در این گزارش به برخی از آیاتی که دلالت بر افضلیت و برتری حضرت امیرالمؤمنین علیه السلام برای مقام ولایت دارند، اشاره شده است.
؛ از جمله شرایط متکلمان برای امامت امام، این است که باید افضل اهل زمانش باشد. خداوند می فرماید:
« أَفَمَنْ يهْدِي إِلَى الْحَقِّ أَحَقُّ أَنْ يتَّبَعَ أَمَّنْ لَا يهِدِّي إِلَّا أَنْ يهْدَى فَمَا لَكُمْ كَيفَ تَحْكُمُونَ »(يونس/35)
آيا كسى كه به سوى حق رهبرى مى كند سزاوارتر است مورد پيروى قرار گيرد يا كسى كه راه نمى‌نمايد مگر آنكه [خود] هدايت شود شما را چه شده چگونه داورى مى كنيد.»
در ادامه این گزارش برخی از آیاتی که دلالت بر افضلیت امام علی علیه السلام برای مقام ولایت دارند را می‌خوانیم:
1. امام علی علیه السلام و ولایت
امام علی علیه السلام کسی است که در شان او آیه ولایت نازل شده است
«إِنَّمَا وَلِيُّكُمُ اللَّهُ وَرَسُولُهُ وَالَّذِينَ آمَنُوا الَّذِينَ يُقِيمُونَ الصَّلَاةَ وَيُؤْتُونَ الزَّكَاةَ وَهُمْ رَاكِعُونَ» (آیه 55 سوره مائده)
ولی امر شما تنها خدا و رسول خدا و مومنانی است که نماز به پا داشته و فقیران را در حال رکوع زکات می‌دهند.
به اتفاق مفسران عامه و خاصه، شان نزول و آیه علی علیه السلام است و بیش از پنجاه نفر از علمای اهل سنت به آن اشاره کرده‌اند.
...
2. امام علی علیه السلام و مودت
امام علی علیه السلام از جمله کسانی است که مودتش بر همه مسلمانان فرض واجب شده است خداوند متعال می‌فرماید:
n="justify">
«قُلْ لَا أَسْأَلُكُمْ عَلَيْهِ أَجْرًا إِلَّا الْمَوَدَّةَ فِي الْقُرْبَى» (آیه 23 سوره الشوری)
ای رسول ما به امت بگو من از شما اجر رسالت جز این نمی‌خواهم که مودت و محبت مرا در حق خویشان من منظور دارید.
سیوطی از ابن عباس نقل کرده است هنگامی که این آیه بر پیامبر صلی الله علیه و آله نازل شد عرض کردند: ای رسول خدا! قرابت تو که مودتشان بر ما واجب است کیانند؟ فرمود: علی و فاطمه و دو فرزند آنها.
3. امام علی علیه السلام و آیه تطهیر
امام علی علیه السلام کسی است که مشمول آیه تطهیر است خداوند می‌فرماید:
«إِنَّمَا يُرِيدُ اللَّهُ لِيُذْهِبَ عَنْكُمُ الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَيْتِ وَيُطَهِّرَكُمْ تَطْهِيرًا» (آیه 33 سوره احزاب)
همانا خداوند می‌خواهد پلیدی و گناه را از شما اهل بیت دور کند و کاملا شما را پاک سازد.
مسلم بن حجاج به سند خود از عایشه نقل کرده که رسول خدا صلی الله علیه و آله صبح هنگامی که از اتاق خارج شد در حالی که بر دوش او عبائی بود، در آن هنگام حسن بن علی وارد شد. او را داخل آن عبا – کسا نمود سپس حسین وارد شد و بر آن داخل شد آنگاه فاطمه وارد شد و پیامبر او را داخل آن عبا نمود. آنگاه علی وارد شد و او را نیز در آن داخل نمود و سپس آیه تطهیر را قرائت کرد.
4. امام علی علیه السلام و لیله المبیت
امام علی علیه السلام کسی است که در شب هجرت پیامبر صلی الله علیه و آله به جای حضرت خوابید و در شان او این آیه نازل شد:
«وَمِنَ النَّاسِ مَنْ يَشْرِي نَفْسَهُ ابْتِغَاءَ مَرْضَاتِ اللَّهِ وَاللَّهُ رَءُوفٌ بِالْعِبَادِ» (آیه 207 سوره بقره)
بعضی از مردم جان خود را به خاطر خوشنودی خدا می‌فروشد؛ و خداوند نسبت به بندگان مهربان است.
ابن عباس می‌گوید: آیه هنگامی نازل شد که پیامبر از دست مشرکان مکه به غار پناه برد و علی در رختخواب پیامبر خوابید.
ابن ابی الحدید می‌گوید: تمام مفسران روایت کرده‌اند که این آیه هنگامی در شان علی علیه السلام هنگامی نازل شد که در بستر رسول خدا صلی الله علیه و آله آرمید. این حدیث را احمد بن حنبل در المسند طبری در تاریخ الامم و الملوک به دیگران نقل کرده‌اند.
5. امام علی علیه السلام و آیه مباهله
خداوند متعال می‌فرماید:
«فَمَنْ حَاجَّكَ فِيهِ مِنْ بَعْدِ مَا جَاءَكَ مِنَ الْعِلْمِ فَقُلْ تَعَالَوْا نَدْعُ أَبْنَاءَنَا وَأَبْنَاءَكُمْ وَنِسَاءَنَا وَنِسَاءَكُمْ وَأَنْفُسَنَا وَأَنْفُسَكُمْ ثُمَّ نَبْتَهِلْ فَنَجْعَلْ لَعْنَتَ اللَّهِ عَلَى الْكَاذِبِينَ» (آیه 61 سوره آل عمران)
پس هر کس با تو (درباره عیسی) در مقام محاجّه برآید پس از آن که به وحی خدا بر احوال او آگاه شدیم، بگو بیایید ما و شما با فرزندان و زنان خود با هم به مباهله برخیزیم تا دروغگو و کافران را به لعن و عذاب خدا گرفتار سازیم.
مفسران اجماع دارند که مراد از «انفسنا» در این آیه علی بن ابی‌طالب علیه السلام است، پس علی علیه السلام در مقامات و فضایل با پیامبر صلی الله علیه و آله مساوی است. احمد بن حنبل در «المسند» نقل کرده است: «هنگامی که این آیه بر پیامبر صلی الله علیه و آله نازل شد، حضرت علی و فاطمه و حسن و حسین علیه السلام را دعوت کرد و فرمود: بار خدایا اینان اهل بیت منند». مسلم، ترمذی، حاکم و دیگران نیز به همین مضمون نقل کرده‌اند.
