از اعتقادات شیعه این است که زمین تا قیامت هـیچگاه خـالی از حـجت الهی نمی ماند و از سوئی بنا بر اسناد روایی، امـام زمـان (عج ) بعد از ظهور و قیام زندگی جاودانه نداشته و از دنیا رحلت می کنند. درنتیجه، بازگشت ائمه اطهار(علیهم السلام) به دنیا و حـکومت ایـشان تـا زمان فرا رسیدن قیامت، امری لازم و مسلم است، تا سلسله حجج الهـی قطع نشود ^{(شیخ کلینی، 1365ش: ج1، ص 178)} چرا که تداوم سلطنت و حکومت ائمه اطهار (علیهم السلام) بعد از رجعت امام زمان (عـج) بـیان کـننده هدفمند بودن امر رجعت و تحقق وعده های الهی طبق این آیـه شـریفه است:

«وَ نُریدُ أَنْ نَمُنَّ عَلَی الَّذینَ اسْتُضْعِفُوا فِی الْأَرْضِ وَ نَجْعَلَهُمْ أَئِمَّةً وَ نَجْعَلَهُمُ الْوارِثینَ». ^{(سوره قصص/ 5)}

اعـتقاد بـه امـر رجعت ائمه علیهم السلام از امور قطعی تشیع بوده و به قدری حائز اهـمیت اسـت کـه امام صادق (علیه السلام) می فرماید:

«لَیسَ مِنَّا مَن لَم یؤُمِنُ بِکرَّ تنَا؛

هر کس به رجـعت مـا ایمـان نداشته باشد، از ما نیست.» ^{(بحارالانوار، ج 53، ص 92)}

...

رجعت خاص که در دوران ظهور اتفاق می افتد، دو مرحله زمانی دارد مـرحله اول مقارن با ظهور و قیام امام زمان (عج ) اتفاق می افتد و افرادی که در گـذشته زنـدگی مـی کرده اند مانند برخی از اصحاب پیامبر صلی الله علیه و آله و اولیاء الهی به دنیا باز می گردند و از اصحاب امام زمان (عج) می شوند و حضرت(عج) را در قـیامش یاری مـی کنند. مرحله دوم رجعت که زمان بازگشتن امامان معصوم(علیهم السلام) به دنیاست، نـزدیک رحـلت امـام زمان(عج) اتفاق می افتد.

رجعت امام حسین علیه السلام

در روایتی آمده که خداوند پیش از آنکه امام حسین علیه السلام متولد شوند، به پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله بشارت تولد آن وجود مبارک را داد و خبر داد که نسل امامت تا روز قیامت از امام حسین علیه السلام است؛ آنگاه پیشامدهای ناگوار و شهادت را در فرزندان و نسل او قرار داد. در دنبال مطالب این روایت این‌گونه آمده که: «و اعلمه انه یقتل ثم یرده الی الدنیا و ینصره حتی یقتل اعداءه و یملکه الارض» یعنی خداوند متعال پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله را آگاه کرد که بعد از شهادت، امام حسین علیه السلام را دوباره به این دنیا برمی‌گرداند و او را یاری می‌کند تا دشمنان خود را بکشد و از بین ببرد و مالک تمام زمین شود و بر سراسر آن فرمانروایی کند.

امام حسین علیه السلام ؛ نخستین رجعت کننده

از بررسی چندین روایت که در مورد رجعت آمده می‌فهمیم که اولین کسی که به این دنیا بازمی‌گردد و رجعت می‌کند امام حسین علیه السلام است. عیاشی از حضرت امام جعفر صادق علیه السلام روایت کرده است که: «اول کسی که به دنیا برمی گردد حضرت امام حسین علیه السلام است و اصحاب او و یزید و اصحاب او، پس همه ایشان را بکشد مثل آن که ایشان را کشته اند.»(حق الیقین، ج2، صص 11 و 12)

در قرآن کریم درباره مسئله رجعت و نیز رجعت حسین بن علی علیه السلام ، آیات فراوانی وجود دارد تا بدانجا که گفته اند: «در قرآن 18 آیه صریح در باب رجعت هست»(منتقم حقیقی، ص481).

از جمله این آیات، آیات ششم و هفتم از سوره مبارکه نازعات است: «يَوْمَ تَرْجُفُ الرَّاجِفَةُ تَتْبَعُهَا الرَّادِفَةُ» در آن روز که زلزله های وحشتناک همه چیز را به لرزه درمی آورند و به دنبال آن حادثه دومین رخ می دهد.

این دو آیه شریفه اشاراتی دارند به حوادثی که قبل از وقوع قیامت و رستاخیز روی می دهند که از جمله آنها زلزله ای وحشتناک است که همه چیز را درهم ریخته و نظام جهان را دگرگون می سازد.

حضرت امام جعفر صادق علیه السلام در تأویل این آیه شریفه فرموده اند: «لرزاننده حسین بن علی علیه السلام و حادثه دومین، علی بن ابی طالب علیه السلام است. نخستین فردی که (در رجعت) قبر او شکافته شده (و از آن بیرون می آید) و خاک را از سر می زداید، حسین بن علی علیه السلام است.»(فضائل و سیره امام حسین علیه السلام در کلام بزرگان، ص69)

همراهان امام حسین علیه السلام در رجعت

از بررسی روایات مشخص می شود که در هنگام رجعت امام حسین علیه السلام دسته ای از انبیاء الهی و اصـحاب ایـشان به دنیا باز خواهند گشت. امام صادق علیه السلام فرمودند: «امام حسین علیه السلام با هفتاد و دو تن از یاران و اصحابشان که با حضرت علیه السلام در کربلا شهید شده بودند به دنیا بر می گردند و رجعت می کنند. در حـالی که لبـاس سفید پوشیده اند. و هفتاد پیغمبری که با حضرت موسی بن عمران برانگیخته شدند، با اوست. آن وقت حضرت قائم(عج) انگشترش را به او می سپارد و به مردم اعلان می کنند که امام حسین علیه السلام با یارانش قـیام نـموده اند تـا اهل ایمان تردید ننمایند و بـدانند که او دجـال و شـیطان نیست، بلکه او امامی است که در دسترس مردم است، و چون یقین کردند او امام حسین علیه السلام است، تردید نخواهند کرد.» «بحارالانوار، ج53، ص103)

شبستان

دریافت (سایز بزرگ)

...

اگر انسان اين از اين ابزار کارآمد و موثر درست استفاده کردن را بداند و بکار گيرد قطعا به مقصود خود خواهد رسيد. همانطور که در بخش اول از باب سخن با استناد به آيه شريفه أَ لَمْ نَجْعَلْ لَهُ عَيْنَيْنِ وَ لِساناً وَ شَفَتَيْنِ؛ سوره مبارکه بلد آيات 8 الي 9 بيان شد که خداي متعال اين وسيله ارتباطي را که از نعمات بسيار بزرگ بر بندگان است را عنايت داشته و بر بندگان خداست که شکر اين نعمت را با استفاده صحيح آن در بجا آورند و در غير اين صورت کفران نعمتي است نسبت به اين نعمت بزرگ الهي مثلا خدايي نکرده اين را وسله غيبت قرار دهد يا تهمت و يا حقي را ناحق کند و… که جز کفران نعمت نيست و بايد در محضر حق جوابگوي اين باشد.

حال اين وسيله ارتباطي که خداي متعال به ما ارزاني داشته چگونه و به چه نحوي بايد بکار برد که رضاي خدا و خود در آن باشد. خداي متعال اين امر مهم را بر بندگان خود در قالب آيات کريمه قرآن فرموده که از آن جمله است اين آيه شريفه 159 سوره مبارکه آل عمران که کاملا مورد عنايت و تاکيد خداي متعال است.

خداوند به پيامبر اكرم صلى اللَّه عليه و آله مى فرمايد: با نرمى و ملاطفت با مردم رفتار كن. فَبِما رَحْمَةٍ مِنَ اللَّهِ لِنْتَ لَهُمْ وَ لَوْ كُنْتَ فَظًّا غَلِيظَ الْقَلْبِ لَانْفَضُّوا مِنْ حَوْلِكَ؛ [اي پيامبر!] پس به مهر و رحمتي از سوي خدا با آنان نرم خوي شدي، و اگر درشت خوي و سخت دل بودي از پيرامونت پراکنده مي شدند.[1]

يكى از بزرگ ترين اهداف و خدمات انبيا، مبارزه با طاغوت و برداشتن موانع راه خداپرستى است. «اذْهَبْ إِنَّهُ طَغى» و اين شدني نيست مگر با امر به به معروف و نهي از منکر و گام اوّل در امر به معروف و نهى از منكر، بيان نرم است. لذا براي نفوذ و تأثير بر افراد بايد به نرمي سخن گفت تا مخاطب احساس کند که گوينده قصد خيرخواهي دارد نه دشمني و عداوت. قرآن کريم در اهميت اين اصل مهم به حضرت موسي عليه السلام و هارون عليه السلام مي فرمايد: اذْهَبَا إِلَى فِرْعَوْنَ إِنَّهُ طَغَى فَقُولَا لَهُ قَوْلًا لَّينًا لَّعَلَّهُ يتَذَكَّرُ أَوْ يخْشَى؛ به سوي فرعون برويد که طغيان کرده است، اما به نرمي سخن گوييد شايد متذکر شود و يا از خداوند بترسد.[2]

چرا خداي متعال امر به نرمي گويي مي کند چون اميدها در نرمى است، و انتظارى از خشونت نمى رود و اينکه شروع تربيت و ارشاد بايد از طريق گفتگوى صميمانه باشد.

حتّى با سركش ترين افراد نيز بايد ابتدا با نرمى و لطافت سخن گفت.

نحوه مواجهه حضرت ابراهيم عليه السلام با ستاره پرستان، ماه پرستان و خورشيد پرستان نيز نمونه جامع و دقيقي از اين مسئله و اهميت لسان برخورد انبيا با مردم است.

بنابراين اگر بتوانيم با زيبائي و نرمش گفتار، موضوعات ديني را در جان مخاطب جاي داده و ايمان واقعي و دائمي را در او شکل دهيم، کاري انبيائي کرده ايم و گرنه تبليغ مستقيم و رياکاري براي خوشامد ديگران تأثير معکوس دارد. 

قَالَ عَلِيٌ عَلَيْهِ السَّلَامُ: عَوِّدْ لِسَانَكَ لِينَ الْكَلَامِ وَ بَذْلَ السَّلَامِ يَكْثُرْ مُحِبُّوكَ وَ يَقِلَّ مُبْغِضُوكَ؛

اميرمؤمنان علي عليه السلام فرمود: زبانت را به گفتار نرم و سلام دادن عادت بده، تا دوستانت زياد و دشمنانت كم شوند.[3]

بـين اخلاق انسان و گفتار او ارتباط كامل وجود دارد و هرگونه تغيير در اخلاق، تأثير عميقى در شـيـوه بـيـان و نـوع گـفـتـار او مـى گـذارد؛ به طور قطع در گـفـتار شخص بداخلاق، تندى و خشونت موج مى زند و بخش عمده اي از بدخلقى او از مجراى گفتارش بروز مي يابد. بر عكس، اخلاق نيكو در گفتار نيز تأثير مثبت و نيكو گذاشته، سخن را از لطافت خاصى برخوردار مى سازد.

قَالَ عَلِيٌ عَلَيْهِ السَّلَامُ: إِذَا حَسُنَ الْخُلُقُ لَطُفَ النُّطْقُ؛

امير مؤمنان علي عليه السلام فرمود: هنگامى كه اخلاق نيكو شود، سخن لطيف گردد[4].

عَبْدُ اللَّهِ بْنُ سِنَانٍ عَنْ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَلَيْهِ السَّلَامُ قَالَ إِنَّ لِأَهْلِ الْجَنَّةِ أَرْبَعَ عَلَامَاتٍ وَجْهٌ مُنْبَسِطٌ وَ لِسَانٌ لَطِيفٌ وَ قَلْبٌ رَحِيمٌ وَ رَحِيمٌ وَ يَدٌ مُعْطِيَةٌ؛

امام صادق عليه السّلام فرمودند: بهشتى ها چهار نشانه دارند: روى گشاده، زبان نرم، دل مهربان و دستِ دهنده.[5]

سيره عملي پيامبر خدا صلي الله عليه و آله و سلم

كانَ النَّبىُّ ِصَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ وَ سَلَّم … يُسَلِّمُ عَلى مَنِ اسْتَقْبَلَهُ مِنْ كَبيرٍ وَ صَغيرٍ وَ غَنىٍّ وَ فَقيرٍ و لا يُحَقِّرُ ما دُعِىَ اِلَيهِ و لو اِلى خَشفِ التَّمْرةِ وَ كانَ خَفيفَ المَؤونَةِ كَريمَ الطَّبيعَةِ، جَميلَ المُعاشَرَةِ، طَلِقَ الوَجهِ، بَشّاشا من غَيرِ ضِحكٍ، مَحْزونا مِن غَيرِ عَبوسٍ، مُتَواضِعا مِنْ غَيْرِ مَذَلَّةٍ، جَوادا مِن غَيْرِ سَرَفٍ، رَقيقَ القَلبِ، رَحيما بِكُلِّ مُسْلِمٍ… ؛

رسول خدا صلي الله عليه و آله و سلم … به هر كس برخورد مى نمودند، از بزرگ و كوچك، ثروتمند و فقير، سلام مى كردند و اگر به جايى حتى براى خوردن خرمايى خشك دعوت مى شدند، آن را كوچك نمى شمردند. زندگيشان كم هزينه بود، بزرگ طبع، خوش معاشرت و گشاده رو بودند، بى آنكه بخندند، هميشه متبسم بودند، بى آنكه اخمو باشند، محزون بودند، بى آنكه از خود ذلّتى نشان دهند، متواضع بودند، مى بخشيدند ولى اسراف نمى نمودند، دل نازك و نسبت به تمام مسلمانان مهربان بودند.[6]

ويژگي هاي سخن نرم

اگر بخواهيم سخن نرم داشته باشيم بايد اين ويژگي ها باشد.

1. آغاز سخن با سلام: سلام يکي از نامهاي خداست. از سوي ديگر، سلام نشانه و علامت سلامت و صلح و صفا با مخاطب است. از همين رو در آيات قرآني بر اين ويژگي در ابتداي سخن تاکيد و عملا به عنوان سيره عملي پيامبران معرفي شده است.

وَلَقَدْ جَاءَتْ رُسُلُنَا إِبْرَاهِيمَ بِالْبُشْرَىٰ قَالُوا سَلَامًا قَالَ سَلَامٌ فَمَا لَبِثَ أَن جَاءَ بِعِجْلٍ حَنِيذٍ؛

و به راستي فرستادگان ما ابراهيم را مژده آورده، سلام گفتند، او هم گفت: سلام [بر شما]. و درنگ نکرد تا گوساله اي بريان [براي آنان] آورد.[7]

كانَ النَّبىُّ صلي الله عليه و آله و سلم … يُسَلِّمُ عَلى مَنِ اسْتَقْبَلَهُ مِنْ كَبيرٍ وَ صَغيرٍ وَ غَنىٍّ وَ فَقيرٍ و لا يُحَقِّرُ ما دُعِىَ اِلَيهِ و لو اِلى خَشفِ التَّمْرةِ وَ كانَ خَفيفَ المَؤونَةِ كَريمَ الطَّبيعَةِ، جَميلَ المُعاشَرَةِ، طَلِقَ الوَجهِ، بَشّاشا من غَيرِ ضِحكٍ، مَحْزونا مِن غَيرِ عَبوسٍ، مُتَواضِعا مِنْ غَيْرِ مَذَلَّةٍ، جَوادا مِن غَيْرِ سَرَفٍ، رَقيقَ القَلبِ، رَحيما بِكُلِّ مُسْلِمٍ… ؛

رسول خدا صلي الله عليه و آله و سلم … به هر كس برخورد مى نمودند، از بزرگ و كوچك، ثروتمند و فقير، سلام مى كردند و اگر به جايى حتى براى خوردن خرمايى خشك دعوت مى شدند، آن را كوچك نمى شمردند. زندگيشان كم هزينه بود، بزرگ طبع، خوش معاشرت و گشاده رو بودند، بى آنكه بخندند، هميشه متبسم بودند، بى آنكه اخمو باشند، محزون بودند، بى آنكه از خود ذلّتى نشان دهند، متواضع بودند، مى بخشيدند ولى اسراف نمى نمودند، دل نازك و نسبت به تمام مسلمانان مهربان بودند.[8]

2. استفاده از القاب نيک: مخاطب را به القاب و عناويني نيکو خطاب قرار دهيم که مورد پسند و خوشايند اوست.

برخى در مقام امر به معروف و نهى از منکر طورى رفتار مى کنند که نه تنها طرف را اصلاح نمى کنند و به معروف نمى کشانند، بلکه با شيوه بد نصيحتگرى و چه بسا با ملامت و سرزنش و گاه تکرار ملامت و سرزنش، او را به منکر ديگرى نيز وا مى دارند، از اين رو حضرت على(عليه السلام) در سفارش به فرزند خود امام حسن عليه السلام مى فرمايند:

السَّيِّدُ عَلِيُّ بْنُ طَاوُسٍ فِي كَشْفِ الْمَحَجَّةِ، نَقْلًا مِنْ رَسَائِلِ الْكُلَيْنِيِّ بِإِسْنَادِهِ عَنْ جَعْفَرِ بْنِ عَنْبَسَةَ عَنْ عَبَّادِ بْنِ زَيْدٍ الْبَصْرِيِّ عَنْ عَمْرِو بْنِ أَبِي الْمِقْدَامِ عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ عَلَيْهِ السَّلَامُ: أَنَّهُ قَالَ أَيْ أَمِيرُ الْمُؤْمِنِينَ عَلَيْهِ السَّلَامُ فِي رِسَالَتِهِ إِلَى وَلَدِهِ الْحَسَنِ عَلَيْهِ السَّلَامُ … وَ إِيَّاكَ أَنْ تُعَاتِبَ فَيَعْظُمُ الذَّنْبُ وَ يَهُونُ الْعَتْبُ؛

… از ملامت و سرزنش بپرهيز که گناه را بزرگ جلوه مى دهد و ملامت را بى اثر مى سازد.[9]

يا در نکوهش افراد و تکرار ملامت و سرزنش مى فرمايند: الْإِفْرَاطُ فِي الْمَلَامَةِ يَشُبُ نِيرَانَ اللَّجَاج؛ زياده روى در ملامت و سرزنش، آتش لجاجت را شعله ور مى کند.[10]

همچنين مي فرمايند: وَ إِيَّاكَ أَنْ تُكَرِّرَ الْعَتْبَ فَإِنَّ ذَلِكَ يُغْرِي بِالذَّنْبِ وَ يُهَوِّنُ الْعَتْب؛

از توبيخ مکرر پرهيز کن، چه آنکه تکرار سرزنش گناهکار را در اعمال ناپسندش جرى و جسور مى کند، بعلاوه ملامت را پست و بى اثر مى سازد.[11]

حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ عَلِيٍّ مَاجِيلَوَيْهِ رَحِمَهُ اللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا عَمِّي مُحَمَّدُ بْنُ أَبِي الْقَاسِمِ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ خَالِدٍ عَنْ عَلِيِّ بْنِ الْحَكَمِ عَنِ الْمُفَضَّلِ عَنْ جَابِرٍ عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ الْبَاقِرِ عَلَيْهِ السَّلَامُ: فِي قَوْلِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَ وَ قُولُوا لِلنَّاسِ حُسْناً قَالَ قُولُوا لِلنَّاسِ أَحْسَنَ مَا تُحِبُّونَ أَنْ يُقَالَ لَكُمْ فَإِنَ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ يُبْغِضُ اللَّعَّانَ السَّبَّابَ الطَّعَّانَ عَلَى الْمُؤْمِنِينَ الْفَاحِشَ الْمُتَفَحِّشَ السَّائِلَ الْمُلْحِفَ وَ يُحِبُّ الْحَيَّ الْحَلِيمَ الْعَفِيفَ الْمُتَعَفِّفَ؛

امام باقر (عليه السلام): درباره اين گفته خداوند که «با مردم به زبان خوش سخن بگوييد» فرمود: بهترين سخنى که دوست داريد مردم به شما بگويند، به آنها بگوييد، چرا که خداوند، لعنت کننده، دشنام دهند، زخم زبان زن بر مؤمنان، زشت گفتار، بدزبان و گداى سمج را دشمن مى دارد و با حيا و بردبار و عفيفِ پارسا را دوست دارد.[12]

پس وقتي کسي را مخاطب قرار مي دهيد او را با عناوين نيکو و خوشايند صدا کنيد نه با القاب و کنيه هاي زشت و ناروا که در آيات قرآني نيز از آن منع شده است.

حتي دشمن را بايد به عنواني خطاب کرد که زشت و ناپسند نباشد تا جلب قلوب شود.

اميرمؤمنان علي عليه السلام مي فرمايد: لَا تَقُلْ مَا لَا تُحِبُ أَنْ يُقَالَ لَك؛ آنچه دوست نداري درباره ات گفته شود، درباره ديگران مگوي.[13]

3. ملاطفت: ملاطفت در کلام که در قرآن در مورد نحوه برخود حضرت ابراهيم عليه اسلام آمده.

وَاذْكُرْ‌ فِي الْكِتَابِ إِبْرَ‌اهِيمَ إِنَّهُ كَانَ صِدِّيقًا نَّبِيًّا ﴿٤١﴾ إِذْ قَالَ لِأَبِيهِ يَا أَبَتِ لِمَ تَعْبُدُ مَا لَا يَسْمَعُ وَلَا يُبْصِرُ‌ وَلَا يُغْنِي عَنكَ شَيْئًا ﴿٤٢﴾ يَا أَبَتِ إِنِّي قَدْ جَاءَنِي مِنَ الْعِلْمِ مَا لَمْ يَأْتِكَ فَاتَّبِعْنِي أَهْدِكَ صِرَ‌اطًا سَوِيًّا ﴿٤٣﴾ يَا أَبَتِ لَا تَعْبُدِ الشَّيْطَانَ إِنَّ الشَّيْطَانَ كَانَ لِلرَّ‌حْمَـٰنِ عَصِيًّا ﴿٤٤﴾ يَا أَبَتِ إِنِّي أَخَافُ أَن يَمَسَّكَ عَذَابٌ مِّنَ الرَّ‌حْمَـٰنِ فَتَكُونَ لِلشَّيْطَانِ وَلِيًّا ﴿٤٥﴾؛

در اين کتاب، [سرگذشتِ] ابراهيم را ياد کن، يقيناً او بسيار راستگو و پيامبر بود. (۴۱) آن گاه که به پدر [خوانده] اَش گفت: پدرم! چرا چيزي را که نمي شنود و نمي بيند و نمي تواند هيچ آسيب و گزندي را از تو برطرف کند، مي پرستي!؟ (۴۲) پدرم! همانا براي من [از طريق وحي] دانشي آمده که تو را نيامده؛ بنابراين از من پيروي کن تا تو را به راهي راست راهنمايي کنم. (۴۳) پدرم! شيطان را مپرست؛ زيرا شيطان همواره نسبت به خدا نافرمان است. (۴۴) پدرم! به يقين مي ترسم که عذابي از سوي [خداي] رحمان به تو برسد، و در نتيجه همنشين شيطان شوي.[14]

و همچنين است اين آيه شريفه در مورد چگونگي برخورد فرزندان با پدر و مادرشان

وَاخْفِضْ لَهُمَا جَنَاحَ الذُّلِّ مِنَ الرَّحْمَةِ وَقُل رَّبِّ ارْحَمْهُمَا كَمَا رَبَّيَانِي صَغِيرًا؛

و براي هر دو از روي مهر و محبت، بال فروتني فرود آر و بگو: پروردگارا! آنان را به پاس آنکه مرا در کودکي تربيت کردند، مورد رحمت قرار ده.[15]

قَالَ عَلي عَلَيْهِ السَّلَامُ: يَا بُنَيَّ اعْلَمْ أَنَّهُ مَنْ لَانَتْ كَلِمَتُهُ وَجَبَتْ مَحَبَّتُهُ؛

حضرت علي عليه السلام مي فرمايد: هر که سخنش نرم و ملاطفت آميز باشد محبت او بر ديگران واجب مي شود.[16]

4. پاک و طيب بودن: سخن نيک بايد پاک و طيب نيز باشد.

خداوند مي فرمايد: وَهُدُوا إِلَى الطَّيِّبِ مِنَ الْقَوْلِ وَهُدُوا إِلَىٰ صِرَاطِ الْحَمِيدِ ؛ و به سوي گفتار پاک و پاکيزه [مانند سلام، الحمدلله و سبحان الله] راهنماييشان کنند، و به راه پسنديده [که راه بهشت است] هدايتشان نمايند.[17]

مَن كَانَ يُرِيدُ الْعِزَّةَ فَلِلَّـهِ الْعِزَّةُ جَمِيعًا إِلَيْهِ يَصْعَدُ الْكَلِمُ الطَّيِّبُ وَالْعَمَلُ الصَّالِحُ يَرْفَعُهُ؛

هر کس عزّت و قدرت مي خواهد، آن را از خدا بخواهد چرا که هر چه عزّت و قدرت است در دست خدا است و راه رسيدن به عزّت و قدرت هم گفتار و کردار نيک است. گفتار پاکيزه به سوي خدا اوج مي گيرد و گوينده خود را پرواز مي دهد و خدا کردار پسنديده را بالا مي برد و انجام دهنده اش را والا مي گرداند.[18]

أَلَمْ تَرَ كَيْفَ ضَرَبَ اللَّـهُ مَثَلًا كَلِمَةً طَيِّبَةً كَشَجَرَةٍ طَيِّبَةٍ أَصْلُهَا ثَابِتٌ وَفَرْعُهَا فِي السَّمَاءِ؛

بنگر که خدا چگونه مثل مي زند سخن خوب به درخت خوبي مي ماند که تنه آن در زمين استوار و شاخه هايش در فضا پراکنده باشد.[19]

عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ الْبَاقِرِ عَلَيْهِ السَّلَامُ: خُذُوا الْكَلِمَةَ الطَّيِّبَةَ مِمَّنْ قَالَهَا وَ إِنْ لَمْ يَعْمَلْ بِهَا؛

امام باقر عليه السلام مي فرمايد: سخن طيب و پاکيزه را از هر که گفت بگيريد،‌ اگر چه او خود، بدان عمل نکند.[20]

5. اجتناب از بدگويي در سخن نيک و نرم

لَّا يُحِبُّ اللَّـهُ الْجَهْرَ بِالسُّوءِ مِنَ الْقَوْلِ إِلَّا مَن ظُلِمَ وَكَانَ اللَّـهُ سَمِيعًا عَلِيمًا؛

خدا دوست نمى دارد كه كسى با گفتار زشت به عيب خلق صدا بلند كند مگر آنكه ظلمى به او رسيده باشد كه خدا شنوا و به اقوال و احوال بندگان دانا است.

و كلمه (سوء من القول زشت از سخن) به معناى هر سخنى است كه در باره هر كسى گفته شود ناراحت مى گردد، مثل نفرين و فحش، چه فحشى كه مشتمل بر بدى ها و عيب هاى طرف باشد و چه فحشى كه در آن بدى هائى به دروغ به وى نسبت داده شود، همه اينها سخنانى است كه خداى تعالى جهر به آن را و يا به عبارت ديگر اظهار آن را دوست نمى دارد.[21]

درشتى ز کس نشنود، نرم گوى * * * سخن تا توانى به آزرم گوى(فردوسى)

اي برادر گر خرد داري تمام * * * نرم و شيرين گوي با مردم کلام

هرکه باشد ترش روي تلخ گوي * * * دوستان از وي بگردانند روي(عطار)

لازم به ذکر است که اين قول لَين براي هميشه قول لين نيست اصلش چه اينکه وجود مبارک پيغمبر فرمود: ﴿فَبِمَا رَحْمَةٍ مِنَ اللّهِ لِنتَ لَهُمْ﴾؛ پس به [بركت] رحمت الهى با آنان نرمخو [و پرمهر] شدى.[22] اين يک، بعد فرمود: ﴿وَجَادِلْهُم بِالَّتِي هِي أَحْسَنُ﴾؛ و با آنان به نيکوترين شيوه به بحث [و مجادله] بپرداز.[23] اين دو، با أحسن الأقوال سخن گفتن، با أحسن روش سخن گفتن، با قول لين سخن گفتن اين براي اوايل امر است براي اينکه انساني که بخواهند آشنا بشوند، اما اگر کسي با قول لين و با قول جدال احسن و امثال ذلک به راه نيفتاد بر عتوّ و فساد و طغيان او افزوده شد کم کم اين لين قدري شديد مي شود در عين حال که سَديد است تا مي رسد به جايي که ﴿يا أَيهَا النَّبِي جَاهِدِ الْکُفَّارَ وَالْمُنَافِقِينَ وَاغْلُظْ عَلَيهِمْ﴾؛ اي پيامبر ، با کفار و منافقان جهاد کن و بر آنها سخت بگير، جايگاهشان جهنم است که بد سرانجامي است.[24]

 اين ﴿وَاغْلُظْ عَلَيهِمْ﴾ با ﴿فَبِمَا رَحْمَةٍ مِنَ اللّهِ لِنتَ لَهُمْ﴾ منافات ندارد آن در طليعهٴ امر است يک، براي افراد معتدل است دو، اين در پايان امر است يک، براي افراد خشن و منافق و کفّار است دو، وجود مبارک موساي کليم هم تا آخر که قول لين نداشت اوايل قول لين بود وقتي که او سرکشي کرد ديگر درگيري شروع شد از دو طرف.[25]

نتيجه بحث

بنابر اين آيه شريفه به ما مي آموزد که براي نفوذ در دل ديگران، از چه راهي بايد وارد شد و چگونه با افراد لجوج و لجام گسيخته اي چون فرعون هاي زمان، رفتاري هدف مند و ارشادي داشت. هر مکتبي بايد جذبه منطقي داشته باشد و کسي که داعيه رهبري آن را برعهده دارد، بايد با سعه صدر، منطق محکم و دليل متين و روشن حکم کند.

لذا نخستين دستور قرآن براي نفوذ در دل مردم هر چند افراد گمراه و آلوده، برخورد ملايم و همراه با مهر و عواطف انساني است و البته توسل به خشونت، در مرحله اي که برخوردهاي دوستانه و منطقي مؤثر نباشد.

پی نوشت:
——————————-
[1] . سوره آل عمران، آيه 159.
[2] . سوره طه، آيات ٤٤ و ٤٣.
[3] . عيون الحكم و المواعظ (لليثي)، ص340.
[4] . عيون الحكم و المواعظ (لليثي)، ص134.
[5] . مجموعه ورام ج 2، ص 91.
[6] . ارشاد القلوب (ديلمي)، ج1، ص 115.
[7] . سوره هود، آيه 69.
[8] . ارشاد القلوب (ديلمي)، ج 1، ص 115.
[9] . مستدرك الوسائل و مستنبط المسائل، ج14، ص292.
[10] . تحف العقول، ص 84.
[11] . تصنيف غرر الحكم و درر الكلم، ص223.
[12] . الأمالي( للصدوق)، ص 254.
[13] . بحارالانوار، ج 77، ص 132.
[14] . سوره مريم، آيات 42 تا 45.
[15] . سوره اسراء، آيات 24 و 25.
[16] . نزهة الناظر و تنبيه الخاطر، ص62.
[17] . سوره حج، آيه 24.
[18] . سوره فاطر، آيه 10.
[19] . سوره ابراهيم، آيه 24.
[20] . تحف العقول، ص291.
[21] . تفسير الميزان، ذيل آيه شريفه سوره نساء، آيه 148.
[22] . سوره آل عمران، آيه 159.
[23] . سوره نحل، آيه 125.
[24] . سوره تحريم، آيه 9.
[25] . تفسير تسنيم، ذيل آيه 44 سوره مبارکه طه.

وَ عَنْهُ عليه السلام:

وَ إنـّى لَأمـانٌ لِأهـْلِ الْأرْضِ كَما أنَّ النُّجُومَ أمانُ لِأهْلِ السَّماءِ.

امام زمان عليه السلام فرمود:

مـن مـايـه امنـيت زميـنيان هسـتم، همانطور كه ستارگان موجب امنيت آسمانيانند.

بحارالانوار 53: 181

سخنرانی حجت الاسلام پناهیان دریاره ی رفتن به زیارت کربلا

حواست باشه کربلا رفتنت ترک نشه

حجت الاسلام ماندگاری تشریح کرد

سه عامل اصلی ظهور

استاد اخلاق گفت: خورشید زمان، امام عصر(عج) نیازمند نیروی انسانی است، نیروی انسانی که متعهد و عامل به عمل دستورات دین و رسولش باشند. اگر تاکنون ساختمان و بنای حکومت عدل جهانی حضرت(عج) برپا نشده است، باید دنبال علت بود.

حجت الاسلام «محمدمهدی ماندگاری»، طی سخنانی در مورد سه عامل اصلی ظهور، اظهار کرد:

اقامه حق و ابطال باطل را به ساختن یک ساختمان تشبیه می کنیم. امام زمان(عج) مثل اجداد طاهرینش و همه انبیاء و اولیاء بنایش بر این است که بنای ظلم و باطل را ویران کند و بنای حق و عدالت را بسازد

«وَلَقَدْ بَعَثْنَا فِي كُلِّ أُمَّةٍ رَسُولًا أَنِ اعْبُدُوا اللَّهَ وَاجْتَنِبُوا الطَّاغُوتَ فَمِنْهُمْ مَنْ هَدَى اللَّهُ…».

استاد اخلاق تصریح کرد:

خداوند برای هر امتی حجتی قرار داده تا آن امت به وسیله آن حجت و با نقشه ای که خدا می دهد بنای ظلم را ویران و بنای حق و عدالت را برپا کند، یک ساختمان سازی سه سبب اساسی می خواهد: اولا نقشه لازم دارد، دوم معماری که نقشه را نظارت کند و سوم نیروی کار که کمک معمار کند تا بتوانند نقشه را برپا کنند. در طول تاریخ بشریت خداوند از این سه عنصر، دو مورد را آماده کرده است.

...

وی ادامه داد: انبیاء و اولیاء معمار نقشه حق و عدالت هستند، پیامبر صلی الله علیه و آله معمار بود، امیرالمومنین علیه السلام معمار بود، همه این وجودهای نازنین معمار بودند، نقشه هم قرآن است: «إِنَّ الدِّينَ عِنْدَ اللَّهِ الْإِسْلَامُ …»  و در جای دیگر می فرماید «وَهُوَ فِي الْآخِرَةِ مِنَ الْخَاسِرِينَ»؛ هر کس غیر از این نقشه را در بنای زندگی فردی و اجتماعی خود و بنای زندگی حتی حکومتی خودش انتخاب کند، قطعا خسارت دیده دنیا و آخرت است.

ماندگاری تاکید کرد: مارکسیست ها مدت ها با نقشه غیر خدا حکومت کردند و در پایان به زباله دان تاریخ رفتند، لیبرالیست ها هم با نقشه غیرخدا مدیریت کردند؛ مَثَل لیبرالست ها مَثَل خنده داری است؛ مورچه ای را آب می بُرد و او فریاد می زد که دنیا را دارد آب می برد، وقتی لیبرالیسم هم به پایان عمرش رسید فکر می کردند که دنیا به پایان کار خودش رسیده است.

وی تصریح کرد: آنها نمی دانستند که ما اعتقاد داریم «وَنَجْعَلَهُمْ أَئِمَّةً وَنَجْعَلَهُمُ الْوَارِثِينَ»، نمی دانستد که ما اعتقاد داریم «وَلَقَدْ كَتَبْنَا فِي الزَّبُورِ مِنْ بَعْدِ الذِّكْرِ أَنَّ الْأَرْضَ يَرِثُهَا عِبَادِيَ الصَّالِحُونَ»، نمی دانستند اعتقاد داریم که دنیا دو بخش دارد. یک بخش تاریک و یک بخش نورانی که با ظهور امام زمان(عج) شروع می شود، «اللَّهُ وَلِيُّ الَّذِينَ آمَنُوا يُخْرِجُهُمْ مِنَ الظُّلُمَاتِ إِلَى النُّورِ وَالَّذِينَ كَفَرُوا أَوْلِيَاؤُهُمُ الطَّاغُوتُ يُخْرِجُونَهُمْ مِنَ النُّورِ إِلَى الظُّلُمَاتِ أُولَئِكَ أَصْحَابُ النَّارِ هُمْ فِيهَا خَالِدُونَ».

ماندگاری گفت: انقلاب اسلامی هم سپیده فجر است، هنوز خورشید طلوع نکرده است، ما در روشنایی سپیده فجر هستیم، لذا امام خمینی(ره) فرمودند: ما منتظر رویت خورشیدیم. به تعبیر استادم هر کس که منتظر رویت خورشید است باید با سپیده فجر بیدار شود و تکلیف اش را انجام دهد، کسانی که با طلوع آفتاب از خواب بیدار می شوند، نمازشان قضا می شود.

وی ادامه داد: ملت ایران بیدار شدند و دنیا را هم با این بیداری اسلامی بیدار کردند، نکند خورشید طلوع کند و مسلمانان خواب بمانند. می خواهم بگویم برای آنکه ساختمان ظلم ویران و بنای حق و عدالت به پا شود، سه عنصر لازم است، معمارش انبیا و امامان هستند، نقشه اش هم اسلام است، اما مشکل در طول تاریخ بر نیروی انسانی اش بوده است و گرنه وجود سلیمان نبی علیه السلام حکومت جهانی داشت، اما با از دنیا رفتن حکومت حضرت سلیمان علیه السلام بساط حکومت الهی تقریبا برچیده شد و تداوم پیدا نکرد با اینکه پیامبر بعدی هم بود و نقشه هم بود ولی نیروی انسانی نبود.

ماندگاری در پایان خاطرنشان کرد: در زمان وجود نازنین پیامبر خاتم صلی الله علیه و آله ، باز هم پیغمبر ما دعوت جهانی و بنای حکومت جهانی داشت برای امپراطوری روم و ایران نامه نگاری کردند و دعوت به اسلام کردند ولی آن قدر فشارها و مشکلات و جنگ ها زیاد بود که فقط توانستند حکومت مدینه را شکل دهند. در طول حیات پیامبر صلی الله علیه و آله بود اما بعد از رحلت حضرت صلی الله علیه و آله انحراف ایجاد شد و سفره حکومت الهی برچیده شد و حکومت ظلم به اسم اسلام عرضه شد.

 شبستان

شب تاسوعا محرم ۱۳۹۷ هیئت ریحانه الحسین علیه السلام با نوای حاج سید مجید بنی فاطمه

روضه

روضه

روضه

مثل مولا یکتایی تو (پیش زمینه)

روی خاک صحرا مشک و علم افتاده (زمینه)

عمو عباس ^{علیه السلام}(زمینه)

ای ساقی لب تشنگان (واحد)

دیده ام در کربلای دست تو (واحد)

بی قرارم و فقط میخوام برم حرم (واحد)

دودمه

به خاک شهیدان راه تو (تک)

تو روزگاری که کسی برام نداره حوصله (شور)

می دونم که رهام نمی کنی تو مرامت نیست (شور)

گلچین عزاداری سال های گذشته با نوای مداحان مشهور

شب عاشورا هیئت ریحانه الحسین علیه السلام با مداحی حاج سید مجید بنی فاطمه

روضه

روضه

یارا دلبر و دلدارا (پیش زمینه)

اینجا عالم عشقه (پیش زمینه)

من که دلم نمیاد (زمینه)

الا نوحو (زمینه)

امشب شهادتنامه عشاق امضا می شود (واحد)

بی قرارم و فقط میخوام برم حرم (واحد)

به خاک شهیدان (تک)

نغمه

تو که غیر صلاح و خیر من (شور)

نوکر خوبی نبودم (شور)

گلچین عزاداری سال های گذشته با نوای مداحان مشهور