سوره حمد نخستین سوره قرآن کریم است که در طی روز در نمازهای یومیه بارها خوانده می شود. یکی از آیات آن، آیه «اهدِنَا الصِّراطَ المُستَقیمَ» است؛ یعنی ما را به راه راست هدایت کن.

اما این صراط مستقیم کجاست؟

چرا این همه تکرار؟

چه کسانی وارد این صراط می شوند؟ و. ..

چرا در هر روز، بارها (حداقل 10 بار) تکرار می کنیم «اهدناالصّراط المستقیم»

- انسان حرکتی را در زندگی دارد، هر انسانی یک صراطی دارد، صراطی که ما را به نتیجه ای که ما برای آن خلق شده ایم و آن نهایتی که هدف خلقت ما بود، می رساند که آن همان صراط مستقیم است.

ما باید دایم حقایق را به خودمان تذکر دهیم. انسان موجودی است که گرفتار غفلت و فراموشی می شود و به همین طریق بعضی گفته اند، ماده اصلی کلمه انسان همان نسیه است و انسان به علت اینکه در زندگی مادی دچار فراموشی می شود، انسان نامیده شده است. به همین دلیل ما باید همیشه به خودمان تذکر بدهیم و مدام یادآوری کنیم که باید از خدا بخواهیم ما را در این مسیر کمک کند؛ چون رفتن در این مسیر بدون کمک الهی ممکن نیست.

از این روست که ما هر روز، هر بار که نماز می خوانیم، مأموریم سوره حمد را که در واقع عصاره و چکیده قرآن و نتیجه و ماحصل تمام آیات الهی است، تکرار کنیم که یکی از آن آیات، آیة مبارکه «اهدنا الصراط المستقیم» است که در آن از خداوند درخواست می کنیم ما را به صراط مستقیم خودش و مسیر درستش در زندگی هدایت کند.

و این توجه دادن به این است که صراط مستقیم یک مفهوم در ذهن نیست، بلکه یک واقعیت عینی است که باید در حقیقت زندگی روزمره ما عینیت یابد.

من باید در کار خودم در اداره، رفتار خودم در خانواده، خلوت خودم با خدا، در همه شرایط زندگی ام توجه داشته باشم که صراط مستقیم چیست؟ راه راست کدام است؟ مسیری که از من خواسته شده و بندگی من به آن تحقق پیدا می کند، چیست؟ من باید این تذکر را روزانه با خودم بارها تکرار کنم تا یادم باشد که صراط مستقیم همین لحظات زندگی ام است که در حال گذشتن است و من باید اینها را در مسیر درست به کار بگیرم تا در صراط مستقیم باشم.

ادامه »

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ

مَنِ اهْتَدَى فَإِنَّمَا يهْتَدِي لِنَفْسِهِ وَمَنْ ضَلَّ فَإِنَّمَا يضِلُّ عَلَيهَا وَلَا تَزِرُ وَازِرَةٌ وِزْرَ أُخْرَى وَمَا كُنَّا مُعَذِّبِينَ حَتَّى نَبْعَثَ رَسُولًا^{(الإسراء/15)}
هر کس به راه آمده تنها به سود خود به راه آمده و هر کس بيراهه رفته تنها به زيان خود بيراهه رفته است و هيچ بردارنده‏اي بار گناه ديگري را بر نمي‏دارد و ما تا پيامبري برنينگيزيم به عذاب نمي‏پردازيم.

بـه عـكس آنچه معروف است كه عوام مى گويند (آتش كه گرفت خشك و تر مى سوزد) در منطق عقل و تعليمات انبياء هيچ بى گناهى به جرم گناه ديگرى مجازات نخواهد شد، در تمام شهرهاى لوط يك خانواده مؤمن وجود داشت خدا به هنگام مجازات آن قوم منحرف و آلوده ، آن يك خانواده را نجات داد.

آيات فوق نيز با صراحت مى گويد «وَلَا تَزِرُ وَازِرَةٌ وِزْرَ أُخْرَى»^{(اسراء/15 و انعام /164 وفاطر-18 و زمر/7 ونجم /38)}

بنابراين اگر در پاره اى از احاديث غير معتبر چيزى بر خلاف اين قانون كلى اسلام ديده شود حتماً بايد آنرا كنار گذاشت ، يا توجيه كرد، مانند روايتى كه مى گويد: شخص ميت بـه خـاطـر گـريـه و بى تابى بازماندگانش ، معذب مى شود (ممكن است منظور از معذب شـدن ، عـذاب الهـى نـبـاشـد بـلكـه نـاراحـتى است كه روح او بر اثر آگاهى از بيتابى بستگانش پيدا مى كند).

و نـيـز روشن مى شود عقيده كسانى كه مى گويند فرزندان كفار همراه پدرانشان در آتش دوزخ خـواهـنـد بـود يـك عـقـيـده اسـلامـى نيست ، چرا كه هيچ فرزندى به گناه پدر و مادر مـجازات نمى گردد و به همين دليل ما در جاى خود گفته ايم كه حتى فرزندان نامشروع ، شخصا هيچ گناهى ندارند و درهاى سعادت و نجات - اگر بخواهند - به روى آنان گشوده است ، هر چند زمينه تربيتى دشوارى دارند.

^{سایت حرم عبد العظیم حسنی علیه السلام}

5قطعه از تلاوت های نادر استاد “محمد صدیق منشاوی” که برای نخستین بار از شبکه رادیویی قرآن در برنامه “مهرتابان“  پخش شده است برای دریافت علاقمندان برروی پایگاه اطلاع رسانی این شبکه بارگذاری شده است

تلاوت هایی از استاد محمد صدیق منشاوی

رادیو قرآن

یکی از راه های تربیت صحیح، پند و نصیحت کردن به فرزندان است. اگر پدران و مادران و معلمان و مربیان به جای سرزنش فرزندان، راه بیان نصیحت نیک را پیش گیرند و فرزندان خود را با پندهای سودمند، آگاه سازند و آنها را از ضرر و خطرهای رفتار ناشایست باخبر سازند. در این بخش، بر آنیم تا پاره ای از پندهای معصومان و بزرگان را بیان کنیم.

پندهای پیامبر اعظم صلی الله علیه و آله به امام علی علیه السلام

ای علی! هرکس پدر و مادرش را اندوهگین سازد، عاق آنان است و رعایت حقوق آنان را نکرده باشد.

ای علی! خدا رحمت کند پدر و مادری را که باعث احسان و نیکی فرزند به خودشان شوند.

ای علی! هرکس عذر عذرخواهی را چه راست گو باشد چه دروغ گو نپذیرد، به شفاعت من نمی رسد.

ای علی! دو سال راه را برای نیکی و احسان پدر و مادرت برو.

ای علی! خدا لعنت کند پدر و مادری را که با رفتارشان، فرزند را به بی مهری و بی حرمتی به خودشان وادارند.1

پندهای امام علی علیه السلام به امام حسن علیه السلام

فرزندم! بزرگ زاده والاتبار را گرامی دار. برگشت دوران و خرابی حال او، تو را نفریبد. روزگار، شکسته ها را جبران می کند و جوش خورده ها را می شکند.

پسر عزیز! بدان که نعمت دوام ندارد. اگر دچار حاجت شدی و تنگ دستی دامنت را گرفت، از پاک گوهری که پس از سیری گرسنه شده، استمداد کن که خیر و سعادت آن جا تضمین شده است.

پسر جان! مال برای نهادن نیندوز؛ زیرا وارث تو یکی از دو کس است: یا مال را صرف طاعت کند و همان که مایه رنج و شقاوت تو بوده، موجب نیک بختی او شود، یا صرف گناه نماید و ذخایر تو، کمک عصیان او گردد.2

ادامه »

اسـلام، در روش تـربـيـتـى خـود، انـسان‌ها را به الگوها، ايده آل‌ها و نمونه‌هاى برتر تـوجـه مـى‌دهـد. تاثير الگوهـا در ساخته شدن فرد و اجتماع بركسى پوشيده نيست. خـانـواده، كـوچـك‌تـريـن واحـد اجـتـمـاعـى اسـت كـه سـلول اوليـه آن را زن و شـوهـر تـشـكـيـل مـى‌دهـنـد. الگـوى اسـلام بـراى خـانـواده ايـده آل كـدام است؟ اسلام چه خانواده‌اى را برتر مى شمارد؟ خانواده برتر از نظر اسلام چه ويژگي‌هايى دارد؟ و…

مـقاله حاضر با عنوان «ويژگي‌هاى خانواده برتر در اسلام» به بيان اين مهم پرداخته اسـت. از ايـن رو، پس از مقدمه اى كوتاه و تبيين مفهوم خانواده و ملاك برترى ، به نمونه هـايى از خانواده برتر در قرآن كريم پرداخته است. پس از آن ، ضمن معرفى برترين خـانـواده در مـنـظـر اسـلام ، ويژگي‌هاى خانواده برتر در سه محور اصالت خانوادگى، ويژگي‌هاى نفسانـى اركان خانـواده و ويژگي‌هاى رفتارى آنان مورد بررسى قرار گرفته است و در پايان چند نكته به عنوان نتيجه‌گيرى ارائه گرديده است .

مقدمه
خـانـواده ، كـانـونـى است مقدس كه در سايه پيوند زناشويى دو انسان از دو جنس مخالف پـايـه گـذارى شـده و بـا پـيـدايـش و تـوليـد فـرزنـدان كامل تر مى شود. به عقيده صاحبنظران ، خانواده از نـخـسـتـين نظامهاى نهادى عمومى و جهانى است كه براى رفع نيازمندي‌هاى حياتى و عاطفى انـسـان و بـقـاى جامعه ضرورت تام شريفه «وَالَّذِينَ يقُولُونَ رَبَّنَا هَبْ لَنَا مِنْ أَزْوَاجِنَا وَذُرِّياتِنَا قُرَّةَ أَعْينٍ وَاجْعَلْنَا لِلْمُتَّقِينَ إِمَامًا»^{(الفرقان/74)}، آرمانى است كه خانواده‌هاى اسلامى بايد آن را عينيت بخشند و صلاحيت الگويى اسلام را براى تربيت شايستگان و خانواده هاى برتر براى جهانيان به اثبات برسانند.

خانواده برتر

در اسلام بـراى تـشـكيل خـانـواده ، استانداردهايى معرفى شده است . هرقدر اركان تـشكيل دهنده خانواده با آن استانداردها منطبق باشند به همان مقدار از شايستگى و برترى بـرخـوردار خـواهـنـد بـود. در روايات ، ويژگي‌هاى فراوان براى شايسته ترين زنان و مردان بيان شده است و در سيره معصومين  علیه السلام نيز ارشاداتى وجود دارد كه مى توان از آنها خـانـواده هـاى بـرتـر و شـايـسـتـه را شـنـاخـت . از ايـن رو، بـه طـور اجـمـال مـى توان گفت خانواده برتر از نظر اسلام ، آن است كه اركان آن شايسته و منطبق بـا اسـتـانـداردهـاى اسـلامـى باشد، مناسبات و روابطى منطبق با آموزه هاى دينى بر آنها حـاكـم بـاشـد، خـروجـى آن انـسـانـهـايـى شـايـسـتـه ومـوثـر در سـاخـته شدن جامعه ايده آل اسـلامـى بـاشـد. وامـا مـلاك بـرتـرى ، از نـظـر اسـلام ، مـال و ثروت و مانند آن نيست كه كسى به آنها ببالد و بگويد: ((نَحنُ اَكثرُ اَموالاً وَاَولادا)) (سباء: 35). از اين رو، اگر خانواده اى را برخوردار يافيتد نبايد شگفت زده شويد ((فَلا تـُعـجِبُكَ اَموالُهم وَلا اَولادُهُم )) (توبه : 55) زور وقوت مادى نيز معيار برترى نيست كه كسى در ارزيابى افراد در خانواده ها بگويد: ((كانواُ اَشَدَّ مِنكُم قُوّةً)) (توبه :9) چنانكه برخوردارى از قوم و قبيله و عشيره ، جاه و مقام وشهرت نيز ملاك برترى نست .

بـرتـرى خـانـواده بـه انـطـباق آن با استانداردهاى اسلامى و برخوردارى از ويژگيهاى ارزشـى و فـضـيـلتـهـاست. هر خانواده اى از آن استانداردها بهره مند باشد برتر است . بـنـابـرايـن ، مـنـظـور از بـرتـرى خـانـواده ، بـرتـرى در فـضـايـل انـسانى و ارزشهاى اسلامى است كه برخى از آنها باعنوان ويژگيهاى خانواده برتر خواهد آمد.

ادامه »

“مَنْ ماتَ وَلَمْ يَعْرِفْ إمامَ زَمانِهِ ماتَ مَيْتَةً جاهِلِيَّةً”

اينك در اين جا سؤالى مطرح است و آن اين كه آيا به واسطه طولانى شدن غيبت امام عصر(عليه السلام) همه شيعيان دچار شكّ و ترديد نسبت به آن حضرت مى شوند؟

در پاسخ اين پرسش بايد بگوييم: چنانكه از روايات پيامبر اكرم(صلى الله عليه وآله وسلم) و ائمه معصومين(عليهم السلام) استفاده مى شود، چنين نيست كه تمام شيعيان دچار شكّ و ترديد شوند. زيرا شواهد تاريخى نيز نشان مى دهد كه معمولا در مسايل اعتقادى و ايمان به خدا و پيامبران الهى، گر چه در مواردى تعداد زيادى از دين و اعتقادات صحيح منحرف مى شدند، لكن چنين نيست كه به طور كلّى در همه افراد، ارتداد حاصل شود و همگان به انحراف كشيده شوند; بلكه هميشه عدّه اى ـ اگر چه اندكى از آنها ـ بر دين و اعتقادات صحيح باقى مى مانند.

ادامه »

ندانستن قدر نعمت و لجاجت داشتن، سبب غضب خداوند می‌شود.

حضرت آیت‌الله ری‌شهری تولیت آستان مقدس حضرت عبدالعظیم علیه السلام در جلسه تفسیردر تبیین اینکه چه کسانی «المَغضُوبِ عَلَیهِمْ» هستند، گفت: ندانستن قدر نعمت و لجاجت داشتن، از خصوصیاتی است که سبب غضب خداوند می‌شود، کسی که لجباز است در باطن ابوجهل است.

وی با تبریک میلاد خاتم پیامبران حضرت محمدصلی الله علیه و آله و امام صادق علیه السلام، گفت: بحث جلسات پیش درباره جمله «غَیرِ المَغضُوبِ عَلَیهِمْ» بود. خشم الهی به معنای مجازات خداست و همه گناهان هم زمینه ساز غضب الهی است.

وی با طرح این مبحث که همه گناهان مورد غضب خداوند است ولی خداوند در قرآن گناهان خاصی را مطرح می فرماید که سبب غضب الهی شده اند، گفت: مجازات اقوامی که خداوند آن ها را به عنوان «غَیرِ المَغضُوبِ عَلَیهِمْ» معرفی می فرماید، سنگین تر است. آدم های بدتر از دیگران بودند.

آیت الله ری شهری با اشاره به نمونه ای از این گناهان عنوان کرد: یکی از اقوامی که مورد غضب الهی معرفی شده اند، قوم عاد است.اسم پیامبر قوم عاد ، هود بود.

«وَإِلَى عَادٍ أَخَاهُمْ هُودًا قَالَ یَا قَوْمِ اعْبُدُواْ اللّهَ مَا لَکُم مِّنْ إِلَهٍ غَیْرُهُ أَفَلاَ تَتَّقُونَ» ^{(اعراف/65)}

و به سوي عاد برادرشان هود را [فرستاديم] گفت اي قوم من خدا را بپرستيد که براي شما معبودي جز او نيست پس آيا پرهيزگاري نمي‏ کنيد.

ادامه »

امام صادق عليه‏ السلام :

مُجامَلَهُ النّاسِ ثُلثُ العَقلِ .

خوش برخوردى با مردم ، يك سوم خردمندى است .

_{منتخب ميزان الحكمة}

خوشرفتاري با همسر از نشانه هاي ايمان

وقتي زن در خانه از شما راضي باشد، بدانيد که از جمله ي بهترين مسلمانها هستيد.

رسول خدا (صلي الله عليه و آله وسلم) بارها فرمودند:

«خَيرُکُم خَيرُکُم لأهلِه و أنا خيرُکُم لأهلِه» ⁽¹⁾

«بهترين شما آنهايي هستند که براي زنان خود بهترند و من بهترين شما هستم درباره ي همسران خودم.»

هرچه خوشرفتاري و محبت به همسر و فرزند بيشتر باشد مسلماني و ايمان هم بيشتر است. در خبر آمده است.

«کسي بر ما اهلبيت مهربانتر است که بر همسرخودش مهربانتر باشد» ⁽²⁾

در حديثي ديگر مي خوانيم:

«هر کسي که محبتش به همسر خود بيشتر باشد ايمانش به خداوند زيادتر است» ⁽³⁾

خوش رفتاري چيست؟

هسته مركزي خوش‌رفتاري عبارت است از: داشتن رفتاري در حد وسط كه هم وقار و متانت از دست نرود و هم شادي آفرين و لذت بخش باشد.

ادامه »

بسم الله الرحمن الرحیم

« حُسن خلق و کج خلقی »

«فَبِمَا رَحْمَةٍ مِنَ اللَّهِ لِنْتَ لَهُمْ وَلَوْ كُنْتَ فَظًّا غَلِيظَ الْقَلْبِ لَانْفَضُّوا مِنْ حَوْلِكَ فَاعْفُ عَنْهُمْ وَاسْتَغْفِرْ لَهُمْ وَشَاوِرْهُمْ فِي الْأَمْرِ فَإِذَا عَزَمْتَ فَتَوَكَّلْ عَلَى اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ يحِبُّ الْمُتَوَكِّلِينَ»^{(آل عمران/159)}

ترجمه:
به (بركت) رحمت الهى، در برابر آنان [= مردم‏] نرم (و مهربان) شدى! و اگر خشن و سنگدل بودى، از اطراف تو، پراكنده مى‏شدند. پس آنها را ببخش و براى آنها آمرزش بطلب! و در كارها، با آنان مشورت كن! اما هنگامى كه تصميم گرفتى، (قاطع باش! و) بر خدا توكل كن! زيرا خداوند متوكلان را دوست دارد.

خلاصه تفسیر:
در این آيه مسأله «حسن خلق» به عنوان يكى از ويژگى ‏هاى اخلاقى پيامبر صلى الله عليه و آله و يكى از عوامل پيشرفت او در جامعه اسلامى ذكر شده است، مى ‏فرمايد:
«به خاطر رحمت الهى در برابر آن‏ها نرم (و مهربان) شدى، و اگر خشن و سنگدل بودى از اطراف تو پراكنده مى ‏شدند:

«فَبِمَا رَحْمَةٍ مِنَ اللَّهِ لِنْتَ لَهُمْ وَلَوْ كُنْتَ فَظًّا غَلِيظَ الْقَلْبِ لَانْفَضُّوا مِنْ حَوْلِكَ …»^{(آل عمران/159)}

بنابراين خلق و خوى نيكوى پيامبر صلى الله عليه و آله يك رحمت الهى درباره او و درباره تمام امّت بود. و به يقين اين نرمش و مهربانى و حسن و خلق در هر كس باشد مايه رحمت و بركت است.

در تعبير فوق به نقطه مقابل آن يعنى خشونت و كج خلقى و نامهربانى نيز اشاره شده كه اثر مستقيم آن، پراكندگى مردم از دور انسان است، و به تعبير ديگر حسن خلق خمير مايه پيوند جوامع انسانى است، و كج خلقى عامل پراكندگى و نفرت.

در اين كه «فظّ» و «غليظ القلب» هر دو به يك معنى و به معنى تأكيد است يا دو معنى متفاوت را مى‏رساند، مرحوم «طبرسى» در «مجمع البيان» تعبير جالب و جامعى دارد مى ‏گويد:

«بعضى گفته‏ اند جمع بين اين دو وصف با اين كه هر دو از نظر معنى قريب الافق هستند به خاطر اين است كه «فظّ» معمولًا در مورد خشونت در سخن به كار مى ‏رود، و «غليظ القلب» در مورد خشونت در عمل كه ناشى از سنگدلى است. بنابراين هر دو به معنى خشونت است، ولى يكى به معنى خشونت در سخن، و ديگرى خشونت در برخورد عملى است.

در هر حال خداوند به پيامبرش نرمش و انعطاف و خوش رويى و خوش خويى داده بود به گونه‏اى كه در برابر افراد گنه كار، خشن و سنگدل، نرمش نشان مى‏داد و به اين وسيله خشن‏ترين افراد را غالباً به سوى اسلام جلب و جذب مى ‏كرد.

و به دنبال آن يك سلسله دستورات عملى مى‏دهد كه خوش رويى و خوش خويى از صورت تظاهر بيرون آيد و جنبه‏ هاى عملى به خود بگيرد، مى ‏فرمايد:

«آنها را عفو كن و براى آنان از خدا آمرزش بطلب، و در كارها با آنها مشورت كن، و هنگامى كه تصميم گرفتى (قاطع باش!) و بر خدا توكّل نما كه خداوند متوكلان را دوست دارد».

(فَاعْفُ عَنْهُمُ وَاسْتَغْفِرٌ لَهُمْ وَ شاوِرْهُمْ فِى‏الْامْرِ فَاذا عَزَمْتَ فَتَوَكَّلْ عَلَى اللَّهِ انَّ اللَّهَ يُحِبُّ الْمُتَوَكِّلينَ).

و به اين ترتيب جاذبه فوق العاده‏اى بر محور وجود پيامبر صلى الله عليه و آله پيدا شد كه دورترين افراد را به سوى خود جلب كرد.

سياق آيات نشان مى ‏دهد كه اين آيه از آيات مربوط به جنگ احد است كه دوست و دشمن سخت‏ترين فشارها را در طول اين جنگ بر پيامبر صلى الله عليه و آله وارد كرد، بديهى است عفو و گذشت و استغفار و برخورد محبت‏ آميز در چنين شرايطى، نشانه قرار داشتن پيامبر صلى الله عليه و آله در بالاترين سطح خوش خويى و محبت و مهربانى بود، و كمتر انسانى را مى‏توان يافت كه در چنين شرايطى از كوره در نرود و تند خويى نكند.

_{امور فرهنگی معاونت تهذیب}

به نقل از “ندای یک بسیجی”: در گذشته های دور کمتر پیش می آمد که خانم خانه شاغل باشد و با وجود داشتن فرزند کوچک دست از کار نکشد اما وضع موجود جامعه شرایطی را رقم زده که دیگر زنی حاضر نیست کارش را با نگه داشتن فرزندش عوض کند و تحصیل و کار مادر از جمله عواملی است که پای هر کودکی را به مهد کودک باز میکند،نکته حائز اهمیت این است که شکل گیری کودک دقیقا در همین سنین است اما آیا دقت دارید که در مهد کودک ها چه می گذرد؟آیا مهد کودک ها محل مناسبی برای تربیت است؟

تصمیم دارید کودکتان را ثبت نام کنید. وارد مهد کودک که میشوید استقبال گرمی از شما میشود .از شما دعوت میشود تا گشتی در مهد بزنید و مدیر هم از امکانات و غذا و جشن و کلاس های فوق العاده و … میگوید تا خیالتان را راحت کند اما با این همه تعریف و توصیف مدیر نمی توانید ازمهارت و تخصص مربی که قرار است از فرزند شما نگه داری کند مطلع شوید .

در بسیاری از این مهد  کودک  ها علاوه برآموزش رقص به آموزش شنا هم می پردازند که با  دریافت  ماهانه متوسط 20 تا 50 هزار تومان  به  طور عملی «آب بازی» و  گذران  وقت کودک در محیط استخر به صورت مختلط انجام می شود.

ادامه »