«نهايت کوشش خودتان را بنماييد که در اين ماه روزى ها تقسيم مى شوند، و سرآمد عمرها و اجلها نوشته مى شود و در آن شبى است که عمل در آن ماه از عمل هزار ماه برتر و افضل است.»

نگاهی به ویژگی های این ماه مبارک در کلام پیشوایان و بزرگان دین، به خوبی روشن می سازد که رمضان ماه خاص خداست و با احترام و اعتقاد به این ویژگی ها، روزه داران بطور خاص از این ضیافت بزرگ بهره می برند.

نگاهى گذار به سيره اهلبیت (علیهم السلام) در اين ماه مبارک، سبک رفتاری فردى و اجتماعى آن بزرگواران را سرمشق قرار می دهد تا بتوان هرچه بهتر از خوان رحمت الهی بهره برد.

بطور کلى مى توان سيره آن بزرگواران را در دو بخش مورد مطالعه و بررسى قرار داد:

الف: رابطه خود و خدا (بعد فردي)

1- تغيير حالت
سيد ابن طاووس (ره) نقل مى کند که وقتى ماه مبارک رمضان فرا مى رسيد رنگ چهره پيامبر اکرم صلی الله علیه و آله عوض مى شد و بسیار به نماز و دعا مى پرداخت (1)، تغيير حالت آن حضرت در دهه آخر ماه مبارک رنگ مضاعفى به خود مى گرفت، بگونه اى که تمام شبها را به شب زنده دارى و عبادت سپرى مى کرد. (2)

درباره حضرت امام زين العابدين علیه السلام نیز نقل شده است که ايشان در اين ماه کاملا غرق در دعا و تسبيح و استغفار و ذکر بود. (3)

ادامه »

دانلود نماهنگ ربنا حجم: 6.94 مگ

دانلود آهنگ ربناحجم: 6.59 مگ

_{“ندای یک بسیجی”}

حضرت فاطمه(سلام الله علیها) درباره آداب روزه‏‌داری می‏‌فرمایند:

«مما یصنع الصائم بصیامه اذا لم یصن لسانه و سمعه و بصره و جوارحه»؛

روزه‌دارى که زبان و گوش و چشم و جوارح خود را حفظ نکرده، روزه‌اش به چه کارش خواهد آمد.

روزه‌داری شرایطی دارد که برخی از آن شرایط مربوط به صحت روزه است، وقتی این شرایط مراعات شود، روزه صحیح است، زیرا شخص به وظیفه خودش عمل کرده و فردای قیامت هم مؤاخذه نمی‌شود، اما برخی شرایط مربوط به قبولی روزه باید یکسری شرایط دیگر هم رعایت شود.

انسان با نیت روزه‌داری و به قصد قربت از کارهایی که روزه را باطل می‌کند از سحر تا مغرب پرهیز ‌کند، اما شرایط قبولی یک شرایط دیگری علاوه بر اینها است، یعنی روزه باید صحیح باشد و یکسری امور هم باید مراعات شود تا این روزه پذیرفته شود و روزه‌دار نمره بگیرد و به درجاتش افزوده شود.

ادامه »

آیت‌الله محمدعلی جاودان استاد اخلاق و از شاگردان آیت الله حق‌شناس در آستانه ماه مبارک رمضان بیانات و توصیه‌های ارزشمندی برای روزه داران جهت بهره مندی از فیوضات این ماه عزیز مطرح کرد.

ایشان با اشاره به مطلبی درباره روزه ماه رمضان که در حدیث معراج آمده است، مهمترین نتایج و دستاوردهای روزه را تشریح کرد.

در ادامه مشروح بیانات آیت‌الله جادوان با عنوان نتایج روزه مقبول می‌خوانید:

اگر اینها را مراقبت کنیم مزه ماه رمضان را می‌چشیم

در مورد روزه یک مطالبی گفته اند که عجیب و غریب است. در حدیث معراج آمده است. ظاهرا این حدیث در میان احادیث شیعه بی نظیر است. یعنی در عالم بی نظیر است. آنجا پیامبر در سفر معراج با خدای تبارک و تعالی صحبت کردند. یکی از فرازهایش این است:فرمود:یا أحْمَد هَلْ تـَعْـلـَمُ ما میراثُ الصَّوم؟ آیا می دانی نتیجه روزه چیست؟ قالَ: لا.در تمام این مدت که دارند صحبت می کنند یا در بسیاری از موارد خدای متعال از ایشان سوال می کند و ایشان می فرمایند نه. آن وقت خدا متعال توضیح می دهد.

1. کمتر خوردن و حرف زدن

فرمود ثـُمَّ قالَ: میراثُ الصَّوم قِلـَّة ُ الأکـْل وَ قِلـَّة ُ الکـَلام ثمره روزه این است که انسان کمتر می خورد و حرف می زند.

ادامه »

اعمالى است كه بايد در شبهاى رمضان بجا آورد، و آن چند عمل است:

اوّل:افطار نمودن و مستحبّ است پس از نماز شام افطار كند مگر آنكه ضعف بر او چيره شده باشد،يا جمعى جهت فطار منتظر او باشند.

دوّم:با غذايى پاكيزه از حرام‏ و شبهه افطار كند،و بهتر است با خرماى حلال روزه خود را بگشايد،تا ثواب نمازش چهار صد برابر گردد،و به خرما،آب،رطب‏ شير،حلوا،نبات،آب گرم،به هر كدام كه افطار كند خوب است.

سوّم:در وقت افطار دعاهاى ويژه آن را بخواند،از جمله بگويد:

اللَّهُمَّ لَكَ صُمْتُ وَ عَلَى رِزْقِكَ أَفْطَرْتُ وَ عَلَيْكَ تَوَكَّلْتُ
خدايا براى تو روزه گرفتم،و بر خوان تو افطار كردم،و بر تو تكيه نمودم.

تا خدا ثواب هركسى را كه در اين روز روزه داشته به او عطا كند و اگر دعاى«اللّهمّ‏ ربّ النّور العظيم»را كه سيّد و كفعمى روايت كرده ‏اند بخواند فضيلت بسيار يابد،و روايت شده كه امير المؤمنين عليه السّلام‏ هرگاه مى‏خواست افطار كند مى‏ گفت:

بِسْمِ اللَّهِ اللَّهُمَّ لَكَ صُمْنَا وَ عَلَى رِزْقِكَ أَفْطَرْنَا فَتَقَبَّلْ [فَتَقَبَّلْهُ‏] مِنَّا إِنَّكَ أَنْتَ السَّمِيعُ الْعَلِيمُ
به نام خدا،خدايا براى تو روزه‏گرفتيم،و بر روزى تو افطار كرديم،خدايا از ما بپذير،كه تو شنوا و دانايى

ادامه »

حضرت امام باقر:

شَهرُ رَمَضانَ شَهرُ رَمَضانَ، وَالصّائِمونَ فيهِ أضيافُ اللّهِ وأهلُ كَرامَتِهِ
ماه رمضان، ماه رمضان! روزه‌داران در آن، ميهمانان خدا و اهل كرامت الهی‌اند.

^{فضائل الأشهر الثلاثة ، ص ۱۲۳ ،ح ۱۳۰}

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ

شَهْرُ رَمَضَانَ الَّذِي أُنْزِلَ فِيهِ الْقُرْآنُ هُدًى لِلنَّاسِ وَبَينَاتٍ مِنَ الْهُدَى وَالْفُرْقَانِ فَمَنْ شَهِدَ مِنْكُمُ الشَّهْرَ فَلْيصُمْهُ وَمَنْ كَانَ مَرِيضًا أَوْ عَلَى سَفَرٍ فَعِدَّةٌ مِنْ أَيامٍ أُخَرَ يرِيدُ اللَّهُ بِكُمُ الْيسْرَ وَلَا يرِيدُ بِكُمُ الْعُسْرَ وَلِتُكْمِلُوا الْعِدَّةَ وَلِتُكَبِّرُوا اللَّهَ عَلَى مَا هَدَاكُمْ وَلَعَلَّكُمْ تَشْكُرُونَ^{(البقرة/185)}

ماه رمضان [همان ماه] است که در آن قرآن فرو فرستاده شده است [کتابي ] که مردم را راهبر و [متضمن] دلايل آشکار هدايت و [ميزان] تشخيص حق از باطل است پس هر کس از شما اين ماه را درک کند بايد آن را روزه بدارد و کسي که بيمار يا در سفر است [بايد به شماره آن] تعدادي از روزهاي ديگر [را روزه بدارد] خدا براي شما آساني مي‏خواهد و براي شما دشواري نمي‏خواهد تا شماره [مقرر] را تکميل کنيد و خدا را به پاس آنکه رهنمونيتان کرده است به بزرگي بستاييد و باشد که شکرگزاري کنيد.

در روایات و ادعیه ویژگی های فراوانی برای ماه رمضان ذکر شده که بیان گر عظمت این ماه است.

در دعای 44 صحیفه سجادیه که هنگام دخول ماه رمضان امام سجاد(علیه اسلام) آن را می خواندند آمده است که خدا را سپاس که ما را به راه های احسان خویش کشاند که به مدد ستایش او به سوی خشنودی اش ره پوییم، ستایشی که از ما بپذیرد و خرسند گردد. سپاس و ستایش خدای را که ماه خود، ماه رمضان را راهی از راه های احسان خویش قرار داد. ماه روزه، و ماه اسلام و ماه پاکی و پاک کنندگی و ماه آزمایش برای خلوص و ماه به پا خاستن برای شب زنده داری و ماهی که قرآن چون رهنمونی برای مردم و چون نشانه هایی آشکار از راه راست و جدا کننده درست از نادرست است، برای همین برتری آن را بر ماه های دیگر با حرمتی بی شمار و فضیلت های بسیار، آشکار ساخت از این رو برای بزرگداشت این ماه، آن چه را که در ماه های دیگر جایز و حلال می شمرد حرام کرد و به گرامی داشت آن خوردنی ها و نوشیدنی ها را ممنوع کرد و برای وقتی معلوم و مقرّر فرمود که اگر پیش تر انجام گیرد خدای متعال انجام آن را اجازت ندهد و اگر باز پس افرازد نپذیرد.

 پیامبر اکرم( صل الله علیه و آله) در خطبه ای در پایان ماه شعبان در اهمیت این ماه فرمود: ماه رمضان، ماه خدا، ماه برکت، آمرزش و رحمت است ماهی که روزهای آن برتر از روزهای دیگر و شب های آن بهترین شب هاست، لحظات و ساعات این ماه بهترین ساعات است.

ماهی که مردم در آن به میهمانی خدا دعوت شده اند و از کسانی که مورد اکرام خدای سبحان هستند.

ماهی که نفس ها تسبیح، خوابشان عبادت، اعمالشان مقبول و دعاهاشان مستجاب است.^{(وسائل الشیعه، ج 1، ص 213.)}

روزه در آموزه های اسلامی ویژگی هایی دارد که به آن ها اشاره می شود:

1 سلامتی و تندرستی

پیامبر اسلام صل الله علیه و آله فرمود:

ان اللّه اوحی الی نبیّ من بنی اسرائیل: اخبر قومک ان لیس عبد یصوم یوماً ابتغاء وجهی الا صحّت جسمه واعظمت اجره؛(1)

خدای سبحان به پیامبری از بنی اسرائیل وحی کرده است به قومت خبر بده که بنده ای روزی را روزه نمی گیرد برای رضای خدا جز این که جسمش سالم می ماند و پاداشش بزرگ داشته می شود.

ادامه »

روزه دار به دلیل صبر و مقاومت در برابر گرسنگی و تشنگی و امیال و غرائز می تواند ملکوت را مشاهده کند. توضیح آن که: بزرگترین مانع پیشرفت معنوی بشر اشتغال به خوردن و آشامیدن و لذائذ بدنی است و بهترین عامل رشد روحی وی نزاهت و پرهیز از این امور است روزه انسان را از اشتغال به امور مادی باز می دارد و فراغت بیشتری برای او فراهم می کند تا در راز آفرینش خود بیندیشد و زادراهش را فراهم آورد، روزه بهترین راه برای رسیدن به باطن عالم و مشاهده ملکوت آن است.

کم خوری و رعایت اعتدال از بهترین راه های طیّ مسیر کمال است چنان چه پرخوری از بزرگترین موانع کمال به شمار می آید. بر همین اساس برخی بزرگان فرمودند: در فضیلت روزه همین بس که انسان روزه دار شبیه فرشتگان می شود و غذای او چون فرشتگان تسبیح و تحمید حضرت حق تعالی است.

ادامه »

تقوا، هدف واجب‌شدن روزه ماه رمضان

یا أَیُّهَا الَّذینَ آمَنوا کُتِبَ عَلَیکُمُ الصِّیامُ کَما کُتِبَ عَلَی الَّذینَ مِن قَبلِکُم لَعَلَّکُم تَتَّقونَ﴿۱۸۳﴾
ای افرادی که ایمان آورده‌اید!

روزه بر شما نوشته شده، همان‌گونه که بر کسانی که قبل از شما بودند نوشته شد؛ تا پرهیزکار شوید.

1. انسان مسافر است و مسافر به زاد و توشه نیاز دارد. بهترین ره توشه سالکان مسیر معاد تقواست:

«وَتَزَوَّدُوا فَإِنَّ خَيرَ الزَّادِ التَّقْوَى »^{(البقرة/197)} 

توشه برگیرید زیرا بهترین توشه تقوا است.

برای رسیدن به تقوا گاه باید اندیشه را از راه تعلیل و تحلیل علمی و زمانی با تأیید انگیزه از راه دستورهای عملی تقویت کرد در آیه مورد نظر دستور عملی به روزه را عاملی برای پیدایش این ره توشه معنوی می کند که انسان روزه دار با روزه داری به تقوا می رسد.

2. روزه دارای ابعاد گوناگون و آثار فراوانی از نظر مادی و معنوی است، روزه هم در بعد اخلاقی آثاری دارد و هم از نظر اجتماعی و هم از نظر بهداشتی و روانی و تأمین صحت و سلامتی انسان.

ادامه »

با این که روزه از ارکان اسلام است اما انجام آن با مشقّت و محرومیت از لذایذ مادی و مشکلاتی چون تحمّل رنج گرسنگی و تشنگی همراه است اما خداوند اولاً آن را با خطاب عاطفه برانگیز و مسؤولیت بخش يا أَيهَا الَّذِينَ آمَنُو همراه کرده است تا علاوه بر اهمیّت موضوع روزه، به مؤمنان عظمت و کرامت ببخشد.

امام صادق(علیه السلام) فرمود:

لذّة ما فی النداء ازال تعب العبادة و العناء؛^{(تفسیر مجمع البیان، ج 21، ص 490.)}

لذّت خطاب یا ایّها الّذین آمنو آن چنان است که سختی و مشقت این عبادت را از بین برده است.

ثانیاً با بیان این حقیقت که روزه اختصاص به مسلمانان ندارد بلکه در امّت های پیشین نیز بوده است، این مطلب را گوشزد می کند این وظیفه، وظیفه همه انسان ها در هر دینی بوده است و این خود ترغیب بر فعل و تطیّب نفس است لذا می فرماید:

این عبادت تنها بر شما واجب نشد، بلکه هیچ امتی از این طاعت مستثنا نبوده اند.

ثالثاً با بیان فایده روزه و فلسفه انجام آن یعنی تحصیل تقوا آن را یک موضوع دوست داشتنی و گوارا می سازد.

رابعاً با بیان این حقیقت که گرفتن روزه برای شما خیر است« َأَنْ تَصُومُوا خَيرٌ لَكُمْ »^{(البقرة/184)} رحمت خود را متجلّی ساخته است تا مؤمنان با علاقه و عشق و محبت به این وظیفه الهی بپردازند.

روزه، رمضان و قرآن-آیة اللّه جوادی آملی