به اعتقاد شیعه امامیه، حضرات معصومین علیهم السلام، قول، فعل و تقریرشان برای مردم حجت بوده و رفتار و سکنات آن بزرگواران باید سرمشق عموم مردم قرار گیرد.

شش مورد از رفتار های درس آموز امام سجاد علیه السلام

* برنامه بعد از نماز صبح

1- مرحوم قطب الدین راوندی در کتاب خود آورده است: امام سجّاد عليه السلام چون نماز صبح را به جا مى آورد؛ در جايگاه خود مى نشست و دعا مى خواند تا موقعى كه خورشيد طلوع نمايد؛ پس ‍ از طلوع خورشيد، دو ركعت نماز براى سلامتى خود و افراد خانواده اش ‍ مى خواند و سپس مختصرى مى خوابيد.

چون از خواب بيدار مى شدند، دندان هاى خود را مسواك مى نمود و بعد از آن، مشغول صرف صبحانه مى گرديد.

* احترام ویژه به داماد

2- مرحوم كلينى، به نقل از حضرت صادق آل محمّد عليهم السّلام حكايت می فرمايد: هرگاه يكى از دامادهاى امام سجّاد عليه السّلام داخل منزل ایشان گرديده و بر حضرتش وارد مى شد، امام سجّاد عليه السّلام، عباى خود را از دوش بر مى گرفت و براى او پهن مى نمود تا روى آن بنشيند.

سپس به داماد خود مى فرمود: خوش آمدى، كه تو هم تأمين كننده هزينه هاى خانواده خود و هم، نگه دارنده ناموس خود از شرّ هواهاى نفسانى و اجانب هستى.

* کاربرد نمازهای نافله

3- روزی امام سجّاد عليه السّلام مشغول خواندن نماز بود، كه در بين نماز، عباى آن حضرت از روى شانه اش افتاد و حضرت بدون كمترين توجّهى نسبت به آن ، با همان حالت به نماز خود ادامه داد.

چون از نماز فارغ شد، يكى از اصحاب آن حضرت جلو آمد و اظهار داشت: يابن رسول اللّه! چرا هنگامى كه عبا از روى شانه شما افتاد، بدون توجّه به آن، به نماز خود ادامه دادید !؟.

امام عليه السّلام فرمود: اين چه اعتراضى است كه مطرح مى كنى !؟.

آيا مى دانى من در حال نماز، در مقابل چه كسى قرار داشتم؛ و با چه كسى سخن مى گفتم؟.

آيا توجّه ندارى، هر مقدارى كه از نماز با خلوص و توجّه كامل به خداوند متعال باشد به همان مقدار مقبول درگاه الهى قرار مى گيرد.

آن شخص گفت: پس واى بر حال ما، كه بيچاره هستيم.

حضرت فرمود: از لطف و رحمت پروردگار مهربان نااميد نباشيد، چون خداوند متعال به وسيله نمازهاى نافله، نواقص نماز را تكميل و جبران مى نمايد.

* از تعریف و تمجیدها به خدا پناه ببریم

4- روزی شخصى حضرت سجّاد عليه السّلام را تعريف و تمجيد كرد و اظهار علاقه شديدى نسبت به آن حضرت داشت. امام عليه السّلام فرمود: خداوندا، به تو پناه مى برم از اين كه مبادا ديگران مرا دوست بدارند، در حالى كه تو مرا دشمن داشته باشى.

* گدائی غیر از خدا ممنوع

5- امام سجاد علیه السلام در روز عرفه از محلّى عبور مى کرد، عدّه اى را مشاهده كرد كه در حال گدائى بودند و از اين و آن تقاضاى كمك مى كردند. حضرت با حالت تعجّب به آن ها نگاهى نمود و فرمود: واى بر شما، كه در مثل چنين روزى - روز عرفه - از غير خداوند متعال، كمك مى طلبيد و چشم اميد به ديگران بسته ايد.

* کسی را ناامید نکنید

6- مرحوم كلينى رحمة اللّه عليه در كتاب شريف كافى از سعید بن مسیّب نقل کرده، روزی به محضر مبارک امام

سجّاد علىّ بن الحسين عليهماالسّلام وارد شدم در حالى كه آن حضرت مشغول خواندن نماز بود، پس چون نماز خود را به پايان رساند، شخصى درب خانه را زد، حضرت فرمود: سائلی آمده است و تقاضای کمک دارد، او را ناامید نگردانید.

چهل حدیث و چهل داستان؛ عبد الله صالحی