جلسه اخلاق هفتگی آیت‌الله جوادی آملی در مسجد احمد‌آباد شهر دماوند

در این جلسه افرادی از پژوهشکده لیزر ایران، مدرسه علمی دارالسلام تهران، اعضای مجموعه فرهنگی امام صادق(علیه السلام)، اعضای اتحادیه‌های تشکل‌های قرآنی استان تهران، عده‌ای از مردم پاکدشت، تاکستان، ملارد و شهریار و اعضای قرارگاه ولی‌عصر(عج) حضور داشتند. 

این جلسه پس از اقامه نماز توسط آیت‌الله جوادی آملی با قرائت دسته‌جمعی از آیات سوره آل عمران توسط طلاب حوزه علمیه دارالسلام تهران آغاز شد. 

ایت‌الله جوادی آملی در طلیعه سخنرانی خود در این جلسه با اشاره به این تلاوت قرآن گفت: این محفل که به عطر قرآن کریم مطهر شد ثوابش به امام جواد علیه السلام اهدا می‌شود. و از همه کسانی که در پرورش این نهالها تلاش کردند خداوند به احسن وجه می‌پذیرد. 

ایشان در ادامه سخنان خود با اشاره علاقه امام صادق علیه السلام به پرورش طلاب و دانشجویان دانشگاهی اهل اعتکاف که به نظام خدمت می‌کنند، گفت: وجود مبارک حضرت یعقوب ^{علیه السلام} از فراغ یوسف ^{علیه السلام} به خدا پناهنده می‌شد اما امام صادق ^{علیه السلام} وقتی طلبه‌های مشتاق به تحصیل علم را می‌دیدند از تنهایی به خداوند پناه می‌برد و می‌فرمود ای کاش منصور می‌گذاشت مدرسه‌ای بسازم که خودم و این طلبه‌ها در آن یک حجره‌ای داشته باشیم و به تعلیم و تربیت آنها بپردازم. 

کتاب المراقبات یا «اعمال‎السنة» یکی از تألیفات گران‌سنگ مرحوم آیت‎الله میرزا جواد آقا ملکی تبریزی است که آن را به راه و روش سلف صالح و بزرگان اصحاب امامیه تألیف کرده است و از احادیث صحیح و گهربار ائمه علیهم‎السلام، ادعیه و اوراد مخصوص به ایام و لیالی و ماه و سال از منابع موثق در آن گردآوری کرده است. به مناسبت فرارسیدن ایام مبارک ذی‎الحجه اعمال مربوط به روز اول از این کتاب شریف آورده می‎شود.

«روز اول ماه را روزه بدارد چرا که در کتاب «من لا یحضره الفقیه» آمده است هرکس روز اول دهه اول ذی‏‎الحجه را روزه بگیرد، خداوند ثواب هشتاد ماه روزه برای او خواهد نوشت. «موسی‏ بن جعفر علیه السلام: مَنْ‏ صَامَ‏ أَوَّلَ‏ یَوْمٍ‏ مِنْ عَشْرِ ذِی الْحِجَّةِ کَتَبَ اللَّهُ لَهُ صَوْمَ ثَمَانِینَ شَهْراً» و شیخ روایت کرده است که روز اول، روزی است که حضرت ابراهیم(علیه السلام) در آن متولد شد و در آن روز خداوند آن حضرت را خلیل خود برگزید.

همچنین مستحب است که در روز اول ماه نماز حضرت زهراء(سلام الله علیها) خوانده شود که چهار رکعت است و در هر رکعت حمد و پنجاه مرتبه سورۀ توحید و پس از اتمام نماز تسبیح آن حضرت گفته و سپس چنین گفته شود:

سُبْحَانَ ذِی الْعِزِّ الشَّامِخِ‏ الْمُنِیفِ‏ سُبْحَانَ ذِی الْمُلْکِ الْفَاخِرِ الْقَدِیمِ- سُبْحَانَ ذِی الْبَهْجَةِ وَ الْجَمَالِ سُبْحَانَ مَنْ تَرَدَّى بِالنُّورِ وَ الْوَقَارِ سُبْحَانَ مَنْ یَرَى أَثَرَ النَّمْلِ فِی الصَّفَا وَ وَقْعَ الطَّیْرِ فِی الْهَوَاء سُبْحَانَ مَنْ هُوَ هَکَذَا لَا هَکَذَا غَیْرُه‏؛

پاک و منزّه است آن خدایى که داراى شکوه افراشته و بلند است، پاک و منزّه است خدایى که صاحب شوکت والا و بزرگ است، پاک و منزه است خدایى که دارنده فرمانروایى پر افتخار دیرینه است، پاک و منزه است آن که لباس خرّمی و زیبایى به بر دارد، پاک و منزّه است آن که در پوششى از نور وقار است، پاک و منزّه است آن که ردّ پاى مورچه را بر سنگ سخت مى‎بیند، پاک و منزّه است آن که خطّ سیر پرنده را در هوا مى‎بیند، پاک و منزّه است آن که او چنین است و جز او چنین نیست».

ماه ذی‎الحجه از جمله ماه‎های گرانقدر و عظیم الشأن است که خداوند متعال آن را فرصتی جهت تزکیه مؤمنان قرار داده است تا جایی که اهل‎بیت عصمت و طهارت(علیهم السلام) احادیثی در بیان فضیلت این ماه شریف نقل فرموده‎اند.

به عنوان مثال امام صادق(علیه السلام) در تفسیر این بخش از آیات 203  بقره و 22 حج که خداوند می‌فرماید:

«وَ اذْكُرُوا اللَّهَ فی‏ أَیَّامٍ مَعْدُودات؛ و خدا را در روزهایی معین یاد کنید».

‏فرمودند:«أَیَّامُ التَّشْرِیقِ الثَّلَاثَةُ، وَ الْأَیَّامُ الْمَعْلُومَاتُ الْعَشَرَةُ مِنْ ذِی الْحِجَّة؛ منظور از ایام معدودات سه روز یازدهم تا سیزدهم  و ایام معلومات (حج22) ده روز اول ذی‏‎الحجه است». ^{(تفسیر قمی، ج1، ص71)}

مرحوم آیت‎الله مجتبی تهرانی با اشاره به روایتی از رسول اکرم(صلی الله علیه و آله) درباره فضلیت این ماه گفت: «در روایتی دارد:

«قال رسول الله صلّی الله علیه و آله و سلّم: مَا مِنْ أَیَّامٍ أَزْکَى عِنْدَ اللَّهِ تَعَالَى وَ لَا أَعْظَمَ أَجْراً مِنْ خَیْرٍ فِی عَشْرِ الْأَضْحَى»

رسول خدا فرمود: هیچ ایامی پاکیزه‌تر و بزرگ‎تر از نظر اجر و پاداش در مورد اعمال، از دهه اضحی نیست؛ دهه اضحی هم همین دهه اول ذیحجه است.

قیل وَ لَا الْجِهَادُ فِی سَبِیلِ اللَّهِ؟

به حضرت عرض شد که حتی نسبت به جهاد در راه خدا هم این ایّام با فضیلت‏‎‏تر است؟

«قال: وَ لَا الْجِهَادُ فِی سَبِیلِ اللَّهِ إِلَّا رَجُلٌ خَرَجَ بِمَالِهِ وَ نَفْسِهِ ثُمَّ لَمْ یَرْجِعْ مِنْ ذَلِكَ بِشَیْ‏ء».

حضرت فرمودند: ارزش اعمالی که انسان در این دهه انجام می‌دهد از جهاد فی سبیل‌‏الله هم بیشتر است؛ مگر اینکه کسی مال، جان و همه چیزش را در جهاد فی سبیل‌‏الله ببرد و هیچ چیز را هم برنگرداند؛ یعنی نه مالش بماند و نه جانش… تنها چنین چیزی است که بافضیلت‏‌تر از این ایّام است. این روایت گویای ارزش این ایام است».

نخستین روز از آخرین ماه قمری، سالروز ازدواج فرخنده حضرت فاطمه سلام الله علیها و حضرت علی علیه السلام به‌عنوان روز ازدواج نامگذاری شده است و روزی مبارک برای همه نوگامانی است که دل به زندگی فاطمی داده‌اند تا شادی خود را با خاطره همیشه روشن آن روز مبارک، پیوند زنند. ازدواج حضرت علی با حضرت فاطمه به فرمان خداوند، از امتیازاتی است که رسول اکرم صلی الله علیه السلام بر آن مباهات می‌کردند. در این پیوند پر میمنت، فرشتگان آسمان در سرور و شادمانی و بهشتیان به زینت و زیور آراسته شده بودند. فاطمه زهرا سلام الله علیها دختر پیغمبر اکرم صلی الله علیه السلام و از دوشیزگان ممتاز عصر خویش بود. پدر و مادرش از اصیل‌ترین و شریف‌ترین خانواده‌های قریش بودند. از حیث جمال ظاهری و کمالات معنوی و اخلاقی از پدر و مادر شریفش ارث می‌برد و به عالی‌ترین کمالات انسانی آراسته بود. ***    درسهایی از ازدواج حضرت علی علیه السلام و حضرت فاطمه سلام الله علیها

تمام دوران زندگی و ازدواج حضرت علی علیه السلام و حضرت زهرا سلام الله علیها الگویی است برای کسانی‌که می‌خواهند در دنیا و آخرت سعادتمند شوند، ما در اینجا تنها به گوشه‌ای از این الگوهای اخلاقی و تربیتی اشاره می‌کنیم:

1. الگوی عفاف و پاکدامنی‌

حضرت زهرا سلام الله علیها الگویی است به تمام معنی برای عفاف و حجاب و پاکدامنی، چراکه در هر حالتی پایبند به عفت و حجاب خویش بود، که نمونه‌های آن بسیار است.

2. کفو و همتا بودن

یکی از اصول اساسی و رازهای موفقیت ازدواج، کفو و همتا بودن دختر و پسر با هم است، زیرا تنها در صورت همتا و هم‌شأن بودن دو زوج است که درک متقابل آنان از یکدیگر امکان‌پذیر است.

برخی تصور می‌کنند کفویت تنها به شرائط ظاهری از قبیل مسائل نژادی و یا وضعیت مادی و رفاهی بستگی دارد در صورتی‌که چنین نیست، بلکه همتایی و هم‌سوئی آرمان‌ها، خواست‌ها و تمایلات روحی و روانی افراد، میزان آگاهی‌های علمی و دینی و میزان تعهد عملی به مکتب و مذهب و ارزش نهادن به ویژگی‌های اخلاقی و فرهنگی است.

3. تقسیم کار

یکی از مسائل مهم در هر خانواده‌ای، چگونگی تقسیم کار بین زن و شوهر و تعیین محدوده وظیفه و مسؤولیت هر کدام از آن‌ها است. این مسأله آن‌قدر با اهمیت است که حتی علی علیه السلام و زهرا(سلام‌الله‌علیها) نیز نزد رسول خدا صلی الله علیه السلام آمدند و از ایشان خواستند تا کارها را میان آن‌ها تقسیم کند و حدود مسؤولیت هر یک را معین سازد. پیامبر صلی الله علیه السلام با درایت ویژه خود و بر اساس آموزه‌های الهی در تقسیم‌بندی بسیار زیبایی، کارهای درون خانه را به حضرت زهرا(سلام‌الله‌علیها) و کارهای بیرون خانه را به داماد شایسته خویش سپرد.

4. همسرداری‌

رفتار زوجین نسبت به یکدیگر به ظرفیت وجودی و شخصیت آن دو بستگی دارد. هر قدر شأن و شخصیت زوجین بیشتر باشد و از جایگاه بالاتری برخوردار باشند، بر مسؤولیت‌پذیری همسران نسبت به یکدیگر افزوده می‌شود.