هر چند که اقتضای تقدیرات در شب قدر محکم و غیر قابل تغییر بودن است اما اگر انسان دعای جدی داشته باشد می تواند این تقدیر را تغییر دهد؛ فرصت شب قدر را باید غنیمت دانست.

آیت الله محمدتقی مصباح یزدی رییس مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) دوشنبه شب در ادامه سلسله دروس اخلاق ماه مبارک رمضان با موضوع شرح دعای 45 صحیفه سجادیه با عنوان دعای وداع رمضان که در دفتر رهبر معظم انقلاب در قم برگزارشد، گفت: در شب قدر مقدرات سالانه تعیین شده به وسیله ملائکه به امام عصر عرضه می شود.

وی افزود: یکی از ویژگی های شب قدر این است که ملائکه مقدرات را نازل می کنند، قدر و تقدیر به یک معنا بوده و از آن جایی که مقدرات عالم در شبی خاص تعیین می شود به عنوان شب قدر نامیده شده است. عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم با طرح این سؤال که عرضه مقدرات یک ساله چند میلیارد انسان به امام زمان(عج) چه اندازه به طول می انجامد، اظهار داشت: این سؤال برای بسیاری پدید می آید اما به دلیل این که جوابی برای آن نمی یابند دچار تردید می شوند که آیا این مسائل حقیقت دارد با محال است. وی ادامه داد: همانگونه که با یک لوح فشرده می توان میلیون ها مطلب را به دیگران ارائه کرد فرشتگان نیز می توانند چنین کاری را انجام دهند و مقدرات انسان ها را به امام ارائه کنند البته این جواب، جواب اقناعی است؛ باید دانست که این گونه درک ها متعلق به روح نفسانی بدن نیست.

ادامه »

روضه:

آیت الله آقا مجتبی تهرانی(ره)

ما در روایات داریم که علی(علیه السلام) در وصیت هایی که به امام حسن (علیه السلام) فرمودند، یکی از آن ها این بود كه من را شب غسل بده و شب دفن کن.

واقعاً مسأله عجیبی است!

خلیفه مسلمین را شب غسل دهند؟! چرا؟

قضيه چه بوده است که حضرت وصيت كرد، من را شب غسل بده و من را شب دفن کن؟ چرا محلّ دفن را هم مخفی نگه داشتند؟ می دانید که محلّ دفن علی(علیه السلام) یعنی همین جايي كه الآن در نجف است ، بیش از یک قرن مخفی بود و کسی نمی دانست كه حضرت كجا دفن هستند. چه خصوصیّاتی بوده كه این تشابه بین این دو همسر بوده است؟

چرا زهرا(سلام الله علیها) و علی(علیه السلام) هر دو اينگونه وصيت كردند؟

محمد حنفیّه برادر امام حسن و امام حسین(علیهماالسلام)، نقل می کند که در دل شب بود؛ دیدم دو برادرم امام حسن و امام حسین(علیهماالسلام) برای تجهیز بدن علی(علیه السلام) آماده شدند. امام حسین آب می ریخت و امام حسن شست وشو می کرد و من هم ایستاده بودم و نگاه می کردم. می گوید دیدم که این بدن مبارک، خودش به سمت راست و چپ حرکت می کند و نيازي نیست كه حضرات بدن را حرکت دهند. بوی مُشکی هم آنجا بلند شده بود كه تمام فضا را معطّر كرده بود. می گوید وقتی که غسل تمام شد، برادرم امام حسن خواهرش زینب را صدا کرد و به او فرمود:

برو و آن کافور و حنوطی که جبرائیل از بهشت آورده و سهم پدر است را بیاور؛ او هم رفت و آنها را آورد. پدر را حنوط کردند و در پنج جامه کفن کردند.

سپس این بدن مقدس را بر طبق وصیت علی(علیه السلام) در تابوتی گذاشتند؛ حسنین(علیهماالسلام) جلوی تابوت را نگرفتند، بلكه در روايت آمده که جبرائیل و میکائیل آمدند و جلوی تابوت را گرفتند و حرکت دادند. عقب تابوت را حسنین(علیهماالسلام) گرفته بودند. این تابوت بلند شد و حرکت کردند. می گوید ما از کوفه بیرون آمدیم و همين طور راه مي رفتيم. محمد حنفیّه قسم می خورد و می گوید این جنازه به هر دیوار و درختی که می رسید، همه خضوع می کرند، همه خشوع می کردند، همه خم می شدند، تا آمدیم و به محل دفن حضرت در نجف رسيديم.

تابوت روی زمین آمد. برادرم امام حسن ایستاد و با هفت تکبیر نماز خواند. وقتي آن محلّ مخصوص را باز کردند، دیديم که قبری آماده و مهیا است. جنازه پدر را در قبر گذاشتند؛ اما امام حسن بعد از آن ایستاد و دو رکعت نماز خواند. نمازش که تمام شد، دیدیم پرده ای از سُندُس، روی جنازه را گرفته است. برادرم امام حسن سمت سر علی(علیه السلام) را وقتی کنار زد، دیدیدم كه آدم صفی الله، ابراهیم خلیل الله و پیغمبر اکرم آمده اند و دارند با علی(علیه السلام) سخن می گویند. امام حسین پرده سمت پای علی(علیه السلام) را کنار زد، دیدیم حوّا، مریم، آسیه و زهرا(سلام الله علیها) آمده اند. امّا این ها چه کار می کنند؟

این ها همه نوحه و گریه می کنند…

پایگاه اطلاع رسانی KHAMENEI.IR به مناسبت فرارسیدن   لیالی قدر ماه مبارک رمضان برخی از توصیه های حضرت آیت الله خامنه ای برای استفاده هرچه بهتر کامل تر از این فرصت گران بها را منتشر کرد. 

ساعات لیلة القدر را مغتنم بشمارید

قدر لیلة القدر را باید دانست، ساعات آن را باید مغتنم شمرد و کاری کرد که ان شاءاللَه قلم تقدیر الهی در شب های قدر برای کشور عزیز و آحاد ملت ما تقدیری آن چنان که شایسته مردم مؤمن و عزیز ماست، رقم بزند. ۱۳۸۲/۰۸/۲۳

با آمادگی معنوی وارد شب قدر شوید

در ماه رمضان هم - در همه روزها و شب ها - دلهای تان را هرچه می توانید با ذکر الهی نورانی تر کنید، تا برای ورود در ساحت مقدّس لیلة القدر آماده شوید، که: «لیلة القدر خیر من الف شهر. تنزّل الملائکة والرّوح. فیها بإذن ربّهم من کل امر». شبی که فرشتگان، زمین را به آسمان متّصل می کنند، دلها را نور باران و محیط زندگی را با نور فضل و لطف الهی منوّر می کنند. شب سِلم و سلامت معنوی -سلامٌ هی حتّی مطلع الفجر- شب سلامت دل ها و جان ها، شب شفای بیماری های اخلاقی، بیماری های معنوی، بیماری های مادّی و بیماری های عمومی و اجتماعی که امروز متأسفانه دامان بسیاری از ملت های جهان، از جمله ملت های مسلمان را گرفته است! سلامتی از همه اینها، در شب قدر ممکن و میسّر است؛ به شرطی که با آمادگی وارد شب قدر شوید. ۱۳۷۶/۰۹/۰۵

ادامه »

*به هر که هر چه دادند، در دل شب دادند

اتّفاقاً خیلی جالب است، از بس شب برکت دارد پروردگار عالم هم مقدّرات را در شب قرار داد و اسمش را گذاشت لیلة القدر.

در روز قرار نداد، معلوم است همه ی برکات در شب است. ما برعکس در روز دنبال رزق می گردیم امّا پیامبر عظیم الشّأن فرمود:

«بَرَکَةٌ فِی الرِّزْق» اگر دنبال این هستیم که رزقمان زیاد شود، با برکت شود، باید در شب دنبالش بگردیم، نه در روز. این صلاة الیل و این شب‌خیزی عامل برکت در رزق است.

روز دنبال برکت در رزق نگرد، شب بگرد. همان‌طور که مقدّرات من و شما را شب رقم زده‌ اند.

«إِنَّا أَنْزَلْناهُ فی‏ لَیْلَةِ الْقَدْرِ» حتّی اگر «انزلناه» را عنوان قرآن کریم و مجید الهی هم بیان کنیم، باز هم می فرماید:

«فی لیلة القدر» در آن شب قدر است؛ یعنی همه چیز در دل شب است. تمام محسنات، تمام خوبی ها، تمام فضائل را شب می‌ دهند و ما در روز دنبالش می‌گردیم. روز باید اجراییش کنیم ولی شب مرحمت و لطف می کنند. به هر که هر چه مرحمت شده است، به خاطر شب‌خیزی اوست.

امام راحل عظیم الشّأن هم بار ها در درس اخلاقشان بیان فرموده بودند که به هر کس هر چه دادند، دنیا دادند، آخرت دادند - غیر از آن هایی که کفّارند و حالشان «أَمْهِلْهُمْ رُوَیْدا» است که معلوم است آن ها دنیا را به ظاهر دارند -به خاطر شب‌خیزی و در دل شب مرحمت کردند.

لطف خدا شامل حالشان شد. این ها نکات مهمّی است.

*نوشته شدن اجل‌ها در شب قدر
شب قدر عندالاولیاء به عنوان «لیلة العظمه» نامیده شده که شبی باعظمت است. یا تبیین به آیه شریفه «ما قدر الله حق قدره» هم در لیله است.
شب به قدری اهمیّت دارد که راغب اصفهانی در همان کتاب لغتشان که توضیحات و معانی لغات را بیان می‌‌کنند، می‌‌گویند: «لیله القدر أی: لیلة قیّضها لأمور مخصوصة» شب قدر آن شبی است که امور مخصوصی را برای فیض دادن آماده کردند. همان‌طور که باز قرآن کریم می‌فرماید:

«یُفْرَقُ کُلُّ أَمْرٍ حَکیم» باز این عنایت است، همه در شب است، شب قدر است.
شب قدر به قدری مهم است که وجود مقدّس حضرت ثامن الحجج، قبله ایران، آقا علی بن موسی الرضا(ع) بیان می‌فرمایند:

«یُقَدَّرُ فِیهَا مَا یَکُونُ فِی السَّنَةِ مِنْ خَیْرٍ أَوْ شَرٍّ أَوْ مَضَرَّةٍ أَوْ مَنْفَعَةٍ أَوْ رِزْقٍ أَوْ أَجَلٍ وَ لِذَلِکَ سُمِّیَتْ لَیْلَةَ الْقَدْرِ»

شب قدر آن شبی است که در سال واقع می‌شود و در آن اندازه‌گیری می‌شود، چه چیزی؟ خیر و نیکی، شرّ و بدی، ضرر یا منفعت انسان، رزق و اجل انسان. شب قدر است که می‌گویند کی رزقش چقدر است. شب قدر می‌گویند که کی دیگر امسال تمام شد، یکی یک روز بعد از شب قدر، یکی یک ماه بعد و یکی 6 ماه بعد از آن می‌میرد، بالاخره این سال تا آن سال در این شب رقم می‌خورد.

_{شرح دعای ابوحمزه ثمالی توسط آیت‌الله قرهی
خبرگزاری فارس}

از نظر انسان‌هایی مانند علی ^{علیه السلام} مرگ و شهادت از قفس و زندان این عالم رهایی یافتن و به نهایت آرزوی خود رسیدن است.

خصوصاً وقتی که در عالی‌ترین مراتب انسانیت قرار دارند و به مراتب عالی لقاء و رؤیت پروردگار خود رسیده‌اند.

روایت استاد مطهری از «فزت و رب الکعبه»

هنگامی که ضربت سهمگین ابن ملجم مرادی برفرفق مبارک امیرالمؤمنین ^{علیه السلا}م فرود آمد، در این هنگام امام علی علیه السلام فرمود: «فزت و ربّ الکعبه»، مرکز مطالعات و پاسخگویی به شبهات حوزه علمیه قم در یادداشتی به بازخوانی معنای این جمله پرداخته است که در ادامه می‌آید:

کلمه «فوز» عبارت است از رسیدن به آرزو و خیر و خوبی و رهایی از شر پلیدی (الفوز: النجاه و الظفر بالامنیه و الخیر)[1] بعضی از لغت‌دانان عرب در مورد معنای آن گفته‌اند: «فوز» همان نجات یافتن و در سلامت قرار گرفتن است.[2]

«فزتُ» فعل ماضی و متکلم وحده است «و ربّ» واو برای قسم است و از ادوات قسم در زبان عرب محسوب می‌شود، مانند قسمی که خداوند در آیه 65 سوره نساء خورده که «فلا و ربک لا یؤمنون حتی یحکموک…»، قسم به خدای تو که ایمان نیاورده به… .

بنابراین معنای جمله «فزت و رب الکعبه» این است که به خدای کعبه نجات یافتم و به آرزوی خود و خیر و خوبی رسیدم. البته این امر سعادتمندی و رستگاری است، چرا که نهایت آرزوی آدمی بر آن است که خود را از درد و رنج‌های دنیا رهایی دهد و به خیر و خوبی دائمی برسد.

ادامه »

در شب های قدر چگونه عمل کنیم

شبهای قدر در فرهنگ اسلامی دارای فضیلت بسیار و احکام مستحبی خاصی است که پرداختن به آنها و مواظبت برعدم ارتکاب برخی گناهان که ممکن است در لیالی قدر اتفاق افتد می تواند مارا در رسیدن به فضیلت این شبهای با عظمت یاری نماید .

 درآستانه فرارسیدن شب های قدر، محور های مهم ، احکام خاص و مشترک بین این لیالی شریفة را جهت استحضار مخاطبان ارجمندبه بحث می نشیند.

اینک به چند محور احکامی در این زمینه اشاره می نماییم :

*محوراول ، «تعداد»

تعداد شب های قدر عبارت است از سه شب 19 ، 21 و 23 ماه مبارک رمضان . و احتمال قوی تر در 21 و 23 است . مرحوم آیة الله تبریزی ( جواد بن علی ، متوفای 1427) همین مضمون را تأیید فرموده می نویسند : ليلة القدر هي ليلة التاسع عشر أو الحادية و العشرون أو الثالثة و العشرون، و يحتمل قويّاً أنّها احدى الليلتين الأخيرتين[1].

*محور دوم ، «عظمت»

عظمت لیالی قدر موجب می شود که هم ثواب اعمال خیر در این شب ها چند برابر گردد و هم خدای ناخواسته گناه انجام معاصی در این شب های مبارک بیشتر شود . مرحوم کاشف الغطاء ( متوفای 1228) در مورد همه مکان ها و زمان های شریف می نویسد : و المفهوم من التتبع تضاعف الأجر و الثواب في إيقاع الطاعة في أوقات أو أمكنة شريفة و المؤاخذة و العقاب في إيقاع المعصية و يشتد الاستحباب في المندوبات و المرجوحية في المكروهات باعتبار شرف الزمان و المكان و نحوهما‌[2]. آن چه از روایات به دست می آید این است که ثواب طاعت و عقاب معصیت در امکنه و ازمنه شریفه متضاعف و چند برابر می گردد ، و همین گونه است انجام مستحبات و مکروهات .

ادامه »

«مرحوم محدث قمی در مفاتیح الجنان از ایشان نقل می کنند که صدوق می فرماید: در جلسه ای بودیم که علما بودند علمای شیعه در یک جلسه بودند و مذاکره شد. گفتگو شد که شب قدری که اعمالش از هزار ماه بهتر است چه عملی فضیلتش از همه اعمال بهتر است؟

همه گفتند: تعلیم و تعلّم

یعنی شب نوزدهم، بیست و یکم، شب بیست و سوم آن عملی که از همه اعمال فضیلتش بیشتر است این است که انسان یک مسأله ای یاد بگیرد، اگر امشب یک ساعت تفکر کردی، در خود فرورفتی و با خود صحبت کردی، اگر امشب پای منبر نشستی و جمله ای برداشت کردی، این از هر عملی فضیلتش بیشتر است.

لذا بعضی از بزرگان که روی آنها حساب می شود می بینیم کتابشان تاریخ دارد و شب بیست و سوم ماه مبارک رمضان کتابش تمام شده مثلًا صاحب جواهر(ره) که فقهش، چکش برای مراجع تقلید است فردی که مثل او در اسلام کم نظیر یا بی نظیر است این مرد یک جواهری نوشته که الان در چهل و دو جلد چاپ شده است. در آخر جواهر تاریخ می گذارد می فرماید که از جواهر، از این کتاب فارغ شدم. شب بیست و سوم ماه مبارک رمضان، معلوم می شود پیش صاحب جواهر بهترین اعمال، حتی از قرآن سر گذاشتن، از جوشن کبیر خواندن حتی از دعا و توبه که ثوابش خیلی زیاد است. فقه نوشتن بوده است.

همچنین استاد بزرگوارعلامه طباطبائی(ره) در جلد بیستم(المیزان) این کتاب پرازش، این تفسیر کم نظیر یا بی نظیر را که افتخاری برای شیعه شد، ایشان هم م یفرماید که از این تفسیر فارغ شدم تفسیرم شب بیست و سوم ماه مبارک رمضان به پایان رسید».

برگرفته از کتاب: تربيت فرزند از نظر اسلام، ص 208-207

معاون فرهنگی اداره‌کل تبلیغات اسلامی استان قم گفت:

مهمترین پیام شب قدر ترک گناه و امید به فضل الهی است،

بنابراین باید از خدا بخواهیم در طول سال، شیاطین را در زنجیر قرار دهد تا انسان به سلامت مسیر را طی کند.

حجت‌الاسلام محمود نجاریان‌زاده  با اشاره به عظمت شب‌های قدر اظهار کرد:

برخی از اهل معرفت برای درک شب قدر، یک‌سال کامل ‌بی‌خوابی را تحمل کردند و همه اعمال شب قدر را انجام دادند.

وی خاطرنشان کرد: لازم است افراد مختلف در شب قدر اعمالی را انجام دهند تا شب قدر را بهتر درک کنند، زیرا بر اساس آموزه‌های قرآن شب قدر از هزار ماه بالاتر است.

وی عنوان کرد: در شب قدر ملائکه بر زمین نازل می‌شوند و اعمال بندگان و هر کاری که در نظر دارند در طول سال انجام دهند مانند روزی و سلامتی در پرونده آنها ثبت می‌شود و هر انسانی باید خودش سرنوشتش را رقم بزند.

وی با اشاره به اهمیت شب‌های قدر گفت: قدر، شب دعا و ذکر بوده و شب بازنگری در پرونده اعمال است و اگر فردی گناهی کرده، در شب قدر باید استغفار کند.

ادامه »

از پیامبر گرامی اسلام صلی الله علیه و آله نیز نقل است:

از خداوند به دور باد و نفرین بر کسی که به شب قدر برسد و زنده باشد، اما آمرزیده نشود.

“انس بن مالک” از پیامبر صلی الله علیه و آله نقل کرده که فرمودند:

ماه مبارک به شما رو آورده است و در این ماه شبی است که برتر از هزار ماه است و هر کس از فیض شب قدر محروم گردد، از تمام خیرات بی‌نصیب مانده است و محروم نمی‌ماند از برکات شب قدر، مگر کسی که خویشتن را محروم کرده است.

از امام باقر علیه السلام نیز درباره به وجود آمدن شب قدر نقل است:

که اگر خداوند کارهای مؤمنان را چند برابر نکند به سر حد کمال نمی‌رسند، اما از راه لطف کارهای نیکوی آن‌ها را چند برابر می‌فرماید تا کاستی هایشان جبران شود.

بر این اساس، راز سعادتمند شدن انسان‌ها در شب قدر، عمل اختیاری صالحی است که با عنایت خداوند، برکت یافته و چند برابر می‌شود. از حضرت رسول صلی الله علیه و آله نیز پیرامون شب زنده داری شب قدر نقل است که فرمودند:

کسی که شب قدر را شب زنده‌داری کند، تا شب قدر آینده، عذاب دوزخ از او دور گردد.

امام موسی بن جعفر علیه السلام نیز درباره شب قدر فرمودند: کسی که در شب قدر غسل کرده و تا سپیده صبح شب زنده‌داری کند، گناهانش آمرزیده می‌شود.

تمامی این روایات بر این مطلب دلالت دارند که برخی مقدرات و پاداش‌ها، مانند دور شدن از عذاب دوزخ، نتیجه کار خود بندگان است و سرنوشت هر انسانی در شب قدر به دست خودش رقم می‌خورد. در شب قدر به خواندن دعاهایی از جمله “جوش کبیر"، “دعای افتتاح” و “ابوحمزه ثمالی” سفارش شده زیرا انسان با یادآوری لطف، گذشت، کرم، رحمت و بخشش بی‌پایان خدای مهربان او را در کنار و دستگیر خویش می‌بیند و نور امید در دلش می درخشد.

اعمال شب های قدر
شب نوزدهم :

این شب با عظمت آغاز شبهاى قدر است،و شب قدر آن شبى است که در طول سال،شبى به خوبى‏ و فضلیت آن یافت نمی ‏شود،و عمل در این شب (شب قدر)از عمل در طول هزار ماه بهتر است،و تقدیر امور سال در این شب صورت‏ می‏گیرد،و فرشتگان و روح که اعظم فرشتگان الهى است،در این شب به اذن پروردگار به زمین فرود می ‏آیند،و به محضر امام زمان(عج) می ‏رسند و آنچه را که براى هر فرد مقدّر شده بر آن حضرت عرضه می‏دارند.

ادامه »

ماه رمضان، ماه تلاوت و انس بیشتر با قرآن کریم و ماه نزول یکباره این معجزه پیامبر خاتم در شب قدر است.

علیرضا داوودی‌نسب از شاعران کشورمان همزمان با این روزهای مبارک شعری درباره قرآن و تلاوت قرآن سروده است.

این شعر را در ادامه بخوانید:

من مسلمانم حرم را دوست دارم

قاری ام نون و القلم را دوست دارم

عشق من اینجاست کرسی تلاوت

لحظه های مغتنم را دوست دارم

در میان نغمه‌های هفتگانه

هم حجاز و هم عجم را دوست دارم

بین الحان غم و شاد تلاوت

بیشتر الحان غم را دوست دارم

در میان شعرهایی که شنیدم

شعرهای محتشم را دوست دارم

باز نوحه ماتم و خلق و عزا،دم

نفخ صور عرش غم را دوست دارم

بین گل‌های عطش آلود صحرا

بیشتر صاحب علم را دوست دارم

تا شفا گیرم ز حلقوم بریده

حلق آلوده به دم را دوست دارم

عشق قرآن و علی و اهل ایمان

عشق‌های محترم را دوست دارم

علیرضا داوودی‌نسب