يکي از تحريفات معنوي که از واژه علم و علماء در فرهنگ ما به وجود آمده، به طوريکه باعث تغيير ديدگاه مردم نسبت به علم و علم آموزي شده اين است که در فرهنگ ما واژه علم به علوم ديني و شاخه هاي آن چون فقه، علم اصول، ادبيات عرب، تاريخ اسلام، منطق و فلسفه و غيره اطلاق مي شود و همين امر باعث شده است که مردم فقط در مورد عالمان ديني لفظ «علماء» را به کار گيرند. در حاليکه وقتي در معارف و آموزه هاي ديني، فحص و جستجو مي کنيم و در مورد علم و مشتقات آن تحقيق مي کنيم درمي يابيم که در قرآن و روايات واژه علم به صورت مطلق و بدون هيچ قيدي به کار رفته است. از اين نکته چنين برداشت مي شود که آموختن علم في نفسه و بدون تقييد آن به نوع خاصي، «فريضه» محسوب شده است و چنين نيست که در حديث شريف «أطلبوا العلم و لو بالصين»(1) [علم را بياموزيد اگرچه در چين باشد] منظور پيامبر فقط علم دين بوده است چرا که اگر منظور پيامبر از آموختن علم فقط دين بود بايد مي گفتند:

     أطلبوا العلم من عندي [علم را نزد من بياموزيد] چرا که اين از مسلمات است که هيچ کس به اندازه پيامبر نمي توانسته است منبع موثق و مطمئني براي کسب علوم ديني باشد. هم چنين پيامبر در حديث ديگري مي فرمايند:

     «خذ الحکمه ولو من اهل النفاق» [علم را بگيريد اگرچه از منافق باشد] اگر منظور پيامبر از علم فقط علم دين باشد آيا علم دين را مي توان از منافق فراگرفت؟

     اين دو حديث از باب مثال مطرح شدند و اگر در ساير احاديث و در آيات قرآن بنگريم مي بينيم به استثناي احاديثي که صراحتاً بر ناکارآمدي برخي علوم و يا ممنوعيت آموختن علومي ديگر در آنها تأکيد شده است، واژه علم به طور مطلق و بدون مقيد کردن آن به نوعي خاص و رشته اي خاص آورده شده است.

صفحات: 1· 2