مي‌بردند، به بيان داستان فرزندان آدم در قرآن کريم پرداخت و گفت:

طبق اين آيه، ملاک قبولي اعمال، تقواست، لذا طبق اين آيه و ديگر آيات قرآن، بدون تقوا، انفاق خروارها طلا نيز فايده‌اي ندارد و از سوي ديگر، عامل و سر منشأ همه فسادها حسد و برتري طلبي است.

وي با اشاره به اين‌که بن‌مايه فساد، يعني برتري طلبي بر ديگران، در همگان وجود دارد، ادامه داد: در واقع اولين چيزي که سبب قتل يک انسان بي‌گناه شد، برتري طلبي بود؛ چرا که وقتي قابيل نتوانست برتري برادر خود را تحمل کند، او را کشت. امروز نيز فسادهاي آمريکا در عالم و به راه انداختن خونريزي‌ها در اقصي نقاط عالم، ناشي از برتري طلبي آن هاست.

استاد اخلاق حوزه علميه قم ادامه داد: حتي بسياري از افراد که به پيامبران (ع) ايمان نمي‌آوردند، دليلشان اين بود که چرا پيامبري از جنس والاتر، مانند فرشتگان، و يا از ثروتمندان جامعه انتخاب نشده است و يک فرد ساده به عنوان پيامبر برگزيده شده است؟! در واقع خود را برتر از پيامبران مي‌ديدند و لذا به آن‌ها ايمان نمي‌آوردند.

وي با بيان اين‌که داستان فرزندان آدم، حلال همه مشکلات روانشناختي و جامعه شناختي جامعه است، ادامه داد: طبق اين داستان معلوم مي‌شود که ريشه مشکلات، در برتري طلبي فرد يا گروه بر ديگران است.

علامه مصباح يزدي با اشاره به اهميت کار حاضران (در بنياد هابيليان) اظهار داشت: متأسفانه قدر کار شما کمتر دانسته مي‌شود؛ اما شما اين کار را با رعايت ارزش‌ها و باورهاي قرآني ادامه دهيد.

وي با بيان مجدد اين‌که اگر اسم مرکز، حاوي ارزشگذاري براي قربانيان ترور نيز باشد، مطلوب‌تر خواهد بود، ادامه داد: در اين صورت نتيجه کار شما مطلوب‌تر و شهيدان ترور به عنوان الگو‌هاي تربيتي براي نسل آينده معرفي خواهند شد.

آيت الله مصباح با بيان اين‌که وظيفه شما تنها تحريک احساسات و عواطف جامعه نيست، ادامه داد: هر انسان سليم النفسي – ولو غير مسلمان - از وقوع ترور و کشته شدن يک بي‌گناه ناراحت مي‌شود؛ اما بايد توجه داشت که هر چند اين تحريک احساس و عاطفه در همه به وجود مي‌آيد و البته مطلوب هم هست، اما بايد به گونه‌اي ارزش شهادت را در آن نشان داد و تقرب به خداي متعال را به زباني گفت که همگان ارزش آن را بفهمند؛ مخاطب بايد زيبايي و اهميت تقرب نسبت به خدا که در سايه شهادت حاصل مي‌شود را درک کند و بفهمد که تقرب به خدا، چيزي است که همه ارزش‌هاي ديگر، يک شعاع ضعيفي از آن است.

وي ادامه داد: تبيين ارزش شهادت و تقرب به خداوند، فراتر از تحقيقات ميداني و تحليل‌هاي ساده فرهنگي است. صرف تحريک عواطف فايده اي ندارد و در ترويج اسلام نقش چنداني نخواهد داشت، اما اگر توانستيد ارزش شهدا و نتيجه عملشان را به خوبي به ديگران بشناسانيد، ارزشمند است.

وي در پايان اظهار داشت: هر چند حفظ اسناد تاريخي و ظلم‌هايي که به اين ملت رفته است نيز مطلوب و مورد اجر خداي متعال است، اما ترسيم هدف شهادت و تبيين آن به بيان زيبا، ارزشي بسيار فراتر دارد که قابل مقايسه با ارزش حفظ اسناد تاريخي و تحريک احساس و نظاير آن نيست.

گفتني است ديدار علامه مصباح يزدي با مسئولين و دست اندرکاران بنياد هابيليان بيست و يکم فروردين ماه سال جاري در سالن تشريفات مؤسسه امام خميني (ره) انجام شد.

منبع:پايگاه اطلاع رساني آثار حضرت آيت الله مصباح يزدي