امام باقر^{علیه السلام} فرمود:آدم عليه السلام عرض كرد:

پروردگارا! شيطان را بر من سلطه بخشيدى ، و او را چون خون (كه در بدنم جارى است ) بر من چيرگى دادى ؛ پس مرا نيز چيزى عنايت فرما!

خداوند فرمود: تو را چنين (نعمتى ) بخشم كه چون كسى از فرزندانت ، تصميم بر انجام گناهى گيرد (و آن را انجام ندهد)، بر او نوشته نشود، و چون آن را انجام دهد (تنها) يك گناه بر او نوشته شود، و چون عزم بر انجام عملى نيك گيرد، چنانچه به انجامش نرساند، حسنه اش برايش نوشته شود، و چون به انجامش رسانده ، ده حسنه برايش نوشته شود.

آدم عرض كرد:

پروردگارا! مرا بيشتر ده !

فرمود: تو را اين بخشم كه چون كسى از فرزندانت گناهى كند. و سپس از من بخشش خواهد، او را ببخشايم .

عرض كرد: پروردگارا! مرا بيشتر عنايت فرما!

فرمود: توبه را بدانان بخشيدم . و يا فرمود: سفره توبه را تا هنگامى كه نفس به گلو برسد برايشان گستردم .

آدم عرض كرد: پروردگارا! مرا كافى است.

_{اصول كافى ، ج 4، كتاب الايمان و الكنز، حديث اول.}

عن مولانا اميرالمؤمنين­ ^{عليه ­السّلام} : لمّا سئل عن الإستعداد الموت قال :

أداء الفرائض واجتناب المحارم واشتمال علي المکارم ثمّ لا يبالي أوقع علي الموت ام وقع الموت عليه والله ما يبالي ابن ابيطالب أوقع علي الموت ام وقع الموت عليه^[۱]

اميرالمؤمنين عليه السّلام در پاسخ به اين سؤال که آماده شدن براي مرگ به چيست ؟

فرمود : به جاي آوردن واجبات و دوري کردن از حرام ها و داشتن خوي هاي نيک ؛ با رعايت اين امور ، ديگر آدمي را چه باک که او به سراغ مرگ برود يا مرگ به سراغش آيد. سوگند به خدا که پسر أبي طالب را باکي نيست که خود به سراغ مرگ برود يا مرگ به سراغ او آيد.

حضرت مي فرمايد : هرکس اين سه صفت را داشته باشد آماده مرگ است ؛ يعني همه واجبات را انجام دهد و همه محرّمات را ترک کند و همه صفات نيک را هم داشته باشد. اگر انسان آماده اين سفر باشد ديگر برايش فرقي نمي کند مرگ به سراغ او بيايد يا او به سراغ مرگ برود.

هرکس اين سه ويژگي را داشته باشد آماده مرگ است ، آماده سفر آخرت است ، البته گفتن اين سخن آسان ولي عمل کردن به آن بسيار دشوار است.

در روايت ديگر مي فرمايد : به خدا قسم من اينگونه هستم : «والله لإبن أبيطالب آنَسُ بالموت من الطّفل بثدي أمّه »[۲] به خدا سوگند که اُنس پسر ابوطالب با مرگ ، بيشتر از اُنس کودک با پستان مادرش مي باشد.

[۱]أمالي صدوق، ص۱۷۲.
[۲]نهج البلاغه، خطبه۵.

اَلَّذى خَلَقَ الْمَوْتَ وَالْحَياةَ لِيَبْلُوَكُمْ اَيُّـكُمْ اَحْسَنُ عَمَلاً وَ هُوَ الْعَزيزُ الْغَفورُ_{[سوره ملك، آيه ۲]}

آن كس كه مرگ و زندگى را آفريد، تا شما را بيازمايد كه كدام يك از شما بهتر عمل مى كنيد، و او شكست ناپذير و آمرزنده است.

1. پيامبر صلي الله عليه و آله:

يَابْنَ آدَمَ! اِبْرِرْ واِلدَيْكَ وَ صِلْ رَحِمَكَ، يُيَسَّر لَكَ يُسْرُكَ وَ يُمَدَّ لَكَ فىعُمْرِكَ و اَطِع رَبَّكَ تُسَّمى عاقِلاً و لا تَعصَهُ تُسَمّى جاهِلاً ؛

اى فرزند آدم! به پدر و مادرت نيكى كن و صله رحم داشته باش تا خداوند، كارت راآسان و عمرت را طولانى بگرداند. پروردگارت را فرمان ببر تا خردمند به شمار آيى و از اونافرمانى نكن كه نادان شمرده مى شوى._{[الفردوس، ج ۵، ص ۲۸۲، ح ۸۱۹۰]}

۲. امام على عليه السلام:

بَرَكَةُ الْعُمْرِ فى حُسْنِ العَمَلِ ؛

بركت عمر در خوب انجام دادنِ كارهاست._{[غررالحكم ، ح ۴۴۳۴]}

ادامه »

اُدْعونى اَسْتَجِبْ لَكُمْ؛
_{سوره غافر، آيه ۶۰}

بخوانيد مرا، تا پاسخ دهم شما را.

1. امام على عليه‏ السلام :

اَعْلَمُ النّاسِ بِاللّه‏ِ اَكْثَرُهُمْ لَهُ مَسْاَ لَةً ؛

خداشناس ‏ترين مردم، پر درخواست ترين آنان از خداست._{غرر الحكم ، ح ۳۲۶۰}

۲پيامبر صلى ‏الله ‏عليه‏ و ‏آله :

يَدْخُلُ الْجَنَّةَ رَجُلانِ كانا يَعْمَلانِ عَمَلاً واحِدا ، فَيَرى اَحَدُهُما صاحِبَهُفَوْقَهُ ، فَيَقولُ : يا رَبِّ ، بِما اَعْطَيْتَهُ وَ كانَ عَمَلُنا واحِدا ؟فَيَقولُ اللّه‏ُ تَبارَكَ وَ تَعالى : سَاَ لَنى وَ لَمْ تَسْاَ لْنى

دو نفر كه هر دو يكسان عمل كرده‏اند ، وارد بهشت مى‏شوند ، امّا يكى از آن دو ،ديگرى را برتر از خود مى‏بيند . مى‏گويد : پروردگارا ! چرا او را برترى دادى ، در حالى كهعمل هر دوى ما يكسان بوده است؟ خداوند ـ تبارك و تعالى ـ مى‏فرمايد : او از مندرخواست مى‏كرد و تو درخواست نمى‏كردى._{عدّة الداعى ، ص ۳۶}

ادامه »

رسول اکرم صلی الله علیه و آله

ادبوا اولادکم في بطون امهاتهم قيل و کيف ذلک يا رسول الله؟ فقال باطعامهم الحلال(2)

فرزندانتان را در رحم مادرانشان تربيت کنيد.

پرسيده شد: اين چگونه است اي رسول خدا؟

فرمود: با خوراندن غذاي حلال ( به مادرش).

ادامه »

أَلا لا خَيْرَ فى عِلم لَيْسَ فيهِ تَفَهُّمٌ

أَلا لا خَيْرَ فى قَرَائة لَيْسَ فيْها تَدَبُرٌ

أَلا لا خَيْرَ فى عِبادَة لَيْسَ فيْها تَفَكُّرٌ⁽¹⁾

ترجمه:

آگاه باشيد: دانشى كه در آن انديشه نيست سودى ندارد!

آگاه باشيد: تلاوت قرآن كه در آن تدبّر نباشد نفعى ندارد!

آگاه باشيد: عبادتى كه در آن تفكّر نيست بى اثر است!

شرح كوتاه

     انباشتن مغز از فرمول هاى علمى، و قوانين منطقى و اصول فلسفى و هرگونه دانشى مادامى كه با انديشه صحيح، و جهان بينى روشن، و آشنايى با اصول زندگى انسانى، هماهنگ نباشد بسيار كم اثر است.

     همان طور كه خواندن آيات شريفه قرآن اگر با تدّبر و دقّت در عمق معانى آن همراه نباشد تأثير آن ناچيز است، و عباداتى كه نور تفكّر و عقل بر آن نتابد جسمى است بى روح، و فاقد اثر عالى تربيتى است.

1. از كتاب كافى جلد 1، صفحه 36 و تحف العقول.

_{برگرفته از یکصدو پنجاه درس زندگی/ آیت الله مکارم شیرازی}

حق چشم

«وأمّا حَقُّ بَصَرِكَ فَغَضُّهُ عَمّا لايَحِلُّ لَكَ وتَركُ ابتِذالِهِ إلاّ لِمَوضعِ عِبَرَةٍ تَستَقبِلُ بِها بَصَرا أو تَستَفيدَ بِها عِلماً، فَإنَّ البَصَرَ بابُ الاِعتِبارِ».

حقّ چشمت اين است كه آن را از آنچه بر تو حلال نيست فروبندى ‏و مبتذلش نسازى [و به كارش نبرى]، مگر براى جاى عبرت آموزى ‏كه، دیدِ خود را با آن بينا كنى يا به وسيله آن از دانشى بهره‏ مند شوى؛ زيرا چشم، دروازه عبرت‏ آموزى است[1].

نعمت چشم
چـشـم مهمترين وسيله ارتباط انسان با جهان خارج است، شگفتيهاى چشم به اندازه‌اى است كه به راستى انسان را به خضوع در مقابل خالق آن وا مى‌دارد، طبقات هفتگانه چشم كـه بـه نـامـهـاى صـلبـيه (قرنيه )، مشيميه، عنبيه، جلديه، زلاليه، زجاجيه و شبكيه نـامـيـده شـده، هـر كـدام سـاختمان عجيب و ظريف و شگفت انگيزى دارد كه قوانين فيزيكى و شـيـميائى مربوط به نور و آینه ها به دقيقترين وجهى در آنها رعايت شده؛ به طورى كه پيشرفته ترين دوربينهاى دقيق عكاسى در برابر آن، موجود بی ارزشى است و به راستى اگـر در تـمـام دنيا جز انسان، و در تمام وجود انسان جز چشم، چيز ديگرى نبود، مطالعه شگفتيهايش براى شناخت علم و قدرت عظيم پروردگار كافى بود[2].

ادامه »

حضرت امیر علی (علیه السلام) خدایت رحمت کند آیا برای درد گناه داروئی آورده‏ای؟

طبیب مگر، گناه درد یا بیماری است.

حضرت امیر (علیه السلام) آری گناه بیماری است و مردم را به زحمت انداخته است.

بلی از اینجا برخیز و به بوستان ایمان برو چون وارد شدی مقداری از ریشه درخت نیت و دانه ‏های پشیمانی و قدری از درخت توبه و تخم ورع و میوه فهم و اندوه از شاخه‏ های یقین و مغز اخلاص و پوست اجتهاد و مقداری هم از ساقه‏های انابه و زهر برگردان تواضع گرفته همه را با حواس جمع و با دلی متوجه و فهمی سرشار، با انگشتان تصدیق و کف توفیق میان طشت تحقیق می‏ریزی و با آب چشمانت شستشو می‏دهی و آنگاه تمام را در میان دیگ امید ریخته و با آتش اشتیاق می‏جوشانی، آنقدر تا مواد زائد در جوش جدا شده و عصاره و خامه حکمت بدست آید، سپس آن را گرفته در بشقاب رضا و تسلیم ریخته و باد نفخ و نسیم استغفار بر آن می‏دمی تا بیشتر از آنکه فاسد شده، خنک شود و این برایت گوارا می‏شود آنگاه در جائی که آدمی نباشد و جز خدا کسی ترا نبیند می‏نوشی این است داروئی که درد گناهان را ساکت و جراحات معصیت را التیام می‏بخشد چنانچه اثری از آن باقی نمی‏ماند _{(یافعی در روض‏الریاض ص 42).}

«لا یَخافونَ لَومَةَ لائِم» یکی از ویژگی‌های برجستۀ اولیاء خداست،

حضرت زهرای اطهر(سلام الله علیها) وقتی می‌خواهد در آن خطبۀ قرّاء امیرالمؤمنین علی(علیه السلام) را معرفی بفرماید، می‌فرماید:

«سَیِّداً فِی أَوْلِیَاءِ اللَّهِ مُشَمِّراً نَاصِحاً مُجِدّاً کَادِحاً، لَا تَأْخُذُهُ فِی اللَّهِ لَوْمَةُ لَائِمٍ»^{(احتجاح/ج1/ص101)}

یعنی علی‌بن ابیطالب(علیه السلام) در راه دین محکم کمر بسته، از هیچ سرزنشی هم نمی‌ترسد. این ویژگیِ برجستۀ علی‌بن ابیطالب(علیه السلام) است.

غافل نشوید از چیزی که شما را مورد غفلت قرار نمی دهد.

امام سجاد علیه السلام در دعای مکارم الاخلاق می فرمایند:

خدایا مرا بر آیین خود قرار بده هم در ممات و هم در حیات.

میان مفسران صحیفه سجادیه در مورد این جمله اختلاف وجود دارد.
حضرت آیت الله مکارم شیرازی در برنامه “چشمه معرفت” گفت:

همچنان در محضر امام سجاد علیه السلام وبخش 17 دعای مکارم الاخلاق هستیم، امام علیه السلام می فرماید که خدایا مرا بر آیین خود قرار بده هم در ممات و هم در حیات. در این میان مفسران صحیفه سجادیه بحث است که چرا امام اول مرگ را بر زندگی مقدم دانسته و می گوید من بر آیین تو باشم هم به هنگام رفتن این جهان و هم به هنگامی که در این جهان هستم.

وی افزود: مفسران دو تفسیر قابل توجه گفتند، تعبیر اول این است که بسیاری از مسئله زندگی غافل می شوند. اینها خودشان را به غفلت می زنند و خیال می کنند که عمر جاودان داشته و همیشه باید در این دنیا بمانیم. امام علیه السلام اول مرگ و بعد حیات را گفته است.

این مرجع تقلید خاطرنشان کرد: بعضی احتمال دیگری دادند و گفتند که “اموتو” یعنی پایان زندگی،” احیاء” زندگی در آخرت است. این دو تفسیر برای این جمله شده منتها این جمله ما را به مسئله پایان زندگی می کشاند و نشان می دهد.

آیت الله مکارم شیرازی اظهار داشت: می دانیم که همه یک پایان زندگی دارند و قانونی که استثناء نیست.

امیرمومنان علی علیه السلام می فرماید: غافل نشوید از چیزی که شما را مورد غفلت قرار نمی دهد. چگونه غافل می شوید از چیزی که از شما غافل نمی شود. این پایان زندگی باید طوری باشد که انسان بتواند چیزی را با خود ببرد و مقدمه ای برای جهان دیگر است.

ادامه »