رسول اکرم صلی الله علیه و آله

ادبوا اولادکم في بطون امهاتهم قيل و کيف ذلک يا رسول الله؟ فقال باطعامهم الحلال(2)

فرزندانتان را در رحم مادرانشان تربيت کنيد.

پرسيده شد: اين چگونه است اي رسول خدا؟

فرمود: با خوراندن غذاي حلال ( به مادرش).

حق الولد والده …ان يستفره امه (3).

حق فرزند بر پدر اين است که مادر او را گرامي بدارد.

قال رجل: يا رسول الله ! ما حق ابني هذا؟ قال : تحسن اسمه و ادبه و تضعه موضعا حسنا.(4)

مردي به رسول خدا عرض کرد: حق اين فرزند بر من چيست؟

پيامبر فرمود: اسم نيکو برايش انتخاب کني و او را به خوبي تربيت کني و به کاري مناسب و پسنديده بگماري .

اکرموا اولادکم واحسنوا آدابهم يغفر لکم.(5)

فرزندان خودرا گرامي بداريد. خوب تربيتشان کنيد تا گناهان شما آمرزيده شود.

ادبو اولادکم علي ثلاث خصال : حب نبيکم و حب اهل بيته و قرائ ة القرآن (6)

فرزندان خودرا به کسب سه خصلت تربيت کنيد: دوستي با پيامبرتان و دوستي خاندانش و قرآن خواندن.

الناس معادن و العرق دساس وادب السوء کعرق السوء(7)

مردم همانند معدن ها مختلف هستند و اصل و نسب در انسان مؤثر است و تربيت بد، همانند اصل و نسب بد است .

الولد سيد سبع سنين و عبد سبع سنين و وزير سبع سنين (8)

فرزند، هفت سال سرور،هفت سال فرمان بردار وهفت سال وزير است.

يا علي : رحم الله و الدين حملا و لدهما علي برهما(9)

اي علي : خداوند رحمت کند پدر و مادري را که فرزند خويش را بر نيکي کردن به خودشان ياري کنند.

من بکي صبي له فارضاه حتي يسکنه اعطاه الله عز و جل من الجنه حتي يرضي (10)

هر کس کودک گريان خود را راضي کند تا آرام شود، خداوند از بهشت آن قدر به او مي دهد تا راضي شود.

احبوا الصبيان و ارحموهم و اذا وعدتموهم شيئا ففوا لهم فانهم لايدرون الا انکم ترزقونهم (12)

کودکان را دوست بداريدوبه آنها مهرباني کنيد وهر گاه به آنها وعده داديد، وفا کنيد؛ زيرا آنها شما را روزي دهنده خود مي دانند.

من قبل ولده کتب الله عزوجل له حسنه ومن فرحه الله يوم القيامه (13)

هر کس فرزند خود را ببوسد،خداوند ثواب براي او مي نويسد و هرکس اورا شاد کند،خداوند اورا درروز قيامت شاد خواهد کرد.

کان النبي اذا اصبح مسح علي رووس ولده وولد ولده (14)

پيامبر هرروز صبح بر سر فرزندان و نوادگانش دست (نوازش ) مي کشيد.

اکرموا اولادکم و احسنوا ادابکم (15)

به فرزندان خود احترام کنيدوبا آداب پسنديده با آنها معاشرت کنيد.

تحرامة الصبي في صغره زياده في عقله في کبره (16)

بازي گوشي کودک در خردسالي اش مايه فزوني عقل اودر بزرگ سالي اش است.

لاتضربه و اهجره و لاتطل(17)

کودک را نزن، بلکه با او قهر کن؛ ولي نه به مدت طولاني .

تهادوا تزدادوا حبا(18)

به يکديگر هديه بدهيد تا محبت را ميان خود بيفزاييد.
امام علي علیه السلام

من سال في صغره اجاب في کبره (19)

هر کس در خردسالي سؤال کند؛ در بزرگ سالي پاسخ مي گويد.

لاتفسروا اولادکم علي آدابکم فانهم مخلوقون لزمان غيرزمانکم (20)

آداب و رسوم خود را به فرزندانتان تحميل نکنيد ؛ زيرا آنان براي زماني غير از زمان شما آفريده شده اند.
اما سجاد علیه السلام

واما حق الولد فتعلم انه منک ومضاف اليک في عاجل الدنيا بخيره و شره و انک مسوول عما وليته من حسن الادب والدلالة علي ربه والمعونة له علي طاعته ..(21)

حق فرزند اين است که بداني از توست .در دنيا با هر خير و شري که دارد، به تو منسوب است و تو مسئول تربيت نيکو و راهنمايي اش به سوي خداوياري اش دراطاعت از پروردگارش هستي…

اللهم…. اعني علي تربيتهم و تاديبهم و برهم .(22).

خدايا مرا بر تربيت ، ادب آموزي و نيکي کردن به فرزندانم ياري فرما.
امام صادق علیه السلام
انا نامر صبيا ننا بالصلاة والصيام مااطاقوا اذا کانوا ابناء سبع سنين (23)

ما هنگامي که کودکانمان هفت ساله مي شوند؛ به اندازه اي که طاقت دارند ؛ آنان را به نماز و روزه فرمان مي دهيم .

ان الله عز و جل ليرحم الرجل لشدة حبه لولده (24)

خداوند عزو جل ، انسان را براي محبت بسيار به فرزندانش ، مورد رحمت خود قرار مي دهد.

پي نوشت:

1. گفتني است شماره شهريور ماه طوبي(ويژه ماه مبارک رمضان 1388) به صورت بسته الکترونيکي بر سايت مرکز پژوهش هاي اسلامي صدا و سيما قرار گرفته بود.
2. هادي موحدي، يک هزار حديث، انتشارات ارم.
3. جنگ مهدوي، ص 132.
4. محمد بن يعقوب کليني، اصول کافي، ج6، ص48، ح6.
5. عقده الداعي، ص 76.
6. مکارم الاخلاق، ص222.
7. متقي هندي، کنزالعمال، ج16، ص456، ح45409.
8. نهج الفصاحه، گردآورنده: ابوالقاسم پاينده، ح3146.
9. مکارم الاخلاق، ص222.
10. من لا يحضره الفقيه، ج4، ح372.
11. الفردوس، ج3، ص549، ح5715.
12. اصول کافي، ج6، ص49، ح3.
13. همان، ح1.
14. محمدباقر مجلسي، بحارالانوار، ج104، ص99، ح75.
15. نک: علي قائمي، خانواده و تربيت کودک، صص200و201.
16. کنزالعمال، ج11، ص91، ح30747.
17. عده الداعي، ص79.
18. نهج الفصاحه، ح1190.
19. غررالحکم و دررالکلم، ج5، ص264، ح8273.
20. شرح نهج البلاغه، ج20، ص267، کلمه قصار102.
21. تحف العقول، ص 263.
22. امام سجاد، صحيفه سجاديه، دعاي 25.
23. دعائم الاسلام، ج1، ح194.
24. مکارم الاخلاق، ص 219.

منبع:ماهنامه طوبي شماره 36