دوران ظهور امام مهدی (عج)، زمان تحقّق غایت آفرینش انسان در زمین است و در قرآن فراوان از آن سخن رفته است.
گونههای یادکرد امام مهدی در قرآن وروایات تفسیری
دوران ظهور امام مهدی (عج)، زمان تحقّق غایت آفرینش انسان در زمین است و در قرآن فراوان از آن سخن رفته است. در تحقیق حاضر، با کمک روایات، سه گونه یاد کرد امام مهدی (عج) در قرآن معرّفی میشوند که عبارتند از:
1- یادکرد مستقیم امام مهدی؛
2- یادکرد امام مهدی (عج) ضمن بیان سرگذشت پیامبران الاهی و مردمان پیشین؛
3- یادکرد امام مهدی ضمن بیان مثال هایی از پدیدههای طبیعی.
آنگاه ضمن بررسی نمونه هایی از هر گونه، با تکیه بر روایات نشان داده میشود شمار آیاتی که درباره امام مهدی و آینده جهان پیام دارد، بیش از مواردی است که به طور مستقیم به پیوند آن با امام مهدی (عج) در روایات اشاره شده است و با تدبّر در این آیات میتوان حقایق فراوانی درباره امام مهدی (عج) و دوران ظهور از قرآن استنباط و از درستی بخش عمده روایات مهدویت در عرضه به قرآن، دفاع کرد.
مقدمه
خداوند حکیم، انسان و جهان را برای هدفی آفریده و قرآن کریم کسانی را که آفرینش جهان را بیهوده و بیهدف میدانند، مذمّت میفرماید (ص: 27) و این هدف را در آیاتی چند تبیین فرموده است (ذاریات: 56؛ بقره:30؛ ملک:2) و با تأکید بر صفت عزّت و شکست ناپذیری خود، تحقّق این هدف را وعده میدهد (نور:55؛ مائده: 54). دوران ظهور امام مهدی (عج)، زمان تحقّق وعده الاهی بر زمین و رسیدن بشر به غایتی است که برای آن آفریده شده است. از این رو، در قرآن آینده روشن جهان در دوران ظهور امام مهدی (عج) ترسیم شده است.
اگرچه همچون سایر امامان: بر نام ایشان تصریح نشده؛ ویژگیهای شخصی امام مهدی (عج) و نقش ایشان در جهان و رویدادهای دوران ظهور و آینده جهان، به صورتهای گوناگون و در آیات فراوان بیان شده و در روایات تفسیری شیعه و اهل سنت از آن سخن رفته است. برخی از نویسندگان این روایات را که بنابر تحقیقات دانشمندان از اصالت و اعتبار و تواتر اجمالی برخوردار است (اکبرنژاد، 1383: 180؛ صافی گلپایگانی،1400: 64-65؛ مهدوی راد، 1381: 354)؛ در تالیفاتی گردآوری کردهاند؛ تالیفاتی مانند:
جلد سیزده بحارالانوار، علامه مجلسی؛ المحجه فی ما نزل فی القائم الحجه، سید هاشم بحرانی؛ معجم احادیث الامام المهدی (عج)، شیخ علی کورانی؛ موسوعه المصطفی و العتره، حسین شاکری؛ سیمای امام زمان (عج) در آیینه قرآن، علی اکبر مهدی پور؛ المهدی الموعود فی القرآن الکریم، محمد حسین رضوی؛ پور پنهان در افق قرآن حضرت مهدی (عج)؛ جعفر شیخ الاسلامی؛ غریب غیب در قرآن، محمد حسین صفا خواه؛ اثبات مهدویت از دیدگاه قرآن، علی صفائی کاشانی؛ القرآن یتحدث عن الامام المهدی (عج)، مهدی حسن علاء الدین (رضایی اصفهانی، 1388: 52).
ادامه »