ادامه »

1- ریشه‏ ى بت‏ پرستى، هواپرستى است. «صبرنا على الهتنا - اتّخذ الهه هواه»

2- خداجویى در فطرت هر انسانى وجود دارد، لكن او در مصداق و یافتن حقّ گرفتار اشتباه مى‏شود. «اتّخذ الهه هواه»

3- انبیا مسئولیّتى در هدایت اجبارى هواپرستان ندارند. «أفأنت تكون علیه وكیلا»

4- انسان داراى اختیار است. «أفأنت تكون علیه وكیلا»

5 - تربیت و ایمان باید بدون اجبار و اكراه باشد. «أفأنت تكون علیه وكیلا»

تفیسیر نور:

به هر معبودى غیر از حقّ، هوى گفته مى‏شود. [307]

هوى‏ پرستى از نظر قرآن و روایات:
هواپرستى، سرچشمه غفلت است. «و لاتُطِع مَن أغفَلنا قَلبه عن ذِكرنا واتّبع هَواه» [308]
هواپرستى، سرچشمه ‏ى كفر است. «مَن لا یؤمن بها و اتّبع هَواه» [309]
هواپرستى، بدترین انحراف است. «و مَن أضلّ ممّن اتّبع هَواه» [310]
هواپرستى، مانع قضاوت عادلانه است. «فَاحكُم بین النّاس بالحقّ و لا تتّبع الهَوى» [311]
هواپرستى، سرچشمه‏ ى فساد است. «لو اتّبَع الحقّ أهوائهم لفَسدتِ السّموات والارض» [312]
هواپرستى، سرچشمه ‏ى غصّه‏ هاست.
هواپرست، ایمان ندارد.
هواپرست، بى عقل است.
آغاز فتنه‏ ها پیروى از هوسها و ایجاد بدعت‏ها مى‏باشد.
هوا وهوسها انسان را كر وكور كرده وقدرت تشخیص حقّ از باطل را مى‏گیرد.
شجاع‏ترین مردم كسانى هستند كه بر هوس‏هاى خود غلبه كنند.
پیامبرصلى الله علیه وآله فرمود: هوى را بدان سبب هوى‏ نامیده ‏اند كه صاحب خود را فرو مى ‏افكند. [313]

307) تفسیر قرطبى.
308) كهف، 28.
309) طه، 16.
310) قصص، 50.
311) ص، 26.
312) مؤمنون، 71.
313) مجموعه احادیث از میزان‏الحكمة مى‏باشد.

تفسیر نمونه:

گمراه تر از چهارپايان
جالب اينكه قرآن مجيد در آيات اين سوره ، سخنان مشركان را يكجا نقل نميكند بلكه بخشى از آن را نقل كرده به پاسخگوئى و اندرز و انذار مى پردازد سپس بخش ديگرى را به همين ترتيب ادامه مى دهد.
آيات مورد بحث بازگو كننده نمونه ديگرى از منطق مشركان و كيفيت برخورد آنها با پيامبر اسلام و دعوت راستين او است .
نخست مى گويد: آنها هنگامى كه تو را مى بينند، تنها كارى كه انجام مى دهند اين است كه به باد مسخره ات گرفته مى گويند آيا اين همان كسى است كه خدا او را به عنوان پيامبر مبعوث كرده است (و اذا رأ وك ان يتخذونك الا هزوا ا هذا الذى بعث الله رسولا ).

ادامه »

 

از جمله موارد نعمت های بهشتی که پیرامون آن سوالات و ابهاماتی بوجود آمده است، نعمت متنعم شدن از حورالعین است. برخی با توجه به سیاق برخی از آیات اینگونه سوال می کنند، در بهشت به مردان وعده ی حورالعین داده شده، پس زنان چه پاداشی می گیرند؟

قران کتابی جامع در راستای هدایت و تربیت بشری است و تمامی ابعاد آن در این راستا نقش ویژه ایی ایفا می کنند. یکی از این ابعاد، توجه به وعده(1) و وعیدهایی (2) است که در قرآن آمده که نقش اساسی را در تربیت آدمی و ایجاد انگیزه ی وی دارد. (3)

فلسفه ی اصلی از بیان این وعده های الهی،  ایجاد انگیزه برای تربیت انسان است یعنی خداوند متعال با بیان این دسته از آیات، موجب می شود که آدمی در راستای اصلاح امور خود گام بردارد؛ چرا که خصلت ذاتی انسان به گونه ای است که تا میل به انجام کاری در وجودش نباشد، آن را انجام نمی دهد، بنابراین وعده های الهی انگیزه ای برای ایجاد چنین میلی در انسان می باشد.

نکته ی اولیه و مهمی که در بیان نعمت ها و نقمت های اخروی باید توجه داشت این است که همه این موارد، برای زن و مرد یکسان است و مختص به گروهی خاص نمی باشد؛ چنانچه در آیات شریفه ی قرآن نیز به ان اشاره شده است:

« وَعَدَ اللَّهُ الْمُؤْمِنِینَ وَ الْمُؤْمِناتِ جَنَّاتٍ تَجْرِی مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهارُ خالِدِینَ فِیها وَ مَساكِنَ طَیِّبَةً فِی جَنَّاتِ عَدْنٍ وَ رِضْوانٌ مِنَ اللَّهِ أَكْبَرُ ذلِكَ هُوَ الْفَوْزُ الْعَظِیمُ ^{(توبه/72)}

“خداوند به مردان و زنان با ایمان، باغهایى از بهشت وعده داده كه از زیر درختانش نهرها جارى است، جاودانه در آن خواهند بود، و مسكن‏هاى پاكیزه در این بهشت جاودان دارند، همچنین خشنودى پروردگار كه از همه اینها بالاتر است و این است رستگارى بزرگ".»

ادامه »

شیطان با روش‌های مختلفی، همچون دادن وعده‌های سست و بی‌اساس و گام به گام، به نوعی مرموز و حساب شده به دنبال گمراه کردن انسان‌ها از مسیر هدایت و سعادت است و انسان هیچگاه نباید با این وعده‌ که روزی توبه خواهد کرد، تن به گناه دهد.

 با توجه به اینکه خدای متعال در آیات قرآن کریم، وعده داده است بسیاری از گناهان را می‌بخشد، آیا ما مجاز به ارتکاب گناه هستیم؟ آیا می‌شود به امید شب‌های قدر که درهای رحمت و مغفرت الهی باز است خود را آلوده‌ گناه کنیم؟

برای جواب به این سؤال بسیار لازم و ضروری است که شیوه و استراتژی شیطان در اغواء و گمراه کردن انسان‌ها مورد بررسی قرار گیرد، و در مرتبه دوم، نوع گناهانی که مورد عفو و بخشش الهی قرار نمی‌گیرد نیز روشن شود، آن زمان است که تا حدودی به جواب نزدیکی برای سؤال مورد نظر نزدیک شده‌ایم.

استراتژی شیطان در گمراه کردن انسان

 با کمی دقت و تأمل در شیوه و استراتژی شیطان در نحوه اغواء و گمراه کردن انسان‌ها، به این مطلب دست می‌یابیم که شیطان با روش‌های مختلفی، همچون دادن وعده‌های سست و بی‌اساس و گام به گام، به نوعی مرموز و حساب شده به دنبال گمراه کردن انسان‌ها از مسیر هدایت و سعادت است.

دشمنی آشکار و پنهان

در آیات متعددی خدای متعال خبر از نوع عملکرد و شیوه برخورد و دشمنی شیطان علیه انسان داده است:

«أَلَمْ أَعْهَدْ إِلَیْکُمْ یا بَنی‏ آدَمَ أَنْ لا تَعْبُدُوا الشَّیْطانَ إِنَّهُ لَکُمْ عَدُوٌّ مُبینٌ؛

آیا با شما عهد نکردم اى فرزندان آدم که شیطان را نپرستید، که او براى شما دشمن آشکارى است؟!.»

با وجود آیات روشنگرانه فراوانی که خدای متعال در ماهیت و حربه‌های شیطان علیه انسان بیان کرده، با این حال بعضی افراد اصرار زیادی در تبعیت و پیروی از شیطان دارند، نتیجه این دوستی، تبعیت و اطاعت‌پذیری از شیطان چیزی جز عذاب شدید باری تعالی نیست:

«وَ إِذا قیلَ لَهُمُ اتَّبِعُوا ما أَنْزَلَ اللَّهُ قالُوا بَلْ نَتَّبِعُ ما وَجَدْنا عَلَیْهِ آباءَنا أَ وَ لَوْ کانَ الشَّیْطانُ یَدْعُوهُمْ إِلى‏ عَذابِ السَّعیرِ؛

و هنگامى که به آنان گفته شود: از آنچه خدا نازل کرده پیروى کنید، مى‌گویند: نه، بلکه ما از چیزى پیروى مى‌کنیم که پدران خود را بر آن یافتیم! آیا حتّى اگر شیطان آنان را دعوت به عذاب آتش فروزان کند(باز هم تبعیّت مى‌کنند)؟!

در آیه دیگر خدای متعال می‌فرماید:

«قالَ اذْهَبْ فَمَنْ تَبِعَکَ مِنْهُمْ فَإِنَّ جَهَنَّمَ جَزاؤُکُمْ جَزاءً مَوْفُوراً؛

برو! هر کس از آنان از تو تبعیت کند، جهنم کیفر شماست، کیفرى است فراوان!»

ادامه »

یكى دیگر از بهانه ‏هاى یهود آن بود كه به پیامبر مى‏ گفتند: ما از این كتاب تو چیزى نمى ‏فهمیم و مطالب آن براى ما روشن و مفهوم نیست، لذا به تو ایمان نمى‏ آوریم و قرآن را به عنوان معجزه تو نمى ‏پذیریم.

استاد محسن قرائتی در ادامه سلسله مباحث تفسیری خود با موضوع تفسیر قطره ای به بیان آموزه های آیه نود و نهم سوره بقره پرداخته است.

«وَ لَقَدْ أَنْزَلْنا إِلَيْكَ آياتٍ بَيِّناتٍ وَ ما يَكْفُرُ بِها إِلاَّ الْفاسِقُونَ» (بقره، 99)

(اى پیامبر) همانا ما آیات روشنى را به سوى تو فرستادیم كه جز فاسقان كسى به آنها كفر نمى ‏ورزد.

یكى دیگر از بهانه ‏هاى یهود آن بود كه به پیامبر مى‏ گفتند: ما از این كتاب تو چیزى نمى ‏فهمیم و مطالب آن براى ما روشن و مفهوم نیست، لذا به تو ایمان نمى‏ آوریم و قرآن را به عنوان معجزه تو نمى ‏پذیریم.

خداوند در پاسخ آنها مى ‏فرماید:

آیاتى كه ما نازل كرده ‏ایم، روشن و گویاست، ولى كسانى آن را درك مى ‏كنند كه قلبشان بر اثر گناه تاریك نشده و زمینه پذیرش حق را دارا باشند.

از این آیه مى ‏آموزیم كه:

گناه، باعث مى ‏شود تا انسان آمادگى پذیرش حق را از دست بدهد، زیرا اگر بخواهد حق را بپذیرد، دیگر به راحتى نمى ‏تواند گناه كند.

حوزه

اهمیت سیر و سفر و رشد اجتماعی انسان تا حدی است ، که خداوند متعال در آیاتی از قرآن انسان را به انجام این عمل مهم فرمان می‌دهد.

ادامه »